Neolityczna „katedra”

Kolejna sensacja na szkockich Orkadach.

Orkady zaskoczą nas jeszcze nie raz. Właśnie na największej wyspie tego archipelagu odkryto pozostałości dużej kamiennej budowli sprzed około 4-5 tysięcy lat. Jak komentują archeolodzy, czegoś takiego w Brytanii jeszcze nie widziano.

Budowla znajduje się w Ness of Brodgar, niedaleko innych neolitycznych konstrukcji: kamiennego kręgu Brodgar (Ring of Brodgar) oraz megalitów ze Stenness. Nowoodkryty obiekt ma około 25 m długości i 20 m szerokości.

Jeszcze niedawno Brodgar i Stenness uważano za centra neolitycznego kompleksu na Orkadach. Teraz archeolodzy skłaniają się ku poglądowi, że to raczej Ness of Brodgar było głównym ośrodkiem neolitycznych Orkadów. Archeolodzy kopią na tym stanowisku  od 2003 roku, jednak dopiero niedawno stwierdzili, jak niesamowite zabytki zachowały się pod powierzchnią gruntu.

– „To jest architektura monumentalna, a jej rezultatem jest największa budowla tego rodzaju w północnej Brytanii” – powiedział dziennikarzom Nick Card z Orkney Research Centre for Archaeology.

Kształt „katedry”, jak nazwano obiekt, jest dobrze widoczny. W niektórych miejscach mury budowli zachowały się do metra wysokości. Wnętrze budynku ma kształt krzyża. Archeolodzy natknęli się tam na przykłady kamiennej sztuki i mebli.

Od zewnątrz „katedrę” otaczał wybrukowany korytarz. Zdaniem badaczy, tworzył on prawdopodobnie rodzaj labiryntu, który wiódł ludzi w ciemnościach do sanktuarium w centrum kompleksu. W budowlę był też wkomponowany menhir (stojący głaz) z dziurą w kształcie klepsydry.

Na stanowisku Ness of Brodgar archeolodzy natknęli się też na kolejne budowle o wymiarach około 15 m na 9 m. Powierzchnia całego stanowiska to aż około 2,5 hektara, na których odnaleziono także fragmenty ceramiki i kości. – „To wszystko tworzy ogromny, rytualny kompleks. Gdybyśmy odnaleźli coś takiego na Bliskim Wschodzie, myślelibyśmy o tym jako o okręgu świątynnym” – komentuje Card. Dr Colin Richards, specjalista od neolitu na Orkadach, uważa z kolei, że taki ośrodek musiał być szeroko znany w całej północnej Szkocji. – „Niczego podobnego nigdy wcześniej nie wybudowano w całej Brytanii” – mówi.

(ew/scotsman.com/archeowiesci.wordpress.com)