Matura z języka polskiego. Jaka jest różnica między perswazją a manipulacją językową?

Pozostały ostatnie tygodnie, w których możemy odświeżyć najważniejsze zagadnienia przed egzaminem z języka polskiego. Razem z ekspertami przybliżamy najważniejsze z nich. Dziś opowiadamy o różnicy między perswazją a manipulacją.

zdjęcie ilustracyjne

Foto: Pixabay

- W przypadku manipulacji nadawca nie posługuje się uczciwymi metodami i w taki sposób wpływa na odbiorcę, by osiągnąć swój cel jego kosztem. Manipulacji towarzyszą: kłamstwo, fragmentacja przekazu, manipulacja, prowokacja, insynuacja, posługiwanie się wartościami aksjologicznymi, czyli wartościującymi - wyjaśniał Andrzej Michalski, nauczyciel języka polskiego.

Obie funkcje mają za zadanie wywierać wpływ na odbiorcę. W obu przypadkach celem jest przekonanie, nakłonienie osoby lub grupy do jakiegoś działania. Występują tu takie formy stylistyczne jak hiperbola, eufemizmy, przenośnie i porównania.

Zarówno działania manipulacyjne, jak i perswazyjne dotyczą tych samych obszarów: wiedzy, systemu wartości i modelowego zachowania. 

Co je różni? Różnicę najprościej wyjaśnić można w następujący sposób: perswazja to świadome działanie nadawcy dążące do świadomej zmiany postawy odbiorcy. Teksty, które nakłaniają odbiorcę do wyborów w taki sposób, że naruszają jego godność albo dobrą wolę, usypiają czujność odbiorcy i racjonalne i krytyczne myślenie uznawane są za manipulację. 

Perswazja to działanie świadome zarówno w przypadku nadawcy, jak i odbiorcy. Nadawca uświadamia odbiorcy cel, nie maskując go. W przypadku manipulacji nadawca nie informuje odbiorcy o celu, wskazuje na inny cel lub stara się go ukryć.

***

Tytuł audycji: Stacja Nauka

Prowadzi: Patryk Kuniszewicz 

Gość: Andrzej Michalski, nauczyciel języka polskiego, ekspert z portalu Terazmatura.pl

Data emisji: 11.05.2020

Godzina emisji: 12.34

ac