Historia

II Rzeczpospolita otrzymuje konstytucję

Ostatnia aktualizacja: 17.03.2012 06:00
17 marca 1921 r. ogromną większością głosów Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję RP.
II Rzeczpospolita otrzymuje konstytucję
Foto: Sejm RP

Uchwalenie ustawy zasadniczej było najważniejszym zadaniem Sejmu Ustawodawczego (Konstytuanty), który po raz pierwszy zebrał się 10 lutego 1919 r. w Warszawie. Przez dwa lata w warunkach ciągle toczących się walk o granice państwa i przy ogromnych problemach wewnętrznych w Sejmie trwały intensywne prace nad projektem ustawy zasadniczej.

Komisja Konstytucyjna, której przewodniczyli kolejno: Władysław Seyda, Maciej Rataj i Edward Dubanowicz, odbyła 106 posiedzeń. Sprawie konstytucji poświęcono 38 posiedzeń plenarnych Sejmu. Przy tworzeniu projektu ustawy zasadniczej wzorowano się na systemie parlamentarno-gabinetowym III Republiki Francuskiej. Do najbardziej spornych zagadnień w czasie sejmowych debat konstytucyjnych należała kwestia tego, czy parlament ma być jedno czy dwuizbowy oraz sprawa uprawnień prezydenta i sposobu jego wyboru. Innymi tematami wywołującymi gorące dyskusje był status Kościoła katolickiego i mniejszości narodowych. 17 marca 1921 r. ogromną większością głosów Sejm Ustawodawczy uchwalił Konstytucję RP. Składała się ona ze 126 artykułów, podzielonych na 7 rozdziałów. Poprzedzała je preambuła, rozpoczynającą się od słów: "W imię Boga Wszechmogącego! My, Naród Polski, dziękując Opatrzności za wyzwolenie nas z półtorawiekowej niewoli, wspominając z wdzięcznością męstwo i wytrwałość ofiarnej walki pokoleń, które najlepsze wysiłki swoje sprawie niepodległości bez przerwy poświęcały ".

2 sierpnia 1926 r., po zamachu majowym, Sejm uchwalił "Ustawę zmieniającą i uzupełniającą Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 r.", tzw. nowelę sierpniową, która wzmacniała władzę wykonawczą wobec parlamentu. 23 kwietnia 1935 r. na Zamku Królewskim w Warszawie Prezydent RP Ignacy Mościcki podpisał tzw. Konstytucję kwietniową, która zastępowała Konstytucję marcową. Przyznawała ona prezydentowi nadrzędną pozycję wobec innych organów państwa, czyniąc go odpowiedzialnym za jego losy wobec Boga i historii.

Czytaj także

78 lat temu zmarł Józef Piłsudski

Ostatnia aktualizacja: 12.05.2013 08:00
Żegnając go w czasie uroczystości pogrzebowych na Wawelu prezydent RP Ignacy Mościcki mówił: "Cieniom królewskim przybył towarzysz wiecznego snu. Skroń jego nie okala korona, a dłoń nie dzierży berła. A królem był serc i władcą doli naszej".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ciemna karta II RP

Ostatnia aktualizacja: 26.10.2012 06:00
26 października 1931 w Warszawie rozpoczął się tzw. proces brzeski. Byłych posłów oskarżono o przygotowanie zamachu stanu mającego na celu obalenie władzy. Żaden z nich nie przyznał się do winy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Tajemnicza śmierć marszałka

Ostatnia aktualizacja: 02.12.2012 06:00
71 lat temu w okupowanej Warszawie zmarł Edward Rydz-Śmigły. Okoliczności jego śmierci do dziś pozostają niejasne. Możliwe, że była to mistyfikacja.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Trudna historia Zaolzia

Ostatnia aktualizacja: 20.12.2011 06:00
To książka, po lekturze której można zrozumieć, dlaczego Czesi często mówią, że polska okupacja była gorsza od niemieckiej - twierdzi zaolziański historyk Józef Szymeczek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wyrok na przeciwników Piłsudskiego

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2015 06:00
13 stycznia 1932 roku, ogłoszono wyrok w tzw. procesie brzeskim. Na kary więzienia zostali skazani przywódcy antysanacyjnej opozycji.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Władysław Grabski - premier w czasie wojny polsko-bolszewickiej

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2024 05:48
7 lipca 1874 roku urodził się Władysław Grabski, polityk, ekonomista, poseł na Sejm, minister skarbu, premier w czasie wojny polsko-bolszewickiej, autor reformy walutowej i gospodarczej, rektor SGGW.
rozwiń zwiń