Nauczyciel 2040. Jak powinna wyglądać przyszłość tego zawodu?

Ostatnia aktualizacja: 20.10.2024 11:57
W ciągu najbliższych 20 lat polski system edukacji może zmagać się z poważnym kryzysem kadrowym. Obecnie tylko 4 proc. młodych Polaków uważa zawód nauczyciela za swój wymarzony, co stawia pytanie – kto, czego i jak będzie uczył w szkole przyszłości? Rozmowa z Agnieszką Wrzesińską oraz Katarzyną Nabrdalik na Igrzyskach Wolności.  
Agnieszka Wrzesińska i Katarzyna Nabrdalik
Agnieszka Wrzesińska i Katarzyna Nabrdalik Foto: Alicja Mucha-Fedorowicz/Czwórka

Jak wskazują dane najnowszego raportu fundacji Teach for Poland "Nauczyciel_ka 2040. Odważ się myśleć inaczej", niecałe 5 proc. nauczycieli w Polsce ma mniej niż 30 lat, co świadczy o starzejącej się kadrze i podkreśla pilną potrzebę przyciągnięcia młodszych pokoleń do tej profesji. Jednak zaledwie 4 proc. młodych Polaków widzi zawód nauczyciela jako atrakcyjną ścieżkę kariery. Wynika to nie z brak chęci młodych ludzi do bycia nauczycielami, ale z braku odpowiednich warunków, które przyciągnęłyby ich do tej pracy. Jeżeli ten trend się nie zmieni, to w ciągu najbliższych 20 lat polski system edukacji może zmagać się z poważnym kryzysem kadrowym.


Posłuchaj
21:19 Igrzyska Wolności w Czwórce Nauczycielka 2040 godz.14.05.mp3 Jak powinien wyglądać zawód nauczyciela w 2040 roku? (Igrzyska Wolności w Czwórce/Czwórka)

Młodzi nie widzą przyszłości w nauczaniu – jak to zmienić?

Wśród przyczyn, dla których młodzi nie chcą wykonywać zawodu nauczyciela, obok niskich zarobków wymienia się niski prestiż zawodu, wypalenie zawodowe, długą ścieżkę awansu, niedostosowanie standardów pracy i funkcjonowania profesji do oczekiwań i ambicji generacji Z oraz brak poczucia stabilizacji zawodowej.

- Pracuję w szkole dopiero od 4 lat. W tym czasie dotknęły mnie trzy reformy, a czwarta właśnie wchodzi. To świetnie pokazuje obecną kondycję polskiej szkoły. Mamy za dużo reform, które zapominają o tym, że w ich centrum są nauczyciele i uczniowie - mówi Agnieszka Wrzesińska, nauczycielka i autorka kanału "Szalona Historyczka".

- Od nas jako społeczeństwa potrzeba szacunku, uwagi, troski i refleksji. Zastanówmy się, co my wszyscy możemy zrobić, żeby ten zawód był pożądany, atrakcyjny i szanowany przez społeczeństwo. Czas, żeby spojrzeć na osoby, które otaczają nauczycieli: na Ministerstwo Edukacji i osoby zarządzające oświatą w naszym kraju. Co one mogą zrobić, żeby ten nauczyciel był w centrum? Przede wszystkim tworząc wszystkie zmiany i polityki edukacyjne, powinny patrzeć na to, w jakim stopniu dotykają one nauczycieli. W tych wszystkich zmianach nauczyciele nie tylko muszą być wzięci pod uwagę, ale muszą zostać też usłyszani tak, by czuli się bardziej pewnie i bezpiecznie - dodaje Katarzyna Nabrdalik, prezeska fundacji Teach for Poland.



Zawód nauczyciela w 20240 roku

Raport "Nauczyciel_ka 2040. Odważ się myśleć inaczej" analizuje wyzwania związane z przyszłością edukacji i proponuje zmiany, które uczynią tę profesję atrakcyjną i dostosowaną do potrzeb młodego pokolenia oraz nowoczesnej edukacji. 

- Nasz raport wykazał również, że aż 38 proc. młodych ludzi rozważało kiedyś pracę nauczyciela. To daje nam nadzieję, że wciąż możemy ich przyciągnąć do tego zawodu. Jeżeli ten zawód będzie się cieszyć większym szacunkiem w społeczeństwie i dokonamy zmian w systemie wynagradzania oraz warunków pracy, to młodzi naprawdę będą chcieć być nauczycielami - mówi Katarzyna Nabrdalik. 


Zobacz także:


Zawód nauczyciela w świecie nowych technologii

Ekspertki apelują, by dyskusja o zmianach w systemie edukacji wykraczała poza obecną pragmatykę zawodową i skupiała się na projektowaniu profesji, która stanie się atrakcyjna dla przyszłych generacji nauczycieli.

