Historia

7 maja

Ostatnia aktualizacja: 07.05.2011 00:00
Przyszedł na świat David Hume - autor "Traktatu o ludzkiej naturze"

1268 - Zmarł Wincenty z Kielc, twórca hymnu Gaude Mater Polonia i Żywotów świętego Stanisława. (ur. około 1200 roku)  

1711 - Urodził się David Hume, szkocki filozof, pisarz i historyk, popularyzator historii średniowiecznej Anglii. Ceniony za przemyślenia dotyczące metodologii nauk empirycznych i rozróżnienie sądów o aktach i wartościach. Jego największe dzieła to: "Traktat o naturze ludzkiej", "Badania dotyczące rozumu ludzkiego", "Badania dotyczące zasad moralności". (zm. 25.08.1776) 300 rocznica

1763 - Urodził się książę Józef Poniatowski, generał, minister wojny i naczelny wódz wojsk Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji. Zginął w nurtach Elstery, osłaniając odwrót wojsk napoleońskich po przegranej "bitwie narodów" pod Lipskiem 19 października 1813 roku.  

1764 - Sejm konwokacyjny w Warszawie pod laską marszałka Adama Kazimierza Czartoryskiego zatwierdził szereg reform mających wzmocnić państwo między innymi ograniczył liberum veto wprowadzając głosowanie większościowe w sprawach skarbowych. 

1765 - Król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order św. Stanisława  

1794 - Naczelnik Tadeusz Kościuszko ogłosił w Połańcu uniwersał mający zachęcić chłopów do wstępowania do armii powstańczej. Zapowiadał między innymi zniesienie poddaństwa i zmniejszenie pańszczyzny na czas powstania. 

1824 - W Hoftheater w Wiedniu odbyło się prawykonanie IX symfonii Ludwika van Beethovena.   

1833 - Urodził się Johannes Brahms, niemiecki kompozytor okresu romantyzmu, nawiązujący do twórczości Beethovena oraz form typowych dla baroku, twórca symfonii, koncertów skrzypcowych, między innymi znanych "Walców" i "Tańców Węgierskich", a także "Niemieckiego Requiem". (zm. 03.04.1897)  

1840 - Urodził się Piotr Czajkowski, rosyjski kompozytor, dyrygent; autor baletów, symfonii, koncertów, oper m.in.: "Eugeniusz Oniegin", "Dama pikowa", baletów: "Jezioro łabędzie", "Dziadek do orzechów". (zm. 06.11.1893)

1857 - Urodził się Stanisław Barabasz, architekt, malarz, nestor polskiego narciarstwa, pedagog i myśliwy, autor artykułów o tematyce łowieckiej. Jako kierownik Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem wprowadził podhalańskie motywy zdobnicze w meblarstwie. (zm. 23.10.1949)

1859 -  W Poznaniu odsłonięto pierwszy na ziemiach polskich pomnik Adama Mickiewicza. 

1861 - Urodził się Rabindranath Tagore, pisarz hinduski, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1913 roku. (zm. 07.08.1941) 150 rocznica

1867 - Urodził się Władysław Reymont, właściwe nazwisko Stanisław Władysław Rejment, autor powieści "Komediantka", "Ziemia obiecana" oraz "Chłopi", za którą w 1924 roku otrzymał literacką nagrodę Nobla. (zm. 05.12.1925)

1868 - Urodził się Stanisław Przybyszewski, pisarz, dramaturg, redaktor krakowskiego "Życia", autor dramatów "Śnieg", "Złote runo". Jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej i czołowy twórca programu Młodej Polski. (zm. 23.11.1927)

1873 - Sesja inauguracyjna Akademii Umiejętności w Krakowie. W 1919 roku Polska Akademia Umiejętności została włączona do Polskiej Akademii Nauk.

1877 - Urodziła się Stanisława Wysocka, aktorka, reżyser teatralny, pedagog. W latach 20-tych dyrektor Państwowej Szkoły Dramatycznej przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Grała w wielu filmach przedwojennych, między innymi: "Jaśnie pan szofer", "Trędowata", "Wrzos", "Granica". (zm. 17.01.1941)

1901 - Urodził się Gary Cooper, amerykański aktor filmowy, gwiazdor lat 30., znany między innymi z filmów: "Pożegnanie z bronią", "Komu bije dzwon" i "W samo południe". W 1961 roku został nagrodzony honorowym Oscarem za całokształt pracy artystycznej. (zm. 13.05.1961)   110 rocznica

1908 - Zmarł Ludovic Halevy, francuski pisarz, autor librett do operetek Jacquesa Offenbacha oraz współautor libretta do opery Carmen Georgesa Bizeta. (ur. 1834)   

1909 - Urodził się Edwin Herbert Land, amerykański fizyk, wynalazca aparatu do fotografii natychmiastowej czarno-białej - Polaroidu. (zm. 01.03.1991) 

1919 - Urodziła się Evita Peron, żona generała Juana Perona, dwukrotnego prezydenta Argentyny. Prowadziła rozległą działalność dobroczynną. Była nazywana "Madonną nędzarzy". Jej życie i kariera stały się podstawą dla popularnego musicalu "Evita" Andrew Lloyda Webbera. (zm. 26.07.1952)

1919 - Inauguracja działalności Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza  w Poznaniu.         

