Lawina? O co chodzi?
- Lawina to nagły ruch śniegu wywołany utratą stabilności pokrywy śnieżnej. Występuje, gdy śnieg traci tarcie ze swoim podłożem w wyniku siły naturalnej np. pod własnym ciężarem czy w wyniku siły mechanicznej np. pod ciężarem narciarza lub turysty - mówi Jakub Cyrkiel, przewodnik górski. - Zanika tarcie w niższych partiach odłożonego śniegu, który zaczyna zjeżdżać w dół.
Prędkość pędzącego śniegu może wynosić nawet 250 kilometrów na godzinę. Lawiny występują najczęściej wtedy, gdy różnica pomiędzy temperaturą powietrza a temperaturą na ziemi jest bardzo wysoka. Kryształy śniegu rozpuszczają się i śnieg staje się niestabilną masą. Jednak to niejedyny czynnik powodujący powstawanie tak zwanego białego zagrożenia.
Kiedy powstaje lawina?
- Czynniki sprzyjające powstawaniu lawin to również duży świeży opad śniegu, duży wiatr, nachylenie stoku powyżej 30 stopni, temperatura zarówno dodatnia, jak i silny mróz powyżej 10 stopni Celsjusza, opady deszczu, a także nasłonecznienie - wymienia przewodnik. - Również duże znaczenie ma ekspozycja stoku. Statystycznie na stokach północno-wschodnich lawin schodzi więcej. Duże znaczenie ma też rzeźba i pokrycie terenu. Większe zagrożenie może być tam, gdzie występują kotły czy żleby, czyli formy, w których może się gromadzić śnieg.
Na powstawanie lawin ma również wpływ pokrycie stoku, bardziej więc ich pojawianiu się sprzyjają stoki pokryte skałą albo wysoką trawą. Jednak kosodrzewina i las stanowią większą szansę na utrzymanie śniegu w stałym miejscu, dlatego też takie tereny są bezpieczniejsze. Zwiększona siła tarcia stanowi, że śnieg jest bardziej stabilny. Jeśli znamy teren i pamiętamy, jak wygląda jego ukształtowanie i pokrycie, możemy zaplanować trasę tak, żeby uniknąć miejsc najbardziej narażonych na zejście lawiny. Organizując jednak wyprawę w góry, trzeba sprawdzać prognozy i komunikaty na stronach GOPR-u czy lawiny TOPR-u.
Źr. Facebook TOPR
Pięć stopni zagrożenia lawinowego
Mamy pięć stopni zagrożenia lawinowego, które są wyznaczane według skali Europejskiego Stowarzyszenia Służb Lawinowych. Jest to skala jednolita dla całej Europy. - Najniższy jest pierwszy stopień zagrożenia lawinowego. Pierwszy stopień to zagrożenie niskie, czyli bezpieczne warunki do uprawiania turystyki górskiej - tłumaczy przewodnik. - Piąty stopień natomiast to najwyższy stopień zagrożenia lawinowego. Należy wtedy unikać otwartego terenu i zrezygnować z wycieczki.
Przed wyjściem w góry należy poinformować kogoś, kto zostaje na miejscu, o planowanej wyprawie, dobrze się do niej przygotować oraz bezwzględnie sprawdzić warunki pogodowe i komunikaty o zagrożeniach.
***
Tytuł audycji: Stacja Nauka
Prowadzi: Adrianna Janiszewska
Materiał przygotowała: Oliwia Krettek
Data emisji: 31.01.2022
Godzina emisji: 12.37
aw