Katarzyna Nabrdalik zauważa również, że przyszłość edukacji w Polsce nie może opierać się na przestarzałych modelach. Potrzebne są systemowe zmiany, które wykraczają poza to, co jest nam znane: 

Patrząc na scenariusze i prognozy mówiące o tym, jak nasz świat będzie wyglądał w 2040 roku, wiemy, że wiele z zawodów będzie zawodami mocno opartymi o relację z technologią, a relacja z człowiekiem będzie na wagę złota. (…) Nasza diagnoza pokazuje, że zawód nauczyciela będzie wtedy jednym z tych, w którym relacja z człowiekiem będzie najważniejsza. 

Dlatego koniecznym jest zachęcanie do pracy w szkole osób o wyjątkowych umiejętnościach i doświadczeniach, o ogromnej empatii, zaangażowaniu i łatwości w budowaniu relacji z dziećmi.  

- Już w chwili obecnej badania mówią o tym, że młodzi ludzie bardzo potrzebują tej bliskości, relacji z drugim człowiekiem. Sztuczna inteligencja nam nauczycielom może pomóc w różnych sprawach. Chociażby w tych biurokratycznych. Dzięki czemu zza tych papierów w końcu zobaczymy ucznia i będziemy mieć dla niego więcej czasu - mówi Agnieszka Wrzesińska. 

Jak tłumaczą gościnie audycji, zgodnie ze scenariuszami przygotowanymi przez raport "Nauczyciel_ka 2040" nauczyciel przyszłości nie będzie jedynie przekazicielem wiedzy. Będzie przewodnikiem rozwoju cyfrowego, odkrywcą talentów swoich uczniów, lokalnym liderem i architektem rozwoju społecznego, koordynującym edukację w szkole i poza nią.   

- W przyszłości bycie nauczycielem nie będzie polegało tylko na tym, że na przykład przez 20 lat nauczać będziemy tylko o pantofelku. Ten zawód będzie wymagał od nas nadążania za trendami, za tym, co się zmienia - wskazuje Agnieszka Wrzesińska.



Igrzyska Wolności

Rozmowa z Agnieszką Wrzesińską oraz Katarzyną Nabrdalik odbyła się podczas organizowanych w dniach 18-20 października Igrzysk Wolności relacjonowanych przez Jakuba Jamrozka z Łodzi. Gościnie naszej rozmowy podczas Igrzysk były panelistkami dyskusji poświęconej raportowi fundacji Teach for Poland.


***

Tytuł audycji: Igrzyska Wolności w Czwórce

Prowadzi: Jakub Jamrozek

Goście: Agnieszka Wrzesińska (nauczycielka, autorka materiałów edukacyjnych i konta w social mediach pod nazwą Szalona Historyczka) oraz Katarzyna Nabrdalik (prezeska fundacji Teach for Poland, Współzałożycielka)

Data emisji: 19.10.2024

Godzina emisji: 14.05

AGJ

Czytaj także

"Młodzi są zajechani" - przytłaczający raport o stanie uczniów

Ostatnia aktualizacja: 01.02.2022 20:40
Fundacja Szkoła z Klasą opublikowała niedawno raport zatytułowany "Młodzi są zajechani". Jak z niego wynika, zajęcia szkolne i odrabianie prac domowych sprawiają, że uczniom brakuje czasu na hobby, odpoczynek czy spotkania z przyjaciółmi.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ranking Szkół Przyjaznych LGBTQ+ 2024. Szkoły z mniejszych miast wchodzą do czołówki

Ostatnia aktualizacja: 25.04.2024 09:52
Ogłoszono wyniki czwartej ogólnopolskiej edycji Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+. Pierwsza dziesiątka to szkoły najbardziej przyjazne, otwarte i bezpieczne dla wszystkich. Pierwsze miejsce zajęło 1 Społeczne Liceum Ogólnokształcące "Bednarska" z Warszawy. Cieszy fakt, że w czołówce rankingu jest coraz więcej szkół z mniejszych miast. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Czego brakuje polskiej szkole? Postawmy na społeczność, dialog i motywację [WIDEO]

Ostatnia aktualizacja: 06.09.2024 09:00
Czego młodzi ludzie chcą się uczyć w polskiej szkole? Jakie umiejętności według ekspertów powinny być rozwijane na lekcjach? Czy współczesny system oświaty przygotowuje młodych do wyzwań XXI wieku? To tylko parę z pytań, które padły podczas pierwszego "Otwartego Studia Czwórki" - miejsca spotkań młodych ludzi i poszukiwania odpowiedzi na najbardziej nurtujące pytania. 
rozwiń zwiń