Historia

11 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 11.06.2011 00:00
Zaginął okręt podwodny ORP "Orzeł".
Audio
  • Słuchowisko Zygmunta Jabłońskiego opracowane na podstawie dokumentów, płyt i publikacji - z okazji 30 rocznicy przybycia do Wielkiej Brytanii polskiego okrętu podwodnego "Orzeł". Wiersz pt. "Komandor Grudziński" - Wiktora Budzyńskiego oraz głosy z płyt dźwiękowych: por. Stanisława Pierzchlewskiego; gen. Władysława Sikorskiego; Neville'a Chamberlain
  • Materiały dźwiękowe do programu dokumentalnego o losach polskiego okrętu podwodnego ORP "Orzeł": Przedstawienie się i pozdrowienie polskich marynarzy przez kpt Augustusa Varesa - kapitana marynarki estońskiej (j. estoński).
ORP Orzeł w bazie Rosyth w Wielkiej Brytanii, początek 1940 roku
ORP "Orzeł" w bazie Rosyth w Wielkiej Brytanii, początek 1940 rokuFoto: NAC - domena publiczna

1294 - Zmarł Roger Bacon, angielski filozof i uczony, prekursor empirycznej nauki nowożytnej, przyrodnik i alchemik. Stworzył koncepcję filozofii moralnej i teorię błędów rozumu ludzkiego. Przewidział wynalazek mikroskopu i teleskopu. (ur. około 1214)

1613 - Koronacja Michała Romanowa na cara Rosji - początek dynastii Romanowów, panującej w Rosji do lutego 1917 roku.

1786 - Zmarł August Fryderyk Moszyński, architekt amator, kolekcjonern szambelan Stanisława Augusta, dyrektor budowli królewskich i teatrów w Warszawie, przypisuje się mu zaprojektowanie parku Łazienkowskiegon, twórca wielkiej loży masońskiej i autor pracy o masonerii. (ur. 25.01.1731) 225 rocznica

1842 - Urodził się Carl von Linde, niemiecki fizyk, teoretyk chłodnictwa, konstruktor urządzeń chłodniczych. Zmarł 16 listopada 1934 roku.  

1860 - Pogrzeb Katarzyny Sowińskiej, wdowy po generale Józefie Sowińskim, pogrzeb stał się okazją do pierwszej wielkiej patriotycznej manifestacji w Warszawie.

1903 - Król Serbii Aleksander I i jego małżonka Draga zginęli w zamachu dokonanym przez liberalnych oficerów pod wodzą Dragutina Dmitrijewicza.

1910 - Urodził się Jacques Cousteau, francuski oceanograf, autor blisko 100 filmów dokumentalnych, poświęconych głębinom morskim "Świat milczenia", "Świat bez słońca", oraz 50 książek, w tym 28-tomowej "Encyklopedii Cousteau". Zmarł 25 czerwca 1997 roku.

1920 - Urodził się Kazimierz Meres, aktor, związany z warszawskimi teatrami, między innymi: Klasycznym, Polskim, Na Woli, występował również w filmach: "Pościg", "Album polski", "Do krwi ostatniej", "Pożegnanie jesieni", "Na odsiecz Wiedniowi". (zm. 01.03.2003)

1925 - Urodził William Styron, amerykański pisarz, autor powieści "Wybór Zofii", "Pogrążyć się w mroku". (zm. 01.11.2006)

1933 - Urodził się Gene Wilder, amerykański aktor komediowy, który zagrał w ponad 30 filmach, najczęściej reżyserowanych przez Mela Brookesa: "Bonnie i Clyde", "Mały książę", "Młody Frankenstein", "Nic nie widziałem, nic nie słyszałem". Często występował wspólnie z aktorem komediowym, Richardem Pryorem.

1937-  Urodził się John Robin Warren, australijski lekarz, laureat Nagrody Nobla w 2005 roku za odkrycie bakterii helicobacter pylori i jej roli w rozwoju choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy.

