Formy spędzania czasu wolnego w PRL - wystawa we Wrocławiu

W Design BWA Wrocław już niedługo będzie można oglądać wystawę "Kowalscy muszą wypocząć. Wystawa o Pafawagu i czasie wolnym. - Zakłady pracy organizowały wycieczki, wspólne aktywności, co było bardzo integracyjne dla pracowników - mówi Iwona Kałuża, kuratorka wystawy. - Dzięki temu nawiązywały się przyjaźnie, miłości, a nawet zawierane były małżeństwa.

Zapraszamy na wystawę o wypoczynku w PRL

Foto: PAP/Chris Niedenthal

"Kowalscy muszą wypocząć. Wystawa o Pafawagu i czasie wolnym" to wystawa o tym, jak na przestrzeni lat zmieniała się relacja pracy do odpoczynku, i o formach spędzania czasu wolnego w okresie socjalizmu. W opowieści o Państwowej Fabryce Wagonów "Pafawag" organizatorzy wystawy koncentrują się na koncepcie równowagi między pracą a odpoczynkiem.

Zakłady pracy w PRL

Iwona Kałuża od kilku lat bada rolę zakładów przemysłowych w budowaniu społeczności w latach PRL, a także relacje artystów ze środowiskiem pracy. - Zaczęło się na studiach z historii sztuki, moja promotor zaproponowała, żebym zainteresowała się fabryką mebli, stąd zaczął się mój związek z zakładami przemysłowymi - mówi gość Czwórki. - Następnym krokiem było przygotowanie wystawy o Wrocławskich Zakładach Elektronicznych "Elbro", a teraz przyszedł czas na Pafawag. W wystawie podejmuję wątek zaplecza socjalno-bytowego i wypoczynku.

Pafawag - miasto w mieście

Państwowa Fabryka Wagonów "Pafawag" to jedno z pierwszych uruchomionych po 1945 roku przedsiębiorstw we Wrocławiu. - Było to specyficzne "miasto w mieście", gdzie na ponad stuhektarowym obszarze produkowano tabor kolejowy. Po wojnie, gdy wszystko było zniszczone, budowano także zaplecze socjalno-bytowe - tłumaczy rozmówczyni Kasi Dydo. - Były tam przedszkola, szkoły, żłobek, stołówka. Tak naprawdę wszystko to, czego mieszkańcy potrzebowali do tego, żeby się zadomowić. Angażowali się także pracownicy, aranżując inicjatywy oddolne.

W zakładach przemysłowych wprowadzano praktyki humanizacji pracy. Idea ta była bardzo popularna w okresie PRL jako pokłosie postępującego po wojnie uprzemysłowienia. Intensywna industrializacja wpływała na inne dziedziny życia społecznego. Kultura fizyczna, wycieczki, ośrodki wypoczynkowe, domy kultury - oraz związane z nimi formy spędzania wolnego czasu - miały być ekwiwalentem za trud włożony w ciężką pracę.

- W Pafawagu szczególnie przywiązywano do tego wagę. Zatrudniono nawet socjologów, którzy badali, co powinno być jeszcze udoskonalone w tym zakresie - tłumaczy kuratorka. - Zakłady pracy organizowały wycieczki, wspólne aktywności, co było bardzo integracyjne dla pracowników. Dzięki temu nawiązywały się przyjaźnie, miłości, a nawet zawierane były małżeństwa.

Zobacz także: historia PRL w pigułce >>> Spod lady

Aktywność i rekreacja

Ekspozycja składa się z działów tematycznych, takich jak kultura fizyczna, wycieczki zakładowe, imprezy okolicznościowe, ośrodki wypoczynkowe oraz estetyzacja otoczenia w środowisku pracy. Zapis historii wieloletnich pracowników i znalezione w ich szufladach proporce, przypinki, zdjęcia, sportowe koszulki, czapki czy inne materiały reklamowe to zapis codzienności okresu PRL - pewien jego wyimek, który stał się bazą do stworzenia narracji wystawy. - Wierzę, że nasza ekspozycja oddaje ducha tamtych czasów i tej opowieści - mówi Iwona Kałuża. - Mam nadzieję, że uda się zrobić oprowadzanie z pracownikami zakładu, gdzie sami będą mogli się podzielić swoimi opiniami o tym, jak im się pracowało w Pafawagu.

Zobacz także:

• Tajemnice polskich miejscowości. Skocznia narciarska w Warszawie
• PRL - historia prawdziwa

Wystawę w galerii Dizajn BWA Wrocław "Kowalscy muszą wypocząć. Wystawa o Pafawagu i czasie wolnym" można będzie oglądać od 25 lutego.

Posłuchaj

18:28 Czwórka/Stacja Kultura - wystawa wypoczynek PRL 21.02.2023.mp3 Iwona Kałuża o wystawie "Kowalscy muszą wypocząć. Wystawa o Pafawagu i czasie wolnym" (Stacja Kultura/Czwórka)

 

Zobacz także:

• Od Juraty do Zaleszczyk – 10 najpopularniejszych kurortów II Rzeczpospolitej
• Alkoholizm, bedekery i czas wolny. Z tej mieszanki powstała nowoczesna turystyka

***

Tytuł audycji: Stacja Kultura

Prowadzi: Kasia Dydo

Gość:  Iwona Kałuża (kuratorka wystawy)

Data emisji: 21.02.2023

Godz. emisji: 11.17

aw/mat. pras.