1920 - Wyprawa kijowska: wojska polskie i ukraińskie wkroczyły do Kijowa, ale już 10 czerwca musiały opuścić miasto ścigane przez armię konną Siemiona Budionnego.   

1923 - Urodził się Włodzimierz Skoczylas, aktor, najbardziej znany z roli Sanderusa w Krzyżakach Aleksandra Forda. Grał też w filmach: "Piątka z ulicy Barskiej", "Godziny nadziei", "Ewa chce spać", "Milion za Laurę", "Kramarz", "Niech Cię odleci mara", "Kariera Nikodema Dyzmy". (zm. 29.09.1993)  

1926 - Zmarł Władysław Smoleński, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej, autor prac: "Szkoły historyczne w Polsce", "Kuźnica Kołłątajowska", "Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII". (ur. 06.04.1851) 85 rocznica

1933 - Stanisław Skarżyński, jako pierwszy Polak, pokonał w samotnym locie Atlantyk, lecąc z Senegalu do Brazylii. Trasę 3580 kilometrów przebył w ciągu 20,5 godziny.  

1940 - Polska Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich wylądowała w nocy z 7 na 8 maja w norweskim porcie Harstad. Tydzień później weszła w skład korpusu ekspedycyjnego wojsk alianckich walczących o Narwik.       

1941 - Urodził się Andrzej Zarycki, kompozytor, twórca muzyki rozrywkowej, symfonicznej, teatralnej i filmowej, pedagog Państwowej Szkoły Muzycznej w Krakowie; twórca wielu piosenek wykonywanych przez aktorów Piwnicy pod Baranami, w tym Ewę Demarczyk: "Skrzypek Hercowicz", "Cyganka", "Na moście w Avignon". Autor muzyki do filmów: "Zazdrość i medycyna", "Aktorzy prowincjonalni", "Jemioła", "Dziewczyna z Mazur". Działacz na rzecz osób niepełnosprawnych. 70 rocznica

1943 - W obozie w Sielcach nad Oką rozpoczęto formowanie I Dywizji Piechoty imienia Tadeusza Kościuszki, zalążka armii polskiej w ZSRR, kontrolowanej politycznie przez Związek Patriotów Polskich.  

1945 - W Reims we Francji hitlerowskie Niemcy podpisały akt kapitulacji wobec aliantów zachodnich.      

1946 - Masaru Ibuka i Akio Morita założyli spółkę Tokyo Telecommunications Engineering, znaną obecnie jako koncern Sony. 65 roczn.

1947 - Urodził się Andrzej Nardelli, aktor i piosenkarz, jego znane role teatralne to: tytułowa w "Kordianie" Juliusza Słowackiego, Albin w "Ślubach panieńskich" Aleksandra Fredry, a także filmie "Szklana kula" Stanisława Różewicza. Występował  w kabarecie "Piwnica pod Baranami", śpiewał razem z Magdą Umer w programach telewizyjnych, występował w spektaklach Teatru Telewizji. (zm. 11.06.1972)

1951 - Urodził się Ireneusz Dudek pseud. artystyczny Shakin’ Dudi, kompozytor, autor tekstów i wokalista; organizator festiwalu Rawa Blues Festiwal, prezes Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Bluesowej; uznany za jednego z lepszych polskich wykonawców bluesowych. 60 rocznica

1954 - Zdobycie przez wojska wietnamskie francuskiej twierdzy Dien Bien Phu. Bitwa zakończyła okres kolonialnego panowania Francji w Wietnamie i jej zaangażowania w Indochinach, doprowadziła do rozmów w Genewie, które podzieliły Wietnam na dwie części. 

1966 - Zmarł Stanisław Jerzy Lec, poeta, satyryk, jeden z najwybitniejszych aforystów polskich, autor "Myśli nieuczesanych" i zbioru wierszy "Kpię i pytam o drogę", fraszek "Satyry patetyczne", "Spacer cynika". (ur. 16.08.1906) 45 rocznica

1967 - Zmarła Maria Grzegorzewska, pedagog, organizatorka Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. (ur. 18.04.1888)

1969 - Urodził się Radosław Pazura, aktor teatralny i filmowy, brat  aktora Cezarego Pazury. Zagrał między innymi w filmach "Operacja Samum", "Demony wojny", "Szwadron", "Sfora", "Prawo miasta", "Popiełuszko. Wolność jest w nas".  

