Antropologia kulinarna. "Badamy relacje między jedzeniem a zachowaniem człowieka"

Ostatnia aktualizacja: 07.07.2024 07:00
- Kiedy śledzi się same praktyki żywieniowe, to pojawia się wiele ciekawych rzeczy w obrębie całej kultury. Można wypatrzeć pewne tendencje i zależności między jedzeniem a zachowaniami ludzi - mówi prof. Urszula Jarecka, antropolog z Państwowej Akademii Nauk. 
Antropologia jedzenia to dyscyplina zajmująca się badaniem pożywienia w kontekście kulturowym człowieka (zdj. ilustracyjne)
Antropologia jedzenia to dyscyplina zajmująca się badaniem pożywienia w kontekście kulturowym człowieka (zdj. ilustracyjne)Foto: Shutterstock.com/Gorodenkoff
  • Antropologia kulinarna bada jedzenie w kontekście kulturowym.
  • - Kiedy wchodzimy do kuchni, to patrzymy, jakie postawy mają ludzie wobec jedzenia - mówi prof. Urszula Jarecka.
  • Antropolog kultury z Polskiej Akademii Nauk zajmowała się m.in. "luksusową biedą".
  • W audycji tłumaczy, co wspólnego z luksusem ma kromka chleba z masłem i jak zmienił się status barów mlecznych. 

Czym zajmuje się antropologia jedzenia?

Antropologia jedzenia jest jedną z subdyscyplin antropologii kultury. Zajmuje się badaniem pożywienia w kontekście kulturowym człowieka i stara się wyjaśnić zależności między jedzeniem a zachowaniami ludzi.

- Antropolodzy i socjolodzy zajmują się badaniem i obserwowaniem innych. Kiedy już wchodzimy do kuchni, to patrzymy, jakie postawy mają ludzie wobec jedzenia. Jak się zmieniają ich nawyki i jakie mają praktyki żywieniowe oraz rytuały - tłumaczy prof. Urszula Jarecka - Badania prowadzimy w kontekście stylów życia i dzięki temu udaje się nam wypatrzeć pewne tendencje w kulturze

Jak smakuje kromka chleba z masłem?

Prof. Urszula Jarecka uczestniczyła m.in. w badaniach poświęconych luksusowym smakom i luksusowemu podejściu do życia, ale w przyziemnej formie. 

- Projekt nosił nazwę "Luksusowa bieda" i dotyczył społeczno-moralnych aspektów konsumpcji. Pytania, które zadawaliśmy ankietowanym w 2013 roku, dotyczyły wszystkiego: produktów luksusowych, ale też tego, na co człowieka nie stać - opowiada badaczka. - Część badanych podkreślała, że luksus to jest coś wykwintnego i drogiego, coś, czego nie jemy na co dzień. Ale była też grupa osób, która uważała, że luksusem czasami może być kromka z masłem - w kontekście niepowtarzalności smaku. 

Posłuchaj
34:02 CZWORKA Meskie gotowanie - antropologia jedzenia 07.07.2024.mp3 Jedzenie w kulturze - rozmowa z prof. Urszulą Jarecką (Męskie gotowanie/Czwórka) 

Dziś luksusem jest jakość jedzenia

Dziś luksusem jest jakość jedzenia, o którą przede wszystkim dbają lokalni producenci, a nie fabrykanci. Doszło także do zmiany w myśleniu o zbiorowym żywieniu.

- W czasach PRL popularnością cieszyły się bary mleczne, przeznaczone na "szybkie posiłki" dla osób niezamożnych. Dziś one nadal istnieją, ale mają zupełnie inną renomę. W barach mlecznych jadają przedstawiciele wszystkich grup społecznych - wyjaśnia rozmówczyni Jakuba Jamrozka. - Do niektórych miejsc ustawiają się kolejki. Ludzi przyciągają do nich jakość posiłków, niska cena i nostalgia. 

Zobacz także:  

Jeść oczami - od obfitości do kuchni molekularnej

Zmienia się też estetyka jedzenia. - W latach 70. i 80. na zdjęciach kulinarnych panował niezły "bajzel", a jedzenie aż przelewało się - opowiada prof. Jarecka. - W latach 90. pojawił się minimalizm: dwa szparagi związane sznurkiem na białej porcelanie. Potem nadszedł czas kuchni molekularnej, która niewykluczone, że będzie kuchnią przyszłości.

***

Nazwa audycji: Męskie gotowanie

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Gość: prof. Urszula Jarecka (socjolog, antropolog kultury, Polska Akademia Nauk)

Data emisji: 7.07.2024

Godzina emisji: 13.15

kul/kormp

Czytaj także

Pasta i basta. Historia Włoch w dziesięciu daniach

Ostatnia aktualizacja: 29.05.2022 16:00
- Do połowy XIX wieku we włoskich książkach kucharskich praktycznie nie było przepisów na makaron. Od dwóch wieków mówimy więc o prawdziwej rewolucji na włoskim talerzu - przekonuje Luca Cesari, autor książki "Historia makaronu w dziesięciu daniach. Od tortellini do carbonary".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Peru - kraj, w którym wszystko smakuje naprawdę

Ostatnia aktualizacja: 02.05.2023 11:10
- W Peru wszystko jest prawdziwe. Każdy owoc, który jesz, ma tak intensywny smak, że myślisz sobie: o, to jest prawda. Cała prawda o pomarańczy, o papai, o awokado - mówi wokalistka Marita Alban Juarez.  
rozwiń zwiń