Choroba afektywna dwubiegunowa. "Życie w stanach odrealnienia"

Ostatnia aktualizacja: 11.08.2023 14:30
Ekstremalne wahania nastroju, stany od uczucia radości i wielkiej energii do smutku i depresji. To ChAD, czyli choroba afektywna dwubiegunowa, którą warto poznać bliżej i nie budować wiedzy o niej na mitach, które często są bardzo szkodliwe. 
Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się wahaniami nastroju, które u pacjentów przybierają różne formy i występują w różnych okresach (zdj. ilustracyjne)
Choroba afektywna dwubiegunowa charakteryzuje się wahaniami nastroju, które u pacjentów przybierają różne formy i występują w różnych okresach (zdj. ilustracyjne)Foto: Shutterstock/Cast Of Thousands
  • Choroba afektywna dwubiegunowa (ChAD) to nawracające występowanie depresji, manii, bądź hipomanii, które oddzielone są okresami remisji. 
  • Jak twierdzą specjaliści, ChAD jest bardzo niejednorodny i może dotknąć każdego.
  • Według danych zaburzenie afektywne dwubiegunowe dotyka nawet 3 procent populacji. Najczęściej uaktywnia się u osób młodych, przed 35. rokiem życia. 

Zamiast o chorobie powinniśmy mówić o spektrum choroby, bo ChAD jest niejednorodny i niezwykle zmienny - wyjaśnia psychiatra, dr Małgorzata Tomaszewska. - Charakteryzuje się wahaniami nastroju, które u pacjentów przybierają różne formy i występują w różnych okresach.

Kiedy wahania nastroju stają się chorobą

Chory w stanie hipomaniakalnym jest pobudzony i bardziej niż zwykle skłonny do ryzyka. Cechuje go nadmierny optymizm i przekonanie o swoich nadludzkich właściwościach. - Tych stanów nie da się przewidzieć, bo mają różne schematy występowania. Żeby zrozumieć, na czym choroba polega, należy wyobrazić sobie płaszczyznę, na której możemy wychylać się do góry i patrzeć w dół. Punkty, w których znajdujemy się, jeśli chodzi o samopoczucie, ilość energii, zachowania seksualne, zmieniają się w zależności od tego, jak zmienia się faza choroby - tłumaczy rozmówczyni Jakuba Jamrozka. - Jest grono pacjentów, u których występuje "rapid cycling", czyli szybki przebieg faz. Dużo częściej mamy jednak do czynienia z osobami, u których widzimy tę zmienność, ale liczoną w dniach.

Posłuchaj
47:58 CZWÓRKA Wieczór z Czwórká - chad 09.08.2023.mp3 ChAD - jak żyje się z chorobą afektywną dwubiegunową? Rozmowa z dr Małgorzatą Tomaszewską (Wieczór z Czwórką/Czwórka)

Przebieg epizodów

Epizodom trudnym nie zawsze towarzyszy smutek, czasem jest to obojętność albo wycofanie. U części osób może też pojawić się uczucie lęku. Natomiast wszystko to wiąże się ze zmianą dotychczasowego funkcjonowania. Bardzo często zmienia się też myślenie. I tak osoba, która radziła sobie z codziennymi trudnościami, nagle staje się kimś, kto postrzega swoje życie nieadekwatnie do tego, jakie ma możliwości. Najczęściej pesymistycznie. Człowiek przestaje wierzyć we własne siły, często towarzyszy temu poczucie winy i "zubożenie" myślenia, apatia. 

Według danych zaburzenie afektywne dwubiegunowe dotyka nawet 3 procent populacji. Najczęściej uaktywnia się u osób młodych, przed przed 35. rokiem życia. (zdj. ilustracyjne) Według danych zaburzenie afektywne dwubiegunowe dotyka nawet 3 procent populacji. Najczęściej uaktywnia się u osób młodych, przed 35. rokiem życia. (zdj. ilustracyjne)

- Epizod maniakalny jest przeciwnością tego stanu. Rośnie pewność siebie i pojawia się niezwykła wręcz umiejętność przekonywania innych osób. A u osób młodych osób często występuje drażliwość - opowiada  dr. Małgorzata Tomaszewska. - Często słyszę, zwłaszcza od osób zdrowych, że chciałyby mieć takie chwile "wysokiego uniesienia". Tymczasem koszt takiego funkcjonowania jest niezwykle wysoki i bardzo niebezpieczny, bo może prowadzić na przykład do autoagresji. 

Samoobserwacja - cenna umiejętność

Z choroby afektywnej dwubiegunowej nie da się uwolnić, ale można nauczyć się z nią żyć. - Tu też daleka byłabym od dosłowności. Bo to, jak dobrze znamy siebie, to, jak dobrze potrafimy rozpoznać i zrozumieć powody zmiany w zachowaniu, to na pewno pomaga poradzić sobie nie tylko z chorobą dwubiegunową, ale w ogóle w życiu. Natomiast w przypadku ChAD samoobserwacja jest jedną z najbardziej cennych umiejętności, bo umożliwia szybkie reagowanie - zaznacza ekspertka.

Sprawdź też:

ChAD u osób młodych

To, co odróżnia epizod w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej od pewnej zmienności nastroju, zmian związanych z adaptacją do różnych sytuacji czy przeżywania pewnego kryzysu, to objawy biologiczne, czyli sen, apetyt i popęd. - U osób młodych dochodzi też wybuchowość, arogancja, krnąbrność i zaczepność. I to dotyczy głównie młodych mężczyzn - podkreśla  dr Małgorzata Tomaszewska. - Jeśli taki stan będzie stymulowany substancjami psychoaktywnymi, to taka osoba może zamienić się w "chojraka". Wtedy najczęściej mówimy, że to chuligan, rozrabiaka. Tymczasem u podłoża takiego zachowania może leżeć spektrum ChAD. 

***

Tytuł audycji: Wieczór z Czwórką

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Gość: dr Małgorzata Tomaszewska (psychiatra) 

Data emisji: 09.08.2023

Godzina emisji: 20.25

kul

Czytaj także

Czy muzyka może uspokajać? Gongi, misy, dzwonki koshi - co Ciebie relaksuje?

Ostatnia aktualizacja: 06.05.2022 09:46
Odpoczynek to sztuka, przy dzisiejszym tempie życia warto ją opanować. Gdy w pracy nam się nie chce, gdy na uczelni nie jest łatwo, a może czeka nas kolejny egzamin maturalny, warto postawić na relaks. Warto spróbować relaksacyjnego koncertu z użyciem mis tybetańskich, gongów czy dzwonków koshi. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Czy ja lubię siebie?" - zadaj sobie to pytanie i idź w stronę dobrostanu

Ostatnia aktualizacja: 17.05.2023 13:45
Dobrostan jest dostępny każdemu z nas, warto być przy tym bardzo uważnym na siebie i swoje potrzeby. Dobrze też nie popaść w "wellmanię". Jak to zrobić - podpowiada Katarzyna Malinowska, trenerka rozwoju osobistego i certyfikowana coach. 
rozwiń zwiń