1973 - Redakcja dziennika "Washington Post" otrzymała nagrodę Pulitzera za ujawnienie afery podsłuchowej Watergate.

1977 - W Krakowie znaleziono zwłoki studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisława Pyjasa, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, z rąk agentów SB. Pogrzeb studenta stał się okazją do wielkiej politycznej demonstracji, której następstwem były liczne aresztowania.

1985 - Zmarł Adam Bahdaj, pisarz, tłumacz z języka węgierskiego, scenarzysta, autor powieści dla dzieci i młodzieży m.in. "Podróż za jeden uśmiech", "Stawiam na Tolka Banana", "Uwaga! Czarny parasol", "Piraci z Wysp Śpiewających".    

1988 - Zmarł Maria Mayenowa, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożycielka Instytutu Badań Literackich PAN. (ur. 1908)  

1990 - Polskie Radio rozpoczęło nadawanie audycji dla Polaków na Wschodzie.  

1993 - W wypadku samochodowym w Stanach Zjednoczonych zginął Andrzej Jarecki, poeta, satyryk, publicysta, współtwórca STS-u. (ur. 03.05.1933)

1996 - Węgry zostały przyjęte do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - OECD. 15 rocznica

1998 - Zmarł Allan Macleod Cormack, amerykański fizyk, twórca metody tomografii komputerowej, laureat nagrody Nobla w 1979 roku w dziedzinie medycyny. (ur. 23.02.1924)  

2003 - Zmarł Franciszek Żołnik, obrońca Westerplatte. W czasie walk był w obsadzie jedynego w polskiej placówce działa kalibru 75 milimetrów.

2003 - Zmarł Roman Samsel, prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej oraz klasycznej, propagator twórczości Gombrowicza i Schulza, biblista oraz krytyk literacki, redaktor tygodnika "Kultura", dwutygodnika "Współczesność", korespondent w Ameryce Północnej dziennika "Trybuna Ludu". Autor opowiadań "Pytania kłopotliwe", "Tęsknota dorosłych", powieści "Coraz bliżej nadziei", "Odwracanie słońca".  

2004 - W Iraku zginął Waldemar Milewicz, dziennikarz telewizyjny, reporter i korespondent wojenny. Relacjonował wydarzenia z terenów konfliktów zbrojnych oraz wielkich katastrof. Prowadził reportaże między innymi z Bośni, Czeczenii, Kosowa, Abchazji, Rwandy, Kambodży, Somalii, Etiopii, Turcji i Hiszpanii. Był znany między innymi dzięki serii reportaży pod tytułem "Dziwny jest ten świat".

2005 - Kongres Unii Wolności podjął decyzję o zmianie nazwy ugrupowania na Partia Demokratyczna - demokraci.pl. Wśród założycieli znaleźli się: Zbigniew Bujak, Bronisław Geremek, Władysław Frasyniuk, Jerzy Hauser, Marek Belka.     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1268 - Zmarł Wincenty z Kielc, twórca hymnu Gaude Mater Polonia i Żywotów świętego Stanisława. (ur. około 1200 roku)  

1711 - Urodził się David Hume, szkocki filozof, pisarz i historyk, popularyzator historii średniowiecznej Anglii; ceniony za przemyślenia dotyczące metodologii nauk empirycznych i rozróżnienie sądów o aktach i wartościach; jego największe dzieła to: „Traktat o naturze ludzkiej”, „Badania dotyczące rozumu ludzkiego”, „Badania dotyczące zasad moralności” /zm. 25.08.1776/.     300 roczn.

1763 - Urodził się książę Józef Poniatowski, generał, minister wojny i naczelny wódz wojsk Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji. Zginął w nurtach Elstery, osłaniając odwrót wojsk napoleońskich po przegranej „bitwie narodów” pod Lipskiem 19 października 1813 roku.  

1764 - Sejm konwokacyjny w Warszawie pod laską marszałka Adama Kazimierza Czartoryskiego zatwierdził szereg reform mających wzmocnić państwo między innymi ograniczył liberum veto wprowadzając głosowanie większościowe w sprawach skarbowych. 

1765 - Król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order św. Stanisława  

1794 - Naczelnik Tadeusz Kościuszko ogłosił w Połańcu uniwersał mający zachęcić chłopów do wstępowania do armii powstańczej. Zapowiadał między innymi zniesienie poddaństwa i zmniejszenie pańszczyzny na czas powstania. 

1824 - W Hoftheater w Wiedniu odbyło się prawykonanie IX symfonii Ludwika van Beethovena.   