1937-  Zmarł Michaił Tuchaczewski, oficer carski, marszałek ZSRR, organizator Armii Czerwonej, w 1920 roku stał na czele armii mającej dokonać podboju Polski, w 1937 roku wraz z grupą innych wysokich oficerów został oskarżony o spisek przeciwko Józefowi Stalinowi i stracony. (ur. 16.02.1893) 

1940 - Okręt podwodny ORP "Orzeł" został oficjalnie uznany za stracony. Załoga "Orła" wsławiła się spektakularną ucieczką z Tallina w nocy z 17 na 18 września 1939 roku, gdzie okręt został internowany po tym, jak zawinął do portu aby wyokrętować ciężko chorego dowódcę komandora Henryka Kłoczkowskiego. Estończycy internowali okręt na skutek nacisków niemieckich. Załodze "Orła" udało się doprowadzić okręt do Anglii, gdzie wszedł w skład II Flotylli Okrętó Podwodnych i zaczął odbywać regularne patrole na Morzu Północnym. W ostatni swój patrol "Orzeł" wyszedł 23 maja 1940 roku. Do dzisiaj - pomimo kilku wypraw poszukiwawczych - nie odnaleziono miejsca zatonięcia okrętu, a co za tym idzie, nie ustalono przyczyny jego utraty.

1942 - Podpisanie radziecko-amerykańskiego układu o zasadach  wzajemnej pomocy w walce z koalicją faszystowską.

1943 - Szef SS Heinrich Himmler wydał rozkaz likwidacji gett istniejących na terytorium Polski.

1950 - Laureatem 25. Biennale w Wenecji został francuski malarz Henri Matisse. Zaprezentowano jego dzieła od płócien z okresu fowizmu, po "Wielkie czerwone wnętrze" z 1948 roku.

1950 - Urodził się Krzysztof Janik, polityk, politolog, przewodniczący partii SLD w 2004 roku, były minister spraw wewnętrznych i administracji, w latach 1993 - 2005 poseł na Sejm II, III i IV kadencji.

1955 - W Gdyni powołano Wyższą Szkołę Marynarki Wojennej imienia Bohaterów Westerplatte.

1970 - Na emigracji w Nowym Jorku zmarł Aleksander Kiereński, premier rosyjskiego Rządu Tymczasowego, obalonego podczas Rewolucji Październikowej. Od 1918 roku przebywał na emigracji we Francji, od 1940 roku - w Stanach Zjednoczonych, gdzie uczestniczył w działalności białej emigracji, autor wspomnień "Pamiętniki". (ur. 1881)

1979 - Zmarł John Wayne, amerykański aktor, nazwany "największym kowbojem wszechczasów". Laureat Oscara za rolę w "Prawdziwej wytrwałości". Sławę przyniosły mu filmy "Rio Bravo", "Dyliżans" i "El Dorado". Debiutował w "Drodze olbrzymów", jego ostatni film nosił wymowny tytuł "Ostatni z gigantów". Urodził się 26 maja 1907 roku.

1980 - Zmarł Bolesław Woytowicz, pianista, kompozytor, pedagog, związany z Państwową Wyższą Szkołą Muzyczną w Katowicach, uczeń Nadii Boulanger, koncertował od 1924 roku przez 40 lat (z przerwą na wojnę), twórca między innymi: symfonii "Warszawskiej", kantaty "Prorok", "10 etiud" na fortepian. Urodził się w 1899 roku.

1985 - Sekretarz generalny Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego Michaił Gorbaczow podczas narady naukowo-technicznej w Moskwie przedstawił program przekształceń społeczno-ekonomicznych w Związku Radzieckim. Był to pierwszy sygnał "pierestrojki".

1991 - Zmarł Vercors, właściwie nazwisko Jean Bruller, francuski pisarz i malarz, autor zbiorów opowiadań "Milczenie morza", "Oczy i światło", powieści "Zwierzęta niezwierzęta", "Tratwa Meduzy". (ur. 1902) 20 rocznica

1995 - W Miednoje koło Tweru położono kamień węgielny pod budowę Polskiego Cmentarza Wojennego w miejscu zbrodni dokonanej na polskich oficerach przez NKWD w 1940 roku. 2 września 2000 roku cmentarz został otwarty i poświęcony.  

1996 - Zmarła Jo Van Fleet, amerykańska aktorka, odtwórczyni roli matki w filmie: "Na wschód od Edenu", "Lokator", "Raj utracony", "Dzika rzeka". (ur. 30.12.1914) 15 rocznica

2005 - Zmarł Vasco dos Santos Goncalves, portugalski polityk, pułkownik, który odegrał kluczową rolę w obaleniu portugalskiej dyktatury w kwietniu 1974 roku, tak zwana "rewolucja goździków", premier w latach 1974 -1975. (ur. 03.05.1921)

Czytaj także

10 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 09.06.2011 12:56
Zmarł Szymon Okolski, zakonnik, heraldyk i pisarz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

12 czerwca

Ostatnia aktualizacja: 12.06.2011 00:00
Zginął Witold Hulewicz - twórca Teatru Polskiego Radia.
rozwiń zwiń