Portal Polskiego Radia SA
słuchaj
shopping_cart
Polskie Radio
Section05

POLSKA

Czas Reporterów "Dziesięć lat temu"

10 lat temu, w kwietniu zakończyły się obrady "Okrągłego stołu". Choć konsekwencje tego wydarzenia były przedmiotem wielu kontrowersji w ciągu minionych lat, sama rocznica nie zajęła wielkiej uwagi tak polityków jak i publicystów krajowych. Natomiast pamiętał o niej świat, czego wyrazem jest zorganizowanie w Stanach Zjednoczonych przez Uniwersytet of Michigen konferencji The Polish Round Table Ten Years Later. Tą inicjatywą Amerykanie pragnęli zwrócić uwagę, iż nie zburzenie berlińskiego muru, ale polski Okrągły Stół rozpoczął proces rozpadu systemu komunistycznego w świecie. Zatem 8 tyś.km od Polski w Ann Arbor spotkali się prominentni uczestnicy Okrągłego Stołu tak z ówczesnej strony rządowej jak solidarnościowo - opozycyjnej. Adam Michnik, Zbigniew Bujak, Aleksander Hall, biskup Alojzy Orszulik, biskup Bronisław Dembowski, Aleksander Kwaśniewski, Mieczysław Rakowski, Stanisław Ciosek i inni. Ten rodzaj spotkania, rozmowy i atmosfera, jakie mu towarzyszyły byłby raczej niemożliwy na Ziemi Polskiej . Ten fenomen rozmów Polaków na obcej ziemi… Zobacz więcej na temat:  Stany Zjednoczone Adam Michnik Aleksander Hall Aleksander Kwaśniewski

"Polskie piekło w Rybniku "

sceny rodzajowe z życia partyjnego na prowincji. W Rybniku prawica walczy z prawicą. Ludzie, którzy wyrośli z tego samego pnia bardziej nienawidzą siebie niż postkomunistów. Nawzajem zarzucają sobie współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa i agenturalność, współpracę z SLD i brak chęci w dojściu do porozumienia. Autor cierpliwie wysłuchał dwóch stron - Przedstawicieli Ruchu Rozwoju Rybnika, którzy 8 lat rządzili tym miastem, a teraz nie mogą dogadać się z radnymi AWS-u i obecnego prezydenta, który wywodzi się właśnie z AWS-u i który zarzuty o spisek z SLD o agenturalność i powiązania z SB kierowane pod swoim adresem stanowczo odrzuca. Czy w Rybniku faktycznie rządzi SLD przy pomocy SOLIDARNOŚCI, czy dojdzie do jakiegoś konsensusu między samorządowcami? Czy jest to walka o idee czy o stołki? Co sądzą o tym zwykli ludzie ? Próba odpowiedzi na te pytania w audycji Marka Mierzwiaka. Zobacz więcej na temat:  Marek Mierzwiak pieczeń

Czas Reporterów -"Droga do NATO"

Historia polskich starań o wejście do Sojuszu Północno-Atlantyckiego . Rozmowy z dyplomatami i politykami różnych opcji, bezpośrednio lub pośrednio zaangażowanymi w ten proces (L.Wałęsa, K.Skubiszewski, S.Ciosek, W.Bartoszewski, J.Nowak-Jeziorański, J.Parys i inni.) Poznamy argumenty amerykańskich przeciwników i zwolenników poszerzenia NATO, ewolucję ich poglądów, rosyjskie obawy i lęki. W minionych latach amerykańska Polonia niebywale skutecznie i zgodnie oddziaływała na polityczne kręgi w Waszyngtonie, co zaowocowało korzystnymi dla Polski decyzjami. Niemiecka pomoc w forsowaniu polskich racji sprawi, że - być może - na zawsze stosunki z naszym zachodnim sąsiadem ułożą się bardzo dobrze. Proces wchodzenia naszego kraju do NATO był długi i początkowo wcale nie rokujący nadziei. Wymagał jednoczesnych działań w wielu kierunkach, obfitował w zaskakujące zwroty, a nawet zabawne epizody. Teraz Polaków czeka kosztowna i żmudna przebudowa armii, a żołnierzy nauka. Nie tylko na poligonach - również w szkolnych ławach. Zobacz więcej na temat:  Tomasz Piotrowski Waszyngton

"Damy biznesu"

