Chociaż II Rzeczpospolita istniała tak krótko, to dokonania w sferze nauki, techniki, gospodarki tych kilkunastu lat są imponujące. Centralny Okręg Przemysłowy, Gdynia, Magistrala Węglowa, uczelnie wyższe, dokonania polskich matematyków i fizyków, wiele nowoczesnych fabryk wykorzystujących polskie technologie, samoloty RWD i PZL, rozszyfrowanie Enigmy, konstrukcje spawane i rozwój polskiej radiofonii, to tylko kilka przykładów polskich sukcesów okresu międzywojennego.
- Przy całym uznaniu dla wszystkich osiągnięć II RP, największy wkład w naukę wniosła matematyka polska. To był prawdziwy diament, który świecił własnym, a nie odbitym światłem – uważa prof. Roman Duda z Uniwersytetu Wrocławskiego.
W rozmowie z Krzysztofem Michalskim powiedział, że przyczyną rozwoju tej nauki był XIX wieczny pozytywizm. Zmienił on nastroje społeczne w Polsce na przychylne dla nauk ścisłych i rozwoju technologii. Budowano biblioteki, wydawano czasopisma matematyczno-fizyczne, przyznawano stypendia zagraniczne. W efekcie, w stosunkowo krótkim czasie, doczekaliśmy się pokaźnego zastępu wybitnych naukowców.
Gość "Wieczoru Odkrywców", wśród wielu światowej sławy polskich naukowców, wyróżnił matematyków Kazimierza Żorawskiego i Stanisława Zarembę. Jego zdaniem duże osiągnięcia mieli też naukowcy z Lwowa, a później z Warszawy. Przypomniał też, że dopiero od niedawna wiemy, że to zasługą matematyków ze szkoły warszawskiej było złamanie sowieckiego szyfru, co pomogło w zwycięstwie nad bolszewikami w 1920 roku. Stanowiło to preludium do kolejnego olbrzymiego sukcesu, jakim było rozszyfrowanie niemieckiej Enigmy w czasie II wojny światowej.
- Charyzmatyczni liderzy podjęli śmiały zamysł rozwoju polskiej matematyki, skupiając wokół siebie grupy młodych, zdolnych naukowców. Ich największymi osiągnięciami, które mocno wpłynęły na światową myśl matematyczną, były teoria mnogości i analiza funkcjonalna. Takiego sukcesu już nie powtórzyliśmy. Liczni naukowcy zginęli w czasie II wojny światowej, zniszczono wiele ważnych uczelni, ostał się tylko Kraków – podkreślał prof. Duda.
W dalszej części programu o światowych osiągnięciach polskich inżynierów opowiadają prof. Adam Mazurkiewicz i prof. Bolesław Orłowski.
(pp)
Aby wysłuchać całej rozmowy wystarczy kliknąć "Matematyczne orły" w boksie "Posłuchaj" w kolumnie po prawej stronie.
"Wieczór Odkrywców" w Jedynce w soboty o 20:10