Historia

Wład Palownik. Pierwowzór wampira Draculi

Ostatnia aktualizacja: 07.12.2022 05:30
Wołoszczyzna pod rządami Włada Tepesa spłynęła krwią nabijanych na pal ofiar sadystycznego władcy. Lata mijały, a postać hospodara obrastała legendą. Jego okrucieństwo przemieniło się w ludowych podaniach w skłonność do żywienia się ludzką krwią. To w połączeniu ze słowiańskim folklorem powołało na świat Włada-wampira.
Wład Palownik, zwany Draculą, źr. Wikimedia Commonsdp
Wład Palownik, zwany Draculą, źr. Wikimedia Commons/dp

7 grudnia 1431 urodził się Wład Palownik, hospodar wołoski, który był inspiracją dla postaci wampira Draculi.

Wołoszczyzna, część obecnej Rumunii była w XV wieku zaściankiem Europy. Z jednej strony uzależniona od Węgier, z drugiej – płacąca trybut rosnącemu w siłę Imperium Osmańskiemu. Była krainą, której wsie zamieszkiwali chłopi, zaś miasta – niemieccy, głównie sascy, koloniści. Władali nią hospodarowie. Jednym z nich był Właśnie Wład Tepes (rum.Palownik), zwany też Draculą.

Syn Smoka

- Wład Tepes był synem Włada Diabła (rum. Dracul), stąd przydomek Dracula (rum. Syn Diabła) – wyjaśniała Halina Mirska-Lasota, znawczyni historii Rumunii, w audycji Katarzyny Kobyleckiej.

Istnieją różne spekulacje dotyczące pochodzenia przydomku. Według jednej z nich ojciec Draculi miał być równie zły jak diabeł. Wedle innej – Dracul to zniekształcone Dracu, czyli smok. Za tą wersją przemawia członkostwo Włada Diabła w Zakonie Smoka, który został powołany do obrony chrześcijaństwa przed Turkami.

- Wład Tepes jeszcze jako młodzieniec trafił do Turcji wraz ze swoim ojcem. Obydwaj byli tam uwięzieni. Potem Turcy pomogli ojcu Draculi objąć tron wołoski, natomiast syna zatrzymali jako zakładnika na czternaście lat - wyjaśniała gość audycji.


Posłuchaj
34:44 szczypta sensacji - dracula, czyli co nieco o wampirach___f 59044_tr_0-0_1185905464c5ed98[00].mp3 Audycja "Szczypta sensacji - Dracula, czyli co nieco o wampirach" Katarzyny Kobyleckiej, (PR, 24.09.1994)

 

Turcy spodziewali się, że wychowają Włada na posłusznego sobie hospodara. I początkowo właśnie tak było. Dopiero w 1459 roku Wład ojciec zbuntował się przeciwko sułtanowi i zaprzestał płacenia trybutu.

Karpacki okrutnik

Z tureckimi jeńcami młodszy Wład rozprawiał się w ulubiony sposób: nabijał ich na pal. Stąd jego przydomek – Tepes (rum. Palownik). Podobnie traktował tych, których paranoidalnie podejrzewał o zdradę: bojarów i saskich kupców. Pod jego rządami Wołoszczyzna spłynęła krwią, Wład rozpętał terror. Tego nie wytrzymali Sasi, którzy fałszywie oskarżyli go o antywęgierskie knowania. Dracula spędził w madziarskiej niewoli lata, jednak w końcu zdołał odzyskać tron hospodarski. Poległ jednak w walce z Turkami. Inna wersja mówi o tym, że został skrytobójczo zamordowany przez bojarów.

Historia i mit

Lata mijały, a postać hospodara obrastała legendą. Jego okrucieństwo w ludowym przekazie przedstawiano nawet jako skłonność do żywienia się ludzką krwią. To w połączeniu ze słowiańskim folklorem powołało na świat Włada-wampira. Co ciekawe jednak, twórca literackiego Draculi wcale nie odwoływał się wprost do postaci Palownika.

