Finalistów wybrali we wtorek w głosowaniu deputowani z komisji spraw zagranicznych i komisji ds. rozwoju Parlamentu Europejskiego. Wybierali spośród pięciu kandydatów nominowanych wcześniej albo przez grupy polityczne albo przez grupę minimum 40 eurodeputowanych. Spośród trójki finalistów liderzy grup politycznych (tzw. Konferencja Przewodniczących PE) wybiorą laureata 26 października.
Nominowani to skazane na kolonię karną Rosjanki z zespołu Pussy Riot, Aleś Bialacki oraz wspólnie: irański reżyser Dżafar Panahi i irańska adwokatka Nasrin Sotoudeh.
Laureata tegorocznej nagrody imienia Sacharowa wybiorą spośród trzech kandydatur 26 października szefowie grup politycznych w Parlamencie Europejskim. Nagroda w wysokości 50 tys. euro zostanie wręczona 12 grudnia na sesji PE w Strasburgu. Europarlament przyznaje swą nagrodę im. Andrieja Sacharowa od 1988 roku osobom lub organizacjom, które przyczyniły się do walki o prawa człowieka i demokrację.
Białorusin Aleś Bialacki jest szefem Centrum Obrony Praw Człowieka "Wiasna", które zapewnia pomoc finansową i prawną więźniom politycznym na Białorusi i ich rodzinom. Działacz jest obecnie w kolonii karnej. Wniosek z kandydaturą Bialackiego podpisało z inicjatywy polskiego europosła Jacka Saryusz-Wolskiego (PO) 82 innych deputowanych.
W finale nagrody jest zgłoszona przez 46 europosłów rosyjska grupa punkrockowa Pussy Riot. Nominowano trzy członkinie tej grupy: Nadieżdę Tołokonnikową, Marię Alochiną i Jekatierinę Samucewicz, skazane na dwa lata łagru za wykonanie w prawosławnej świątyni antyputinowskiego utworu.
Faworytami do tegorocznej nagrody są jednak Irańczycy - Nasrin Sotoudeh i Dżafar Panahi. Sotoudeh to przebywająca obecnie w więzieniu prawniczka i rzeczniczka praw człowieka, która reprezentowała uwięzionych działaczy opozycji oraz młodocianych przestępców skazanych na karę śmierci. Panahi to reżyser, scenarzysta i montażysta filmowy. Jego filmy często koncentrują się na problemie biedy, dzieci i kobiet.
Irańczycy są faworytami, bo zostali nominowani wspólnie aż przez trzy grupy polityczne w PE: socjaldemokratów, liberałów i Zielonych, a także 11 indywidualnych europosłów z prawej strony sceny politycznej, w tym Niemca Elmara Broka (CDU). Ostatecznego laureata wyłonią szefowie grup politycznych.
Nagrodę Sacharowa, nazwaną imieniem słynnego radzieckiego dysydenta i fizyka Andrieja Sacharowa, w 2011 r. przyznano działaczom arabskiej wiosny. Wcześniej otrzymali ją m.in.: b. prezydent RPA, legendarny przywódca walki z apartheidem Nelson Mandela, lider opozycyjnego białoruskiego ruchu "O Wolność" Aleksander Milinkiewicz, b. sekretarz generalny ONZ Kofi Annan, rosyjska organizacja „Memoriał”, jeden z chińskich dysydentów, prawnik broniący ofiar sudańskiego reżimu.
PAP/IAR/agkm
Informacje o Białorusi: Raport Białoruś