1833 - Urodził się Johannes Brahms, niemiecki kompozytor okresu romantyzmu, nawiązujący do twórczości Beethovena oraz form typowych dla baroku, twórca symfonii, koncertów skrzypcowych, między innymi znanych "Walców" i "Tańców Węgierskich", a także "Niemieckiego Requiem". (zm. 03.04.1897)  

1840 - Urodził się Piotr Czajkowski, rosyjski kompozytor, dyrygent; autor baletów, symfonii, koncertów, oper m.in.: „Eugeniusz Oniegin”, „Dama pikowa”, baletów: „Jezioro łabędzie”, „Dziadek do orzechów” /zm. 06.11.1893/. 

1857 -  Urodził się Stanisław Barabasz, architekt, malarz, nestor polskiego narciarstwa, pedagog i myśliwy, autor artykułów o tematyce łowieckiej. Jako kierownik Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem wprowadził podhalańskie motywy zdobnicze w meblarstwie. (zm. 23.10.1949)

1859 -  W Poznaniu odsłonięto pierwszy na ziemiach polskich pomnik Adama Mickiewicza. 

1861 - Urodził się Rabindranath Tagore, pisarz hinduski, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1913 roku. (zm. 07.08.1941)   150 roczn.

1867 - Urodził się Władysław Reymont, właściwe nazwisko Stanisław Władysław Rejment, autor powieści "Komediantka", "Ziemia obiecana" oraz "Chłopi", za którą w 1924 roku otrzymał literacką nagrodę Nobla. (zm. 05.12.1925)

1868 - Urodził się Stanisław Przybyszewski, pisarz, dramaturg, redaktor krakowskiego "Życia", autor dramatów "Śnieg", "Złote runo". Jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej i czołowy twórca programu Młodej Polski. (zm. 23.11.1927)

1873 - Sesja inauguracyjna Akademii Umiejętności w Krakowie. W 1919 roku Polska Akademia Umiejętności została włączona do Polskiej Akademii Nauk.

1877 -  Urodziła się Stanisława Wysocka, aktorka, reżyser teatralny, pedagog. W latach 20-tych dyrektor Państwowej Szkoły Dramatycznej przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Grała w wielu filmach przedwojennych, między innymi: "Jaśnie pan szofer", "Trędowata", "Wrzos", "Granica". (zm. 17.01.1941)

1901 - Urodził się Gary Cooper, amerykański aktor filmowy, gwiazdor lat 30., znany między innymi z filmów: "Pożegnanie z bronią", "Komu bije dzwon" i "W samo południe". W 1961 roku został nagrodzony honorowym „Oscarem” za całokształt pracy artystycznej. (zm. 13.05.1961)   110 roczn.

1908 - Zmarł Ludovic Halevy, francuski pisarz, autor librett do operetek Jacquesa Offenbacha oraz współautor libretta do opery Carmen Georgesa Bizeta. (ur. 1834)   

1909 -  Urodził się Edwin Herbert Land, amerykański fizyk, wynalazca aparatu do fotografii natychmiastowej czarno-białej - Polaroidu. (zm. 01.03.1991) 

1919 - Urodziła się Evita Peron, żona generała Juana Perona, dwukrotnego prezydenta Argentyny. Prowadziła rozległą działalność dobroczynną. Była nazywana „Madonną nędzarzy". Jej życie i kariera stały się podstawą dla popularnego musicalu „Evita” Andrew Lloyda Webbera. (zm. 26.07.1952)

1919 - Inauguracja działalności Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza  w Poznaniu.         

1920 - Wyprawa kijowska: wojska polskie i ukraińskie wkroczyły do Kijowa, ale już 10 czerwca musiały opuścić miasto ścigane przez armię konną Siemiona Budionnego.   

1923 - Urodził się Włodzimierz Skoczylas, aktor, najbardziej znany z roli Sanderusa w Krzyżakach Aleksandra Forda. Grał też w filmach: "Piątka z ulicy Barskiej", "Godziny nadziei", "Ewa chce spać", "Milion za Laurę", "Kramarz", "Niech Cię odleci mara", "Kariera Nikodema Dyzmy". (zm. 29.09.1993)  

1926 -  Zmarł Władysław Smoleński, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej, autor prac: „Szkoły historyczne w Polsce”, „Kuźnica Kołłątajowska”, „Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII”. (ur. 06.04.1851)   85 roczn.

1933 - Stanisław Skarżyński, jako pierwszy Polak, pokonał w samotnym locie Atlantyk, lecąc z Senegalu do Brazylii. Trasę 3580 kilometrów przebył w ciągu 20,5 godziny.  

1940 - Polska samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich wylądowała w nocy z 7 na 8 maja w norweskim porcie Harstad. Tydzień później weszła w skład korpusu ekspedycyjnego wojsk alianckich walczących o Narwik.       

