Macedończycy zapomniani w Tetovie

Tetovo to duże miasto leżące na terenie Macedonii. Jednak to właśnie Macedończycy czują się tam obco. Albańczycy zdominowali uniwersytet, szkoły, urzędy. Trudno się pogodzić, nawet 10 lat po wojnie.

Rzeka dzieli Tetovo na część macedońską i albańską

Foto: źr. Wikipedia/CC/Martin Brož

Tetovo to dynamicznie zmieniające się miasto w południowowschodniej Macedonii. W Tetovie 50 lat temu przeważali Macedończycy, dzisiaj 3/4 mieszkańców stanowią rdzenni Albańczycy. Zmiany administracyjne, polityczne i demograficzne wpłynęły na oblicze miasta. Gmina Tetovo powiększyła się o czysto albańskie wioski oraz zyskała większą autonomię. Niegdyś święcący triumfy w mieście Macedończycy, dzisiaj są wypychani z przestrzeni publicznej. Albańczycy, dzięki emigracji do Austrii i Niemiec znacząco się wzbogacili: kończą uniwersytety, budują domy, obejmują główne urzędy. Jednak ta opowieść jest jednostronna i nie mówi o wygranych ostatnich przemian tylko o przegranych - Macedończykach w Tetovie - którzy w Macedonii stanowią większość, ale w Tetovie mniejszość. - Ktoś tutaj wszczął wojnę 10 lat temu i my teraz cierpimy z tego powodu - mówi jeden z bohaterów reportażu. - Przed wojną nie chodziliśmy do albańskich lokali, po wojnie też nie chodzimy - dodaje.
Dziś na uniwersytecie w Tetovie można studiować po albańsku, niemiecku, angielsku, włosku czy francusku, ale wśród tych języków brakuje macedońskiego. - W swoim mieście, w swoim państwie  musiałem się uczyć po albańsku - mówi Tofe Kovaleski. Bojan Stojanowski młody nauczyciel języka macedońskiego, po skończonych studiach nie może znaleźć pracy.

Młodzi mieszkańcy Tetova narzekają na brak kultury w ich rodzinnym mieście. - Jedyne, co się rozwija to muzyka - przyznają.

Wciąż widać rosnące podziały między Albańczykami i Macedończykami. Mimo że nie ma dzielnic jednolitych etnicznie to rzeka, Pena, wyznacza symboliczny podział miasta.
Zapraszamy do wysłuchania załączonego reportażu Roberta Rydzewskiego pt. "Zapomniani".

Reportaż został zrealizowany w Studiu Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia.

(pj)