Kobiety - szefowe, właścicielki firm. Ich droga do kariery, problem konkurencyjności płci, odrzucenia modelu kobiety - żony, matki na rzecz liderki, kobiety zawodowego sukcesu. Z ponad 3950 firm zrzeszonych w Konfederacji Pracodawców Polskich, kobiety kierują jedynie 132. W Polskiej Radzie Biznesu, liczącej 56 członków, zasiada ich zaledwie dziewięć. Firmy kierowane przez kobiety stanowią 20% wszystkich przedsiębiorstw. Najwięcej kobiet na kierowniczych stanowiskach pracuje w sektorach finansowo-bankowych i w doradztwie personalnym. Wg prognoz sytuacja ta w najbliższym 10-leciu ulegnie zmianie - zdecydowanie wzrośnie udział kobiet w zarządzaniu. Bohaterką pierwszej audycji będzie Iwona Majewska-Opiełka. Zobacz więcej na temat:  firma pracodawcy

Czas reporterów - Przed rocznicą Powstania w Warszawskim Getcie - "Bojowcy"

dokument o bohaterach Powstania w Getcie Bojowcy getta warszawskiego - tych prawdziwych żyje sześcioro. Dwoje w Kanadzie, Marek Edelman w Polsce i czworo w Izraelu: Masza Glajtman- Putermilch, Pnina Grynszpan-Frymer, Aron Karmi i Simcha Rotem czyli Kazik, bo ten pseudonim wojenny przylgnął do niego na całe życie. Wszyscy oni, oprócz Kanadyjczyków, wystąpią w reportażu Alicji Maciejowskiej nagranym w Izraelu. Opowiedzą o walkach w getcie i późniejszym życiu po aryjskiej stronie, o polskich rodzinach dzięki którym uratowali się. A także o braku zrozumienia ich wojennych losów z jakim spotkali się po przyjeździe do Izraela. Zobacz więcej na temat:  Alicja Maciejowska Izrael Marek Edelman Kanada

"Do osobnego rozpatrzenia"

Opowieść o Antonim Pajdaku, socjaliście, samorządowcu i legioniście, drugim zastępcy Delegata Rządu na Kraj, ministrze rządu podziemnego Państwa Polskiego, aresztowanym w grupie 16 polskich przywódców politycznych w końcu marca 1945 roku przez Rosjan. Nieugięta postawa Antoniego Pajdaka w śledztwie sprawiła, że był sądzony w oddzielnym procesie i skazany został nie tylko na karę więzienia, ale także - po jej odbyciu - na bezterminowy pobyt ( osiedlenie) na Syberii. Dzięki złagodzeniu politycznego kursu w Rosji Sowieckiej, powrócił z zesłania w latach pięćdziesiątych . Wkrótce stał się jednym z najdzielniejszych działaczy opozycji demokratycznej. Do końca życia zachował zdecydowanie krytyczną i bezkompromisową postawę wobec tego co usiłował narzucić Polsce i światu Związek Sowiecki. Antoni Pajdak był sygnatariuszem listów otwartych w których krytykowano władze komunistyczne i współtwórcą Komitetu Obrony Robotników. Mając ponad 80 lat został ciężko pobity przez "nieznanych sprawców", lecz nawet wówczas - po długotrwałym pobycie w szpitalu - nie zaprzestał działalności… Zobacz więcej na temat:  Rosja Komitet Obrony Robotników

"Lekcja pamięci"

Audycja dokumentalna o dobrach polskiej kultury utraconych podczas wojny. Niemcy coraz natarczywiej domagają się zwrotu części zbiorów Biblioteki Pruskiej , jaka znalazła się na Śląsku i zgodnie z prawem międzynarodowym weszła po 45 roku w posiadanie Polski. Jednocześnie podczas II wojny światowej hitlerowcy z niebywałą konsekwencją zniszczyli 90% polskich archiwów, zrabowali setki dzieł sztuki i miliony książek. Do dziś skarby polskiej kultury znajdują się niemieckich muzeach państwowych. Jakie są szanse na ich zwrot? Strona niemiecka nie wyraża chęci. Co robi strona polska ? W audycji występują historycy sztuki, bibliotekarze z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Biblioteki Narodowej oraz eksperci. Zobacz więcej na temat:  Tomasz Piotrowski Niemcy II wojna światowa dzieła sztuki

"Księżniczki" z Radzionkowa"