1941 - Urodził się Andrzej Zarycki, kompozytor, twórca muzyki rozrywkowej, symfonicznej, teatralnej i filmowej, pedagog Państwowej Szkoły Muzycznej w Krakowie; twórca wielu piosenek wykonywanych przez aktorów Piwnicy pod Baranami, w tym Ewę Demarczyk: „Skrzypek Hercowicz”, „Cyganka”, „Na moście w Avignon”; autor muzyki do filmów: „Zazdrość i medycyna”, „Aktorzy prowincjonalni”, „Jemioła”, „Dziewczyna z Mazur”; działacz na rzecz osób niepełnosprawnych.    70 roczn.

1943 - W obozie w Sielcach nad Oką rozpoczęto formowanie I Dywizji Piechoty imienia Tadeusza Kościuszki, zalążka armii polskiej w ZSRR, kontrolowanej politycznie przez Związek Patriotów Polskich.  

1945 - W Reims we Francji hitlerowskie Niemcy podpisały akt kapitulacji wobec aliantów zachodnich.      

1946 -  Masaru Ibuka i Akio Morita założyli spółkę Tokyo Telecommunications Engineering, znaną obecnie jako koncern Sony.    65 roczn.

1947 -  Urodził się Andrzej Nardelli, aktor i piosenkarz, jego znane role teatralne to: tytułowa w „Kordianie” Juliusza Słowackiego, Albin w "Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry, a także filmie „Szklana kula” Stanisława Różewicza. Występował  w kabarecie „Piwnica pod Baranami”, śpiewał razem z Magdą Umer w programach telewizyjnych, występował w spektaklach Teatru Telewizji. (zm. 11.06.1972)

1951    - Urodził się Ireneusz Dudek pseud. artystyczny Shakin’ Dudi, kompozytor, autor tekstów i wokalista; organizator festiwalu Rawa Blues Festiwal, prezes Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Bluesowej; uznany za jednego z lepszych polskich wykonawców bluesowych.   60 roczn. 

1954 - Zdobycie przez wojska wietnamskie francuskiej twierdzy Dien Bien Phu. Bitwa zakończyła okres kolonialnego panowania Francji w Wietnamie i jej zaangażowania w Indochinach, doprowadziła do rozmów w Genewie, które podzieliły Wietnam na dwie części. 

1966 - Zmarł Stanisław Jerzy Lec, poeta, satyryk, jeden z najwybitniejszych aforystów polskich, autor "Myśli nieuczesanych" i zbioru wierszy "Kpię i pytam o drogę", fraszek "Satyry patetyczne”, „Spacer cynika. (ur. 16.08.1906)    45 roczn.

1967 -  Zmarła Maria Grzegorzewska, pedagog, organizatorka Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. (ur. 18.04.1888)

1969 -  Urodził się Radosław Pazura, aktor teatralny i filmowy, brat  aktora Cezarego Pazury. Zagrał między innymi w filmach „Operacja Samum", „Demony wojny", „Szwadron”, „Sfora”, „Prawo miasta”, „Popiełuszko. Wolność jest w nas”.  

1973 - Redakcja dziennika "Washington Post" otrzymała nagrodę Pulitzera za ujawnienie afery podsłuchowej Watergate.

1977 - W Krakowie znaleziono zwłoki studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisława Pyjasa, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, z rąk agentów SB. Pogrzeb studenta stał się okazją do wielkiej politycznej demonstracji, której następstwem były liczne aresztowania.

1985 - Zmarł Adam Bahdaj, pisarz, tłumacz z języka węgierskiego, scenarzysta, autor powieści dla dzieci i młodzieży m.in. „Podróż za jeden uśmiech”, „Stawiam na Tolka Banana”, „Uwaga! Czarny parasol”, „Piraci z Wysp Śpiewających”.    

1988 - Zmarł Maria Mayenowa, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożycielka Instytutu Badań Literackich PAN. (ur. 1908)  

1990 - Polskie Radio rozpoczęło nadawanie audycji dla Polaków na Wschodzie.  

1993 - W wypadku samochodowym w Stanach Zjednoczonych zginął Andrzej Jarecki, poeta, satyryk, publicysta, współtwórca STS-u. (ur. 03.05.1933)

1996 -  Węgry zostały przyjęte do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - OECD.    15 roczn.

1998 - Zmarł Allan Macleod Cormack, amerykański fizyk, twórca metody tomografii komputerowej, laureat nagrody Nobla w 1979 roku w dziedzinie medycyny. (ur. 23.02.1924)  

2003 - Zmarł Franciszek Żołnik, obrońca Westerplatte. W czasie walk był w obsadzie jedynego w polskiej placówce działa kalibru 75 milimetrów.

