Jerzy Kossak. Malarz, członek słynnej rodziny artystycznej

137 lat temu, 11 września 1886 roku, urodził się w Krakowie w słynnej rodzinie Kossaków herbu Kos Jerzy Maciej Kossak. W życiu był dość znanym malarzem i jeźdźcem konnym, ułanem, ale najbardziej zasłynął rodziną.

Jerzy Kossak obok swojego obrazu "Szarża pod Grebionką"

Foto: Narodowe Archiwum Cyfrowe / domena publiczna

Jego dziadek to nie kto inny jak Juliusz Kossak, znany malarz batalistyczny, ojciec zaś to Wojciech Kossak, słynny i znany choćby jako współautor "Panoramy Racławickiej". Znane było też rodzeństwo Jerzego Kossak... choć z trochę innej odmiany sztuki, bo z pisarstwa, a były to znana pisarka satyryczna Magdalena Samozwaniec i słynna poetka Maria Pawlikowska-Jasnorzewska. Dość powiedzieć, że w takiej rodzinie nie można było żyć bez wyrażania się sztuką, a najbardziej oczywiste zdawało się być malarstwo, które w wykonaniu Kossaków było  malarstwem historycznym i batalistycznym, w dużej mierze zapatrzonym w konie i w historie okresu napoleońskiego.

Młody Jerzy skończył znane Gimnazjum św. Jacka w Krakowie, a później Szkołę Kadetów. W I wojnie światowej służył w pułku ułanów. Później też posiadał własnego konia i często brał udział w różnych zawodach jeździeckich, wszak należał do Krakowskiego Klubu Jazdy Konnej oraz do Bractwa Kurkowego i myśliwskiego Towarzystwa św. Huberta... a że szybka jazda nie była mu obca zapisał się również do krakowskiego Automobilklubu. Niezależnie od tych faktów, Jerzy prawie wcale nie uprawiał europejskich wojaży, a większość życia spędził, w założonej jeszcze przez dziadka, słynnej Kossakówce - rodzinnym dworku znajdującym się w Krakowie. Tam też historycy lokalizowali pracownię malarską... miejscem, które pozwalało rodzinie rozwijać talenty malarskie i tworzy liczne prace i obrazy, dzięki którym rodzina mogła przeżyć w wielu trudnych czasach.

Co ciekawe, Jerzy już od najmłodszych lat przejawiał duże zdolności w dziedzinie, z której znani byli jego dziadek i ojciec... jednak nie spełnił pokładanych w nim nadziei na "wielkie" malarstwo. Dość powiedzieć, ze choć malował, to czynił to bardziej odtwórczo i naśladowczo i nigdy nie wypracował swojego autorskiego stylu. Stąd też w jego twórczości znalazły się konie i sceny batalistyczne, a odtwarzanym historycznie okresem stał się okres wojen napoleońskich. Malował również scenki folklorystyczne o krakowskiej i góralskiej proweniencji.

Salon Dzieł Sztuki "Connaiseur Kraków" tak wzmiankuje w biografii artysty: "Jerzy Kossak dorastał obserwując pracę swojego dziadka i ojca. Już w dzieciństwie wykazywał spore uzdolnienia plastyczne i był wielką nadzieją dla swojego ojca Wojciecha. Szlifował swój talent w pracowni ojca. Pierwszą wystawę miał 1910 roku w Krakowie, w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Jego talent został dostrzeżony, a wystawiony cykl napoleoński zebrał pochlebne opinie. W czasie I wojny światowej służył na froncie włoskim w randze porucznika pułku ułanów austriackich. W okresie międzywojennym malował w pracowni stworzonej przez Wojciecha."

Następnie autorzy zwracają uwagę na charakter jego twórczości i na umiejętności artystyczne: "Od początku swojej drogi artystycznej naśladował ojca, wybierał te same tematy. W okresie służby wojskowej namalował wiele scen o tematyce wojennej. W latach międzywojennych sięgnął do zarzuconego już przez ojca wątku napoleońskiego. Wtedy namalował "Odwrót Napoleona spod Moskwy" (1927), "Bitwę pod piramidami" (1927), "Huzara z koniem w pejzażu zimowym" (1938). Oprócz scen z epoki napoleońskiej, Księstwa Warszawskiego, chętnie przedstawiał rodzajowe obrazki z życia współczesnego mu wojska - a osobno odznaczył się jako ilustrator walk polsko-sowieckich w roku 1920. Posiadał fenomenalny talent i niezwykłą łatwość malowania, które pozwoliły mu osiągać efekty dorównujące ojcu, bez żmudnych studiów. Ów dar ukazywania koni w pełnym ruchu, w obrazach zadziwiających do dziś swoją ekspresją - przyczynił się do wielkiej popularności malarstwa Jerzego Kossaka."

Jerzy Kossak zmarł w Krakowie 11 maja 1955 roku i pochowany został w rodzinnym grobowcu na cmentarzu Rakowickim. Wspomnijmy dzisiaj tego znanego artystę. Zapewniamy, że w Internecie znajdziemy wiele z jego reprodukcji.

PP