Działalność ośrodków wychowawczych w Polsce prowadzona jest na podstawie statutu określającego dokładnie zasady ich funkcjonowania . Od 1 września 1999r. każdy z takich ośrodków będzie miał obowiązek opracować swój własny program. Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy w Radzionkowie już od kilku lat nie działa w sztywnych ramach. Kadra wychowawcza opracowała i wprowadziła w życie interesujący program oparty na działaniu w grupach autorskich, dostosowanych do indywidualnych potrzeb wychowanek. Może on być propozycją dla innych placówek tego typu. O nowych metodach pracy, programie "Księżniczka" opowiadają dziewczęta przebywające w tym ośrodku i ich wychowawcy. Zobacz więcej na temat: 

"Niepotrzebni mogą odejść"

Jest to historia operacji polskiego wywiadu w Iraku w czasie wojny w Zatoce Perskiej. W 1990 roku udało się uratować agentów CIA, którzy znaleźli się na terenach kontrolowanych przez wojska irackie dzięki wysiłkowi Polaków. Był to pierwszy przypadek współpracy ze służbami specjalnymi kraju będącego członkiem NATO po upadku komunizmu . Zdaniem wielu komentatorów wtedy to po raz pierwszy Amerykanie zaczęli patrzeć na Polskę jak na potencjalnego sojusznika. Zobacz więcej na temat:  Irak CIA

"Być kobietą w PRL-u i..."

Każdy, kto pracował w czasach PRL-u pamięta ten dzień, kiedy męscy przedstawiciele organizacji społecznych, tj. związków zawodowych i Podstawowej Organizacji Partyjnej PZPR roznosili po pokojach i wręczali po tulipanie lub goździku, czasami z praktycznym prezentem np. rajstopy lub ścierki Lepiej zorganizowane zakłady pracy urządzały z tej okazji uroczyste akademie. Tego dnia kobieta była w centrum uwagi. Dziś nie ma już nawet tego jednego dnia. Dzień Kobiet w Polsce po 1945 roku. Audycja przygotowana na podstawie materiałów archiwalnych. Zobacz więcej na temat:  dzień kobiet

Czas reporterów: "Marzec 1968 roku"

To był piątek - 8 marca 1968 roku. Na dziedzińcu Uniewersytetu Warszawskiego odbywał się wiec, którego uczestnicy protestowali przeciw wstrzymaniu przedstawień "Dziadów " w reżyserii Kazimierza Dejmka na scenie Teatru Narodowego, oraz przeciw relegowaniu z uczelni studentów: Adama Michnika i Henryka Szlajfera. Nagle na teren Uniwersytetu wkroczył "aktyw robotniczy" wyposażony w gumowe pałki, a za nim oddziały ZOMO. Wiec został brutalnie rozpędzony, wiele osób pobito, nastąpiły aresztowania... Był to początek konfliktu społecznego, którego rozmiary przekroczyły wyobrażenia zarówno studentów, jak i ówczesnych władz partyjnych. Po marcu 1968 roku w wyniku antysemickiej nagonki i społecznej presji wyjechało za granicę kilkanaście tysięcy osób, którym tylko na podstawie kryteriów rasiztowskich można było odmówić polskości. Osoby te - opuszczając kraj - otrzymały paszport w jedną stronę i automatycznie pozbawiane były obywatelstwa polskiego. W audycji wystąpią uczestnicy i animatorzy studenckich protestów sprzed lat, także osoby, które w wyniku panującej wówczas… Zobacz więcej na temat:  Krzysztof Wyrzykowski Adam Michnik

"Boże chroń "Orlika"

Jedynemu w Polsce szpitalowi rehabilitacji dla dzieci z chorobami nowotworowymi "Orlik" w Czermnej-Bukowinie k/Kudowy grozi likwidacja. Do tej pory zaledwie kilka Kas Chorych podpisało umowy z tą placówką. Dostawcy żywności do sanatorium na razie nie egzekwują zapłaty. Dzieci także na kredyt są leczone. "Miesięczny pobyt dzieci w naszym sanatorium wynosi ok.150tys.zł. W styczniu dostaliśmy tylko 81tys.zł." - mówi dyrektor Bronisław Kamiński. Po informacjach w lokalnej TV, radiu i prasie znajdują się ludzie dobrej woli, którzy chcą pomóc przetrwać tej unikalnej w Europie placówce. Swoisty mikroklimat sprawia, że nawet dzieci po ciężkich białaczkach dochodzą w "Orliku" do siebie. Zobacz więcej na temat:  dzieci Europa żywność

