29:05 [ PR2]PR2 (mp3) 22 lipiec 2020 17_30_23.mp3 Bartosz Panek o swojej debiutanckiej książce "U nas każdy jest prorokiem" (O wszystkim z kulturą/Dwójka)
Przybyli na Litwę pod koniec XIV wieku, kiedy książę Witold rekrutował wojska przeciwko Krzyżakom - czytamy w opisie książki - w zamian płacił ziemią w bezludnej głuszy. Zostali. Walczyli pod Grunwaldem, a potem w kolejnych wojnach i powstaniach. - Tatarzy przed wieloma wiekami, ale też w okresie dwudziestolecia międzywojennego stanowili zwartą grupę. Było ich w granicach II Rzeczypospolitej około 6 tysięcy, chociaż te dane nie są precyzyjne, dzisiaj to niecałe 2 tysiące - tłumaczył Bartosz Panek.
Obecnie największe skupisko Tatarów jest na Podlasiu: okolice Białegostoku, Sokółki, Kruszyniany, Bohoniki. Jak zaznaczył autor reportażu, dziś jedynym wyznacznikiem tatarskości jest religijność, czyli przywiązanie do islamu. - Wcale mnie nie dziwi podkreślanie, że islam, który wyznają jest, chciałoby się powiedzieć, tym prawdziwym, który odwołuje się do wartości związanych z pokojem. - podkreślił.
Czytaj także:
Zapomniana nekropolia. Na ratunek tatarskiemu cmentarzowi
Jak muzułmanin ocalił Żydów przed Niemcami
Po II wojnie światowej nie uwzględniała ich żadna z umów o repatriacji zawartych między Moskwą a Warszawą. Władze sowieckie traktowały ich jako Tatarów radzieckich, chociaż oni sami czuli się pełnoprawnymi obywatelami Rzeczypospolitej. Ci, którym udało się opuścić Kresy, próbowali zacząć nowe życie w nowych miejscach. - W wielu miejscach pozostały tylko szwy - stwierdził Bartosz Panek. - Tatarzy się trochę rozpłynęli, czy też rozpuścili, jak mówi jeden z nestorów tej społeczności, ponad 90-letni dzisiaj Maciej Konopacki, bo tak się potoczyła historia naszego kraju w ostatnich latach. Mniejszości stały się mniej istotne niż były kiedyś - ocenił.
W książce odnajdziemy także historię rodziny Achmatowiczów, Dżennet Skibniewskiej, muftiego Jakuba Szynkiewicza. Opisując ich losy autor przypomina o kulturze i dziedzictwie polskich Tatarów. Ich wielobarwny i często nieznany świat poprzez książkę Bartosza Panka staje przed nami otworem.
Zachęcamy do wysłuchania całej rozmowy.
***
Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą
Prowadziła: Aldona Łaniewska-Wołłk
Gość: Bartosz Panek (dziennikarz)
Data emisji: 22.07.2020
Godzina emisji: 17.30
