Historia

Adolf Eichmann. Wyrok śmierci na mordercy milionów Żydów

Ostatnia aktualizacja: 31.05.2023 05:50
31 maja 1960 roku, wykonano wyrok śmierci na Adolfie Eichmannie, niemieckim nazistowski zbrodniarzu. Pół roku wcześniej został porwany przez izraelską agencję wywiadowczą Mosad w Argentynie i wywieziony do Izraela.
Adolf Eichmann, 1942
Adolf Eichmann, 1942Foto: Wikipedia/CC BY-SA 3.0

Ucieczka do Argentyny

W okresie nazistowskim Eichmann był wysokiej rangi niemieckim urzędnikiem. Po klęsce III Rzeszy uciekł z amerykańskiego obozu dla jeńców i schronił się w Argentynie. Poczuł się tam bezpieczny i po dwóch latach sprowadził żonę oraz synów. W tym czasie trwały wysiłki zmierzające do schwytania go jako zbrodniarza wojennego i postawienia przed sądem. Znani tropiciele nazistowskich przestępców - Szymon Wiesenthal i Tuvia Friedman - współpracowali przy poszukiwaniach zbrodniarza z rządem Izraela, ale nawet połączone wysiłki nie dały rezultatów. Dopiero jesienią 1959 roku władze Izraela otrzymały informację, że Eichmann ukrywa się w Buenos Aires pod zmienionym nazwiskiem.

Paszport Adolfa Eichmanna, wydany mu po wojnie przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż
Paszport Adolfa Eichmanna, wydany mu po wojnie przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż

Posłuchaj
01:10 Działalność Eichmanna.mp3 Uwięzienie w Izraelu kierownika czwartego wydziału do spraw żydowskich Gestapo Adolfa Eichmanna. Wypowiedź dyrektora Głównej Komisji Badań Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce; Janusz Gumkowski na temat działalności zbrodniarza. (Archiwum PR)

Mossad wkracza do akcji

Rząd postanowił sprawdzić tę informację i wysłał agentów służb specjalnych, którzy przez kilka miesięcy obserwowali podejrzanego. Po upewnieniu się, że to osoba, której poszukują, 11 marca 1960 roku agenci Mossadu porwali Eichmanna i przewieźli go na przesłuchanie w bezpieczne miejsce, gdzie potwierdził on swą prawdziwą tożsamość. Następnie, w przebraniu pracownika izraelskich linii lotniczych El-Al i pod wpływem narkotyków, przewieziono go specjalnym samolotem do Izraela, gdzie stanął przed sądem.


Posłuchaj
11:29 szymon wiesenthal 2.mp3 Opowieść Szymona Wiesenthala o tropieniu oficera SS, odpowiedzialnego za zamordowanie Anny Frank.

 

11 maja 1960 roku Adolf Eichmann został porwany przez Mosad w Argentynie i wywieziony do Izraela. Niespełna rok później, 11 kwietnia 1961 rozpoczął się proces Adolfa Eichmanna.

- W piątek rano zapełnił się gmach sądu w Jerozolimie - donosiło Polskie Radio. - Przed trybunałem Izraela, pod pręgierzem opinii świata stanął wreszcie Adolf Eichmann, ludobójca, morderca milionów Żydów.

Czytaj także:

Konferencja w Wannsee, czyli urzędowa decyzja o masowym ludobójstwie europejskich Żydów

Jan Karski: ludzie nie powinni zapomnieć, co to jest Holokaust

Szmul Zygielbojm – samobójstwo na znak protestu

Proces Eichmanna

W procesie Eichmannowi zarzucono zbrodnie przeciwko narodowi żydowskiemu. Akt oskarżenia mówił o jego odpowiedzialności za zbrodnie dokonywane w obozach zagłady w Auschwitz, Treblince, Bełżcu, Sobiborze, Chełmnie i Majdanku. Prokurator podkreślał, że Eichmann winny był śmierci tysięcy Żydów w obozach pracy niewolniczej, gettach i obozach przejściowych.

Jeden z punktów oskarżenia obejmował krzywdy wyrządzone milionom Żydów w czasie nazistowskich rządów: masowe aresztowania, głodzenie, bicie, niewolnictwo, akcje bojkotu gospodarczego oraz rabunek własności. Wśród zarzutów znalazły się również oskarżenia o zbrodnie popełnione przeciwko ludności nieżydowskiej podczas masowych deportacji Polaków, Romów i Słoweńców. Oskarżonemu przypisano wreszcie bezpośrednią odpowiedzialność za deportację i śmierć setki dzieci z czeskich Lidic.


Posłuchaj
01:06 Początek procesu Eichmanna.mp3 Rozpoczęcie procesu Adolfa Eichmanna w Jerozolimie. Sędzia Mosche Landau sprawdza personalia oskarżonego (PR, 16.04.1961)

 


Posłuchaj
01:32 Proces Eichmanna.mp3 Morderca milionów – wznowienie w Jerozolimie procesu niemieckiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna (korespondencja radia brytyjskiego, wystąpienia prokuratora Gideona Hausnera). Nagranie pochodzi z audycji "7 dni w kraju i na świecie" nadanej 24 kwietnia 1961 roku

Szymon Wiesenthal, jeden z najbardziej znanych łowców nazistów po II wojnie światowej, tak oceniał znaczenie procesu: "Od tego czasu świat zna określenie "mordercy zza biurka". Stało się wiadome, że wymordowanie milionów nie wymagało fanatycznego, graniczącego z obłędem sadyzmu; wystarczyło gorliwe posłuszeństwo wobec "wodza". Okazało się, że wielokrotni mordercy nie muszą być bynajmniej osobnikami aspołecznymi, a nawet, że nimi być nie powinni, że masowych mordów na wielką skalę dokonują raczej mordercy społecznie przystosowani". 

