Zakaz palenia na balkonie. Zamach na wolność czy działanie w imię dobra ogółu?
Dane pokazują, że co roku z powodu nałogu w Nowej Zelandii umiera 4,5 tysiąca osób. Po wyroby tytoniowe najchętniej sięgają osoby najuboższe, które kupują czterokrotnie więcej tytoniu niż inne grupy społeczne. Nałóg mocno dotyka też społeczność Maorysów, czyli rdzenną ludność Nowej Zelandii. 30 procent maoryskich kobiet pali, a rak jest najczęstszą przyczyną ich śmierci, wśród mężczyzn drugą najczęstszą.
04:37 czwórka pierwsze słyszę 27.04.2021.mp3 Nowa Zelandia zdelegalizuje papierosy? Urodzeni po 2004 roku nie będą mogli palić? (Pierwsze słyszę/Czwórka)
Nowozelandzki rząd chce uwolnić kraj od nałogu do 2025 roku. W tym celu chce m.in. zdelegalizować palenie wśród osób urodzonych po 2004 roku. Jednak pomysł budzi spore kontrowersje. Zakaz sprzedaży papierosów osobom urodzonym po 2004 roku mógłby uczynić palenie nielegalnym, dla pokolenia wchodzącego w dorosłość.
Zdaniem Lucy Elwood, naczelnej dyrektor tamtejszego Cancer Society, tytoń jest najbardziej szkodliwym produktem konsumenckim, jaki wynaleziono i zadaniem rządu jest chronić przed nim przyszłe pokolenia, tym bardziej, że według szacunków - palenie w Nowej Zelandii jest przyczyną 1/4 zgonów z powodu raka.
- Nikotyna została uznana przez Światową Organizacje Zdrowia (WHO) za narkotyk - mówi Katarzyna Liberska-Kinderman, odpowiedzialna za kampanię "Nie spal się na starcie". Wpływ nikotyny na organizm przypomina działanie heroiny i kokainy. Nikotyna według badań zwiększa produkcję dopaminy, dając uczucie przyjemności i przyczyniając się do rozwoju uzależnienia. Kiedy rozmawiamy o uzależnieniu to można sięgnąć po badania. Wynika z nich, że przeciętny palacz próbował rzucić palenie aż 7 razy - dodaje.
Wydaje nam się, że łatwiej i korzystniej dla zdrowia będzie powstrzymać się od sięgnięcia po pierwszego papierosa, niż później przerwać uzależnienie Katarzyna Liberska-Kinderman
Zdaniem niektórych przepis proponowany przez rząd Nowej Zelandii może spowodować rozwój czarnego rynku nielegalnych wyrobów tytoniowych. Paweł Sikora, doktor filozofii i psychoterapeuta uzależnień Uniwersytetu SWPS, przypomina o prohibicji alkoholowej w USA. - Wszyscy znamy tę historię. Mafijne struktury bardzo się wtedy rozwinęły, a plan był taki, żeby uwolnić kraj od problemu pijaństwa - wspomina. - Przyniosło to w Stanach również pozytywne efekty: spadła ilość interwencji medycznych w związku z nadużywaniem alkoholu - dodaje.
Zdelegalizowanie sprzedaży papierosów dla osób urodzonych po 2004 roku to jedno z wielu proponowanych rozwiązań nowozelandzkiego rządu. Rozważany jest także zakaz stosowania filtrów, ograniczenie miejsc, w których można sprzedawać tytoń czy znaczne obniżenie zawartości nikotyny w wyrobach tytoniowych. - Tu należy rozróżnić dwa rodzaje klientów, którzy mogą różnie zareagować na taki poziom nikotyny - mówi ekspert. - Jeśli ktoś jest uzależniony, to raczej ma tendencję do zwiększania liczby wypalanych papierosów. Możemy to obserwować też w naszej codzienności, gdy w Polsce wprowadzono cienkie papierosy o mniejszej zawartości nikotyny. Osoby uzależnione paliły ich więcej - dodaje.
Paweł Sikora zwraca uwagę też na drugi typ palaczy: osoby, które potrafią palić bez cech uzależnienia, imprezowo, towarzysko. - Ograniczenie zawartości nikotyny w papierosach może być dla nich nieco zdrowsze, w sensie nieco mniej uzależniające - zauważa.
W Nowej Zelandii rządowy projekt poparło wiele organizacji zajmujących się zdrowiem publicznym.
***
Tytuł audycji: Pierwsze słyszę
Prowadzi: Robert Grzędowski
Materiał przygotowała: Martyna Ogonek
Data emisji: 27.04.2021
Godzina emisji: 06.11
pj