2003 - Zmarł Roman Samsel, prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej oraz klasycznej, propagator twórczości Gombrowicza i Schulza, biblista oraz krytyk literacki, redaktor tygodnika „Kultura”, dwutygodnika „Współczesność”, korespondent w Ameryce Północnej dziennika „Trybuna Ludu”. Autor opowiadań „Pytania kłopotliwe”, "Tęsknota dorosłych", powieś

1268 - Zmarł Wincenty z Kielc, twórca hymnu Gaude Mater Polonia i Żywotów świętego Stanisława. (ur. około 1200 roku)  

1711 - Urodził się David Hume, szkocki filozof, pisarz i historyk, popularyzator historii średniowiecznej Anglii; ceniony za przemyślenia dotyczące metodologii nauk empirycznych i rozróżnienie sądów o aktach i wartościach; jego największe dzieła to: „Traktat o naturze ludzkiej”, „Badania dotyczące rozumu ludzkiego”, „Badania dotyczące zasad moralności” /zm. 25.08.1776/.     300 roczn.

1763 - Urodził się książę Józef Poniatowski, generał, minister wojny i naczelny wódz wojsk Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji. Zginął w nurtach Elstery, osłaniając odwrót wojsk napoleońskich po przegranej „bitwie narodów” pod Lipskiem 19 października 1813 roku.  

1764 - Sejm konwokacyjny w Warszawie pod laską marszałka Adama Kazimierza Czartoryskiego zatwierdził szereg reform mających wzmocnić państwo między innymi ograniczył liberum veto wprowadzając głosowanie większościowe w sprawach skarbowych. 

1765 - Król Stanisław August Poniatowski ustanowił Order św. Stanisława  

1794 - Naczelnik Tadeusz Kościuszko ogłosił w Połańcu uniwersał mający zachęcić chłopów do wstępowania do armii powstańczej. Zapowiadał między innymi zniesienie poddaństwa i zmniejszenie pańszczyzny na czas powstania. 

1824 - W Hoftheater w Wiedniu odbyło się prawykonanie IX symfonii Ludwika van Beethovena.   

1833 - Urodził się Johannes Brahms, niemiecki kompozytor okresu romantyzmu, nawiązujący do twórczości Beethovena oraz form typowych dla baroku, twórca symfonii, koncertów skrzypcowych, między innymi znanych "Walców" i "Tańców Węgierskich", a także "Niemieckiego Requiem". (zm. 03.04.1897)  

1840 - Urodził się Piotr Czajkowski, rosyjski kompozytor, dyrygent; autor baletów, symfonii, koncertów, oper m.in.: „Eugeniusz Oniegin”, „Dama pikowa”, baletów: „Jezioro łabędzie”, „Dziadek do orzechów” /zm. 06.11.1893/. 

1857 -  Urodził się Stanisław Barabasz, architekt, malarz, nestor polskiego narciarstwa, pedagog i myśliwy, autor artykułów o tematyce łowieckiej. Jako kierownik Szkoły Przemysłu Drzewnego w Zakopanem wprowadził podhalańskie motywy zdobnicze w meblarstwie. (zm. 23.10.1949)

1859 -  W Poznaniu odsłonięto pierwszy na ziemiach polskich pomnik Adama Mickiewicza. 

1861 - Urodził się Rabindranath Tagore, pisarz hinduski, laureat Literackiej Nagrody Nobla w 1913 roku. (zm. 07.08.1941)   150 roczn.

1867 - Urodził się Władysław Reymont, właściwe nazwisko Stanisław Władysław Rejment, autor powieści "Komediantka", "Ziemia obiecana" oraz "Chłopi", za którą w 1924 roku otrzymał literacką nagrodę Nobla. (zm. 05.12.1925)

1868 - Urodził się Stanisław Przybyszewski, pisarz, dramaturg, redaktor krakowskiego "Życia", autor dramatów "Śnieg", "Złote runo". Jeden z pierwszych ekspresjonistów w literaturze europejskiej i czołowy twórca programu Młodej Polski. (zm. 23.11.1927)

1873 - Sesja inauguracyjna Akademii Umiejętności w Krakowie. W 1919 roku Polska Akademia Umiejętności została włączona do Polskiej Akademii Nauk.

1877 -  Urodziła się Stanisława Wysocka, aktorka, reżyser teatralny, pedagog. W latach 20-tych dyrektor Państwowej Szkoły Dramatycznej przy Konserwatorium Muzycznym w Warszawie. Grała w wielu filmach przedwojennych, między innymi: "Jaśnie pan szofer", "Trędowata", "Wrzos", "Granica". (zm. 17.01.1941)

1901 - Urodził się Gary Cooper, amerykański aktor filmowy, gwiazdor lat 30., znany między innymi z filmów: "Pożegnanie z bronią", "Komu bije dzwon" i "W samo południe". W 1961 roku został nagrodzony honorowym „Oscarem” za całokształt pracy artystycznej. (zm. 13.05.1961)   110 roczn.