- Dracula u Brama Stokera był węgierskim bojarem. Tam nie było mowy o Draculi jako Władzie Tepesu. To jest fakt, który pojawił się w świadomości dopiero w latach 70. Raymond McNally i Radu Florescu napisali książkę "In search of Dracula", w której dowodzili, że wołoski książę Wład Palownik był pierwowzorem dla Stokera – mówił Jakub Demeńczuk w audycji Marty Strzeleckiej "Pop-południe".

Posłuchaj
11:29 popkultura dracula.mp3 Rozmowa Marty Strzeleckiej z Jakubem Demieńczukiem na temat literackiego i filmowego obrazu Draculi - fragment audycji "Pop-południe". (PR, 17.10.2014)

 

bm

Czytaj także

Synod w Clermont. Początek wypraw krzyżowych

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2023 05:40
"Bracia wasi, żyjący na wschodzie, pilnie potrzebują waszej pomocy. Jak bowiem wielu z was już słyszało, napadli ich Turcy i Arabowie i podbili terytorium Romanii" – tak brzmiało wezwanie do pierwszej krucjaty wygłoszone 926 lat temu przez papieża Urbana II.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Bolesław III Krzywousty. Mąż stanu i okrutnik

Ostatnia aktualizacja: 28.10.2024 05:35
Swoim testamentem Bolesław określił zasady dziedziczenia i sprawowania władzy w państwie po swojej śmierci. Decyzja ta zapoczątkowała rozbicie dzielnicowe Polski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Długosz. Ojciec polskiej historiografii, wychowawca królów

Ostatnia aktualizacja: 19.05.2024 05:40
Jan Długosz, najwybitniejszy kronikarz w dziejach polskiego średniowiecza, zmarł w Krakowie 19 maja 1480 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sulejman Wspaniały. Lubił Polskę ze względu na ukochaną

Ostatnia aktualizacja: 06.11.2024 05:40
- Podczas jego czterdziestoletniego panowania Imperium Otomańskie przeżywało wspaniały rozkwit i szczyt potęgi politycznej – mówiła na antenie Polskiego Radia prof. Jolanta Choińska-Mika.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wilhelm Tell. Bohater Szwajcarii

Ostatnia aktualizacja: 18.11.2023 05:35
Tę scenę zna niemal każdy: ojciec naciąga cięciwę, sprawdza wiatr, celuje i wypuszcza bełt. Strzała przelatuje ze świstem milimetry nad głową jego syna, przeszywając czerwone, jesienne jabłko. Wilhelm Tell, na poły legendarny bohater, oddycha z ulgą. Tej próby nie wybaczy Austriakom już nigdy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Żelazna Gwardia – rumuńscy faszyści

Ostatnia aktualizacja: 27.11.2020 05:30
Żelazna Gwardia destabilizowała życie polityczne Rumunii w całym okresie międzywojennym. Brutalnym terrorem wyrażała swoje niezadowolenie ze swoistej rumuńskiej sejmokracji. Do samego końca zachowała swój bojówkarski charakter.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ryszard III York. Krwawa gra o tron

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2024 05:30
Historia tego okrutnego władcy zainspirowała Williama Szekspira do napisania jednego ze swoich najsłynniejszych dramatów i prawdopodobnie George'a R.R. Martina do stworzenia niezwykle popularnej "Gry o tron".
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Ród smoka". Prawdziwa historia, którą inspirował się George R.R. Martin

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2022 20:00
Serial "Ród smoka", który ponownie zabierze fanów "Gry o tron" do Westeros, zagości na polskich ekranach 22 sierpnia. I choć widzów czekają zapewne widowiskowe walki między ziejącymi ogniem bestiami, to - podobnie jak w przypadku "Gry o tron" - tak naprawdę liczy się intryga. A ta wzorowana jest na wyjątkowo posępnym okresie w dziejach średniowiecznej Anglii. 
rozwiń zwiń