– Kiedy słyszałam, jak wielkie są zasługi Tymona Terleckiego, i to z tamtej, londyńskiej strony, pomyślałam, że spotkał go rodzaj dziejowej niesprawiedliwości – mówiła w Dwójce profesor Anna Kuligowska-Korzeniewska. Goście audycji z cyklu "Zakładka literacka" – także Marzena Kuraś z Instytutu Sztuki Polskiej Akademii Nauk i profesor Edward Krasiński, redaktor naczelny "Pamiętnika Teatralnego" – rozmawiali o niedocenionym "Chorążym emigracji", jak zwano Terleckiego. Okazją do dyskusji, do przywrócenia pamięci o znakomitym humaniście, jest wydanie "Pamiętnika Teatralnego" poświęconego w całości właśnie Tymonowi Terleckiemu.
Tymon Terlecki, urodzony w 1905 roku w Przemyślu, współtworzył międzywojenne środowisko teatralne Polski: był, jak przypomniał prof. Krasiński, wielkim krytykiem teatralnym Lwowa (później Warszawy), reformatorem ówczesnej krytyki teatralnej. Należał do bliskich współpracowników Leona Schillera, pełnił funkcje redaktora ważnym pism teatralnych.
Po wybuchu II wojny światowej wstąpił do Armii Polskiej we Francji. Założył tygodnik "Polska Walcząca" i redagował go w Paryżu, następnie w Londynie. Po wojnie pozostał na emigracji. Mieszkał w Londynie, współpracował z paryską "Kulturą" oraz z Rozgłośnią Polskiego Radia Wolna Europa. Od 1964 mieszkał w Stanach Zjednoczonych. Wykładał na Uniwersytecie w Chicago teorię literatury i teatru. Ważniejsze tytuły z ogromnego dorobku Tymona Terleckiego to: "Krytyka personalistyczna", "Rodowód poetycki Ryszarda Berwińskiego", "Teatr amatorski", "Pani Helena", "Książki, ludzie i kulisy".
Posłuchaj nagrań związanych z Tymonem Terleckim zgromadzonych w serwisie specjalnym Polskiego Radia wolnaeuropa.polskieradio.pl
Tym, co zwraca szczególną uwagę w nowo wydanym "Pamiętniku Teatralnym", jest blok korespondencji Tymona Terleckiego z innymi ludźmi teatru: Bohdanem Korzeniewskim, Józefem Szczublewskim i Zbigniewem Raszewskim. Po lekturze tych listów daje się zauważyć wzajemna, ścisła współpraca na polu naukowym, pozwalająca orientować się emigrantowi Terleckiemu w życiu teatralnym Polski na bieżąco. Korespondenci wymieniali się materiałami, recenzjami na temat swoich prac, uwagami, a przede wszystkim książkami. W stanie wojennym Tymon Terlecki – wielki autorytet moralny – wspierał swoich przyjaciół (bo z czasem ta znajomość przerodziła się w przyjaźń) także materialnie, śląc kolejne paczki z artykułami pierwszej potrzeby, których wówczas w Polsce brakowało. Wzajemne odwiedziny były prawdziwym wydarzeniem, ale miały miejsce sporadycznie.
Zapraszamy do wysłuchania obszernych fragmentów audycji, którą przygotowała Iwona Malinowska.