"Tonia"

Bohaterka reportażu, Tonia, Żydówka córka przedwojennego łódzkiego fabrykanta, od wczesnej młodości zafascynowana była ideologią komunistyczną. Kiedy za działalność w ruchu młodzieżowym wyrzucono ją z gimnazjum, ojciec zlikwidował fabrykę i przeniósł się wraz z rodziną do Palestyny. Niewiele to pomogło, także stamtąd Tonia, już wraz z mężem, również działaczem komunistycznym została wysiedlona. On wyjechał walczyć w Wojnie Domowej w Hiszpanii, ona w Paryżu urodziła dwoje dzieci. Mąż zginął już na początku II wojny światowej i więcej go nie zobaczyła. Sama z maleńkimi dziećmi ukrywała się i uciekała. W przedostatniu się do Szwajcarii pomógł jej katolicki ksiądz. Tam spędziła ostatnie miesiące wojny i tam związała się z amerykańską organizacją pomagającą krajom zniszczonym przez wojnę. Jeździli po całej Europie, zakładali szpitale, ośrodki zdrowia, aż w końcu w 46 roku dotarli do Polski, gdzie m.in. wyposażyli szpital w Piekarach Śląskich. Jakiś czas później Tonię aresztowano i oskarżono o szpiegostwo na rzecz Ameryki. Była więziona na Rakowieckiej i torturowana.… Zobacz więcej na temat:  dzieci Paryż Europa Hiszpania

Czas reporterów -" Do kraju ojców" cz.II

Porozumienie, zawarte w 1945 roku między Tymczasowym Rządem Jedności Narodowej a rządem radzieckim stwarzało Polakom szansę wyjazdu z ZSRR do Polski. Jednak uzyskali ją tylko ci, którzy posiadali obywatelstwo II Rzeczypospolitej i mogli to udowodnić. Druga fala repatriacji rozpoczęła się w 1956 roku. Do dziś na terytorium byłego ZSRR zamieszkuje wiele osób, które czują się Polakami i pragnęłyby osiedlić się na stałe w Polsce. Czy mogą liczyć na trzecią repatriację? Zobacz więcej na temat:  II Rzeczpospolita

"Spadła na mnie misja"

Monolog generała brygady Zdzisława Ostrowskiego, pełnomocnika rządu ds. pobytu wojsk radzieckich, na którym wkrótce po objęciu tej funkcji spoczął obowiązek wyprowadzenia wojsk rosyjskich z Polski. Monolog jest interesującą opowieścią o próbie pogodzenia w jednym człowieku kilku rół: żołnierza, wychowanka Radzieckiej Akademii Woroszyłowa, Polaka, przyjaciela Rosjan, obserwatora politycznych działań kilku ekip rządowych pod których przewodnictwem przyszło generałowi służyć. Szczere, choć proste, bo żołnierskie , to jednak plastyczne wyznanie człowieka. Zobacz więcej na temat: 

"Śni mi się po polsku"

Prawie 150 lat temu wyjechali ze Śląska do Teksasu Ślązacy, dając początek pierwszemu plskiemu osadnictwu w Stanach Zjednoczonych. Potomkowie tychże mieszkają po dziś dzień w Częstochowie, Helenie, Kościuszce i najstarszej osadzie, Pannie Marii. Wielu z nich mówi piękną, nieskażoną śląsczyzną. Dziwią się, że oni, Polacy nie bardzo rozumieją Polaków. Dopiero wizyta na Śląsku uzmysłowiła im, że ich mowa jest gwarą. Wyróżniony w konkursie "Polska i Świat"reportaż Anny Musialik i Marii Pańczyk pokazuje tych ludzi w ich teksańskim środowisku - w domach, na weselach, piknikach, domach starców, a także w czasie konkursu, który na wzór katowickiego, został zorganizowany w San Antonio. "Po naszymu, czyli po śląsku w Teksasie" - to było 31. maja tego roku. Laureaci przyjechali w listopadzie do Polski, na wielką katowicką szóstą już z kolei galę tego konkursu, gdzie mieli okazję skonfrontować swoje "rządzenie" ze śląskim "godaniem". Autorki reportażu towarzyszyły im także w czasie pobytu w Polsce i często były świadkami wzruszeń, zwłaszcza tych, którzy przyjechali… Zobacz więcej na temat:  san Stany Zjednoczone mieszkanie Katowice