Znaleziska dokonano w Raciborzu. Tamtejsze urodzajne gleby przyciągały najwcześniejszych neolitycznych osadników, jacy pojawili się na ziemiach polskich.
- To znalezisko stanowi prawdziwą sensację w świecie archeologicznym, ponieważ do tej pory odkrywano jedynie nieliczne i niewielkie fragmenty postaci ludzkich z tego okresu – komentuje dr Jacek Pierzak z biura Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Zabytek odkryto podczas badań na terenie planowanego zbiornika przeciwpowodziowego Dolna Odra, prowadzonych przez zespół z IAE PAN z Poznania.
Figurkę okrzyknięto już „Wenus z Raciborza”, ponieważ podobna jest do tzw. Wenus paleolitycznych, znalezisk tego typu znanych ze starszych, paleolitycznych stanowisk. Nigdy nie znaleziono takiej w Polsce.
Wenus ma wyraźnie przedstawione nogi, szerokie biodra oraz piersi. W górnej części posążka znajdują się trzy guzki, z których środkowy jest schematycznym przedstawieniem głowy. Dwa zewnętrzne interpretowane są jako ręce uniesione w geście oracji.
Figurkę z Raciborza wykonano z gliny, podczas gdy jej starsze „kuzynki” z paleolitu rzeźbiono w kamieniu.
Na terenie całego Starego Świata na stanowiskach neolitycznych znajduje się sporo zabytków, wskazujących na to, że kobiety grały kiedyś w tych kulturach bardzo ważną rolę. Kilka dekad temu światowej sławy archeolożka Marija Gimbutas przedstawiła nawet teorię, według której w neolicie kobiety grały zdecydowanie większą rolę niż mężczyźni. Jej zdaniem w neolicie dominował matriarchat i dzięki temu neolityczne społeczności nie prowadziły tylu wojen.
Dzisiaj teorie Gimbutas nie są akceptowane, ale spora rola kobiet w kulturach neolitu pozostaje niekwestionowanym faktem. - Figurki kobiece utożsamiane z kultem płodności i bogini matki, uważane też są przez niektórych naukowców za świadectwo dużego znaczenia społecznego kobiet w okresie neolitu – komentuje koordynator prac archeologicznych dr Przemysław Bobrowski.
To nie jedyne interesujące znalezisko archeologów dokonane w ramach prac rejonie Raciborza. Badaniami objęto 15 stanowisk archeologicznych, pochodzących z różnych okresów. Są częścią większego projektu realizowanego przez Konsorcjum Instytutu Archeologii i Etnologii PAN w Warszawie, Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu im Adama Mickiewicza w Poznaniu na zlecenie Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gliwicach.
(ew/PAP-Naukw w Polsce)