Posłuchaj
01:11 Wyrok na Adolfa Eicjmanna.mp3 Po dziewięciu miesiącach zapadł wyrok w jerozolimskim procesie Adolfa Eichmanna. (PR, 16.12.1961)

 

Posłuchaj
00:25 Adolf Eichmann.mp3 - Eichmann do winy się nie poczuwa - jedne z ostatnich słów nazistowskiego zbrodniarza. Nagranie z jego procesu w Jerozolimie (PR, kwiecień 1961)

 

Jego proces wstrząsnął opinią publiczną na świecie i zakończył się wydaniem wyroku śmierci na nazistowskiego zbrodniarza, wykonanym po dwóch latach od porwania go przez izraelskiego siły specjalne.

- Bezbronnych ofiar hitleryzmu nie można już przywrócić do życia, ale wołają one o sprawiedliwość. Apeluję o wydanie sprawiedliwego wyroku – tymi słowami generalny prokurator Izraela zakończył swe przemówienie oskarżycielskie w procesie Adolfa Eichmanna.

Wejdź na strony serwisu edukacyjno-społecznego German Death Camps:

W akcie oskarżenia, odczytanym przez przewodniczącego składu sędziowskiego Mosze Landaua, Eichmannowi zarzucono zbrodnie przeciwko narodowi żydowskiemu. Oskarżono go o to, że w latach 1939-1945 wraz z innymi spowodował śmierć milionów Żydów. "Sprawcy ci - stwierdzał akt oskarżenia - odpowiadali za realizację faszystowskiego planu fizycznej eksterminacji Żydów, programu znanego pod nazwą ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej".

Akt oskarżenia mówił o odpowiedzialności Eichmanna za zbrodnie dokonywane w obozach zagłady w Auschwitz, Treblince, Bełżcu, Sobiborze, Chełmnie i Majdanku. Podkreślał, że Eichmann winny jest śmierci tysięcy Żydów w obozach pracy niewolniczej, gettach i obozach przejściowych, a szczególnie "mniej więcej połowy miliona Żydów węgierskich". W oskarżeniu znalazły się także zarzuty dotyczące odpowiedzialności Eichmanna za działania Einsatzgruppen w Rosji w 1941 r.

Jeden z punktów oskarżenia obejmował krzywdy wyrządzone milionom Żydów w czasie nazistowskich rządów: masowe aresztowania, głodzenie, bicie, niewolnictwo, akcje bojkotu gospodarczego oraz rabunek żydowskiej własności.

15 grudnia 1961 roku Sąd w Jerozolimie skazał na karę śmierci niemieckiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna, szefa wydziału żydowskiego w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy, "mordercę zza biurka", odpowiedzialnego za śmierć milionów Żydów.

31 maja 1962 roku, nazistowski zbrodniarz wojenny, sprawca jednej z największych zbrodni przeciwko ludzkości, główny koordynator i wykonawca planu Ostatecznego Rozwiązania Kwestii Żydowskiej, Adolf Eichmann został powieszony na podstawie wyroku izraelskiego sądu, który uznał go za winnego zbrodni wojennych podczas II wojny światowej. Eichmann został powieszony, jego ciało zostało spalone, a prochy rozsypane na morzu, poza wodami terytorialnymi Izraela.

Wyrok śmierci dla Adolfa Eichmanna był jedynym takim wyrokiem wydanym przez sąd w Izraelu.

sg/bs/im/PAP

Czytaj także

Nieznane nagrania Eichmanna: "żałuję, że nie zdziałaliśmy więcej"

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2011 12:24
- Byłem idealistą, a nie byle tępym wykonawcą rozkazów. (...) nie zrobiliśmy naszej roboty poprawnie. Można było zdziałać więcej - takie słowa padły z ust Adolfa Eichmanna podczas wywiadu udzielonego nazistowskim dziennikarzom.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dokumenty dotyczące sprawy Eichmanna odtajnione

Ostatnia aktualizacja: 04.04.2011 17:30
Proces hitlerowskiego zbrodniarza był wykorzystywany w Izraelu do celów politycznych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Mordowali zamiast leczyć. 77 lat temu rozpoczął się proces nazistowskich lekarzy

Ostatnia aktualizacja: 09.12.2023 05:50
9 grudnia 1946 roku rozpoczął się w Norymberdze tzw. proces lekarzy. Byli lekarzami, ale sprzeniewierzyli się składanej przysiędze. Mimo zadania olbrzymich cierpień tysiącom istnień ludzkich prawie żaden z hitlerowskich lekarzy nie poczuwał się do winy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Raport Jana Karskiego o Holokauście miał wstrząsnąć politykami

Ostatnia aktualizacja: 10.12.2023 06:00
10 grudnia 1942 roku Edward Raczyński przedstawił aliantom szczegółowy raport o Holokauście, sporządzony na podstawie dokumentów przywiezionych do Londynu przez Jana Karskiego.
rozwiń zwiń