1908 - Zmarł Ludovic Halevy, francuski pisarz, autor librett do operetek Jacquesa Offenbacha oraz współautor libretta do opery Carmen Georgesa Bizeta. (ur. 1834)   

1909 -  Urodził się Edwin Herbert Land, amerykański fizyk, wynalazca aparatu do fotografii natychmiastowej czarno-białej - Polaroidu. (zm. 01.03.1991) 

1919 - Urodziła się Evita Peron, żona generała Juana Perona, dwukrotnego prezydenta Argentyny. Prowadziła rozległą działalność dobroczynną. Była nazywana „Madonną nędzarzy". Jej życie i kariera stały się podstawą dla popularnego musicalu „Evita” Andrew Lloyda Webbera. (zm. 26.07.1952)

1919 - Inauguracja działalności Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza  w Poznaniu.         

1920 - Wyprawa kijowska: wojska polskie i ukraińskie wkroczyły do Kijowa, ale już 10 czerwca musiały opuścić miasto ścigane przez armię konną Siemiona Budionnego.   

1923 - Urodził się Włodzimierz Skoczylas, aktor, najbardziej znany z roli Sanderusa w Krzyżakach Aleksandra Forda. Grał też w filmach: "Piątka z ulicy Barskiej", "Godziny nadziei", "Ewa chce spać", "Milion za Laurę", "Kramarz", "Niech Cię odleci mara", "Kariera Nikodema Dyzmy". (zm. 29.09.1993)  

1926 -  Zmarł Władysław Smoleński, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawiciel warszawskiej szkoły historycznej, autor prac: „Szkoły historyczne w Polsce”, „Kuźnica Kołłątajowska”, „Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII”. (ur. 06.04.1851)   85 roczn.

1933 - Stanisław Skarżyński, jako pierwszy Polak, pokonał w samotnym locie Atlantyk, lecąc z Senegalu do Brazylii. Trasę 3580 kilometrów przebył w ciągu 20,5 godziny.  

1940 - Polska samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich wylądowała w nocy z 7 na 8 maja w norweskim porcie Harstad. Tydzień później weszła w skład korpusu ekspedycyjnego wojsk alianckich walczących o Narwik.       

1941 - Urodził się Andrzej Zarycki, kompozytor, twórca muzyki rozrywkowej, symfonicznej, teatralnej i filmowej, pedagog Państwowej Szkoły Muzycznej w Krakowie; twórca wielu piosenek wykonywanych przez aktorów Piwnicy pod Baranami, w tym Ewę Demarczyk: „Skrzypek Hercowicz”, „Cyganka”, „Na moście w Avignon”; autor muzyki do filmów: „Zazdrość i medycyna”, „Aktorzy prowincjonalni”, „Jemioła”, „Dziewczyna z Mazur”; działacz na rzecz osób niepełnosprawnych.    70 roczn.

1943 - W obozie w Sielcach nad Oką rozpoczęto formowanie I Dywizji Piechoty imienia Tadeusza Kościuszki, zalążka armii polskiej w ZSRR, kontrolowanej politycznie przez Związek Patriotów Polskich.  

1945 - W Reims we Francji hitlerowskie Niemcy podpisały akt kapitulacji wobec aliantów zachodnich.      

1946 -  Masaru Ibuka i Akio Morita założyli spółkę Tokyo Telecommunications Engineering, znaną obecnie jako koncern Sony.    65 roczn.

1947 -  Urodził się Andrzej Nardelli, aktor i piosenkarz, jego znane role teatralne to: tytułowa w „Kordianie” Juliusza Słowackiego, Albin w "Ślubach panieńskich” Aleksandra Fredry, a także filmie „Szklana kula” Stanisława Różewicza. Występował  w kabarecie „Piwnica pod Baranami”, śpiewał razem z Magdą Umer w programach telewizyjnych, występował w spektaklach Teatru Telewizji. (zm. 11.06.1972)

1951    - Urodził się Ireneusz Dudek pseud. artystyczny Shakin’ Dudi, kompozytor, autor tekstów i wokalista; organizator festiwalu Rawa Blues Festiwal, prezes Stowarzyszenia Miłośników Muzyki Bluesowej; uznany za jednego z lepszych polskich wykonawców bluesowych.   60 roczn.

1954 - Zdobycie przez wojska wietnamskie francuskiej twierdzy Dien Bien Phu. Bitwa zakończyła okres kolonialnego panowania Francji w Wietnamie i jej zaangażowania w Indochinach, doprowadziła do rozmów w Genewie, które podzieliły Wietnam na dwie części. 

1966 - Zmarł Stanisław Jerzy Lec, poeta, satyryk, jeden z najwybitniejszych aforystów polskich, autor "Myśli nieuczesanych" i zbioru wierszy "Kpię i pytam o drogę", fraszek "Satyry patetyczne”, „Spacer cynika. (ur. 16.08.1906)    45 roczn.

