Pierwsze z ciekawych wydarzeń, które odbyły się na Zamku Królewskim w Warszawie, to prezentacja publikacji na temat wystawy „Splendor i wiedza. Biblioteka królewska Stanisława Augusta”. Drugie wydarzenie to pokaz map z kolekcji dr. Tomasza Niewodniczańskiego „Polonia et Lithuania et Ucraina”.
Wystawa „Splendor i wiedza” miała odbyć się w maju. Niestety została odwołana ze względu na atak Rosji na Ukrainę, skąd miały pochodzić najważniejsze eksponaty. Dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie Wojciech Fałkowski poinformował, że prace nad wystawą trwały od kilku lat, mimo przeciwności wynikających z pandemii koronawirusa oraz trudności z wypożyczeniem rekwizytów. - Mamy nadzieję, że Ukraina zwycięży, że życie wróci na swoje tory a my będziemy mogli niebawem gościć tę niezwykłą kolekcję na Zamku Królewskim – dodał dyrektor Fałkowski. Jednak już teraz można zapoznać się z publikacjami przygotowywanymi wraz z wystawą „Splendor i wiedza”. Jak zaznaczył jej kurator Tomasz Jakubowski, kustosz zbiorów graficznych Zamku, jest to dwutomowy katalog prezentujący bezcenny księgozbiór Stanisława Augusta oraz zbiór esejów o królewskiej bibliotece. Unikatowe rękopisy, rzadkie starodruki, książki w ozdobnych oprawach, niewielkie bibeloty zgromadzone niegdyś w bibliotece Stanisława Augusta, a teraz zaprezentowane w katalogu przenoszą do XVIII-wiecznej Europy, do gabinetu monarchy.
Kolejnym powodem do uroczystości na Zamku Królewskim w Warszawie był niezwykle ciekawy pokaz map „Polonia, Lithuania et Ucraina”. To cenne i rzadkie, niekiedy unikatowe zabytki kartografii z epoki stanisławowskiej i epok wcześniejszych, zebrane przez współczesnego kolekcjonera dr. Tomasza Niewodniczańskiego - wyjaśnia Tomasz Jakubowski. Większość map dotyczy Ukrainy.
Zgromadzony przez Tomasza Niewodniczańskiego zbiór map „Polonia, Lithuania et Ucraina” uważany jest za największą prywatną kolekcję tego typu powstałą po II wojnie światowej. Tomasz Niewodniczański to postać doskonale znana zarówno w polskim, jak i międzynarodowym środowisku historyków kartografii, a także w kręgach kolekcjonerów dawnych map, starodruków i archiwaliów historycznych. Jego zbiór poloniców obejmuje wiele pozycji bardzo rzadkich, a nawet unikatów, takich jak rękopisy literackie Adama Mickiewicza czy Juliana Tuwima. Kolekcja dawnych map Rzeczypospolitej, tj. ziem dzisiaj należących do Polski, Litwy, Ukrainy, Białorusi, Łotwy i Estonii, należy do najlepszych na świecie. Prezentowana była na wielu międzynarodowych wystawach. Zgodnie z wolą Tomasza Niewodniczańskiego cała kolekcja poloniców przekazana została w 2009 r. - za pośrednictwem Niemiecko-Polskiej Fundacji Ochrony Zabytków Kultury z siedzibą w Gorlitz - w depozyt Zamkowi Królewskiemu w Warszawie.
W trakcie prezentacji map ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego oraz publikacji dotyczących wystawy „Splendor i wiedza. Biblioteka królewska Stanisława Augusta” podpisano również umowę o współpracy Zamku Królewskiego w Warszawie z Muzeum Narodowym – Pałacem Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie.
IAR/ep