1967 -  Zmarła Maria Grzegorzewska, pedagog, organizatorka Instytutu Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. (ur. 18.04.1888)

1969 -  Urodził się Radosław Pazura, aktor teatralny i filmowy, brat  aktora Cezarego Pazury. Zagrał między innymi w filmach „Operacja Samum", „Demony wojny", „Szwadron”, „Sfora”, „Prawo miasta”, „Popiełuszko. Wolność jest w nas”.  

1973 - Redakcja dziennika "Washington Post" otrzymała nagrodę Pulitzera za ujawnienie afery podsłuchowej Watergate.

1977 - W Krakowie znaleziono zwłoki studenta Uniwersytetu Jagiellońskiego Stanisława Pyjasa, który zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, z rąk agentów SB. Pogrzeb studenta stał się okazją do wielkiej politycznej demonstracji, której następstwem były liczne aresztowania.

1985 - Zmarł Adam Bahdaj, pisarz, tłumacz z języka węgierskiego, scenarzysta, autor powieści dla dzieci i młodzieży m.in. „Podróż za jeden uśmiech”, „Stawiam na Tolka Banana”, „Uwaga! Czarny parasol”, „Piraci z Wysp Śpiewających”.    

1988 - Zmarł Maria Mayenowa, historyk literatury, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, współzałożycielka Instytutu Badań Literackich PAN. (ur. 1908)  

1990 - Polskie Radio rozpoczęło nadawanie audycji dla Polaków na Wschodzie.  

1993 - W wypadku samochodowym w Stanach Zjednoczonych zginął Andrzej Jarecki, poeta, satyryk, publicysta, współtwórca STS-u. (ur. 03.05.1933)

1996 -  Węgry zostały przyjęte do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju - OECD.    15 roczn.

1998 - Zmarł Allan Macleod Cormack, amerykański fizyk, twórca metody tomografii komputerowej, laureat nagrody Nobla w 1979 roku w dziedzinie medycyny. (ur. 23.02.1924)  

2003 - Zmarł Franciszek Żołnik, obrońca Westerplatte. W czasie walk był w obsadzie jedynego w polskiej placówce działa kalibru 75 milimetrów.

2003 - Zmarł Roman Samsel, prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej oraz klasycznej, propagator twórczości Gombrowicza i Schulza, biblista oraz krytyk literacki, redaktor tygodnika „Kultura”, dwutygodnika „Współczesność”, korespondent w Ameryce Północnej dziennika „Trybuna Ludu”. Autor opowiadań „Pytania kłopotliwe”, "Tęsknota dorosłych", powieści „Coraz bliżej nadziei”, „Odwracanie słońca”.  

2004 - W Iraku zginął Waldemar Milewicz, dziennikarz telewizyjny, reporter i korespondent wojenny. Relacjonował wydarzenia z terenów konfliktów zbrojnych oraz wielkich katastrof. Prowadził reportaże między innymi z Bośni, Czeczenii, Kosowa, Abchazji, Rwandy, Kambodży, Somalii, Etiopii, Turcji i Hiszpanii. Był znany między innymi dzięki serii reportaży pod tytułem „Dziwny jest ten świat".

2005 -  Kongres Unii Wolności podjął decyzję o zmianie nazwy ugrupowania na Partia Demokratyczna - demokraci.pl. Wśród założycieli znaleźli się: Zbigniew Bujak, Bronisław Geremek, Władysław Frasyniuk, Jerzy Hauser, Marek Belka.     

 

ci „Coraz bliżej nadziei”, „Odwracanie słońca”.  

2004 - W Iraku zginął Waldemar Milewicz, dziennikarz telewizyjny, reporter i korespondent wojenny. Relacjonował wydarzenia z terenów konfliktów zbrojnych oraz wielkich katastrof. Prowadził reportaże między innymi z Bośni, Czeczenii, Kosowa, Abchazji, Rwandy, Kambodży, Somalii, Etiopii, Turcji i Hiszpanii. Był znany między innymi dzięki serii reportaży pod tytułem „Dziwny jest ten świat".

2005 -  Kongres Unii Wolności podjął decyzję o zmianie nazwy ugrupowania na Partia Demokratyczna - demokraci.pl. Wśród założycieli znaleźli się: Zbigniew Bujak, Bronisław Geremek, Władysław Frasyniuk, Jerzy Hauser, Marek Belka.     

 

 

 

 

 

           

 

 

 

 

 

Czytaj także

6 maja

Ostatnia aktualizacja: 06.05.2011 00:00
Urodził się Zygmunt Freud - twórca psychoanalizy
rozwiń zwiń
Czytaj także

8 maja

Ostatnia aktualizacja: 08.05.2011 00:00
Zmarła królowa Polski Barbara Radziwiłłówna
rozwiń zwiń