Historia

Duńska dziewczyna na odbudowie zniszczonej Warszawy. Tajemnicze zdjęcie PAP na licytacji WOŚP

Ostatnia aktualizacja: 24.01.2024 05:40
- Nie znamy tożsamości kobiety na zdjęciu. Wiemy, że wykonano je w lipcu 1948 roku w okolicy ul. Marszałkowskiej między Królewską a Świętokrzyską. Był to szczyt prac przy odgruzowaniu tej części stolicy - powiedziała specjalistka z archiwum PAP-FOTO Magdalena Antoszewska o fotografii ofiarowanej przez PAP na licytację WOŚP.
Warszawa, lipiec 1948 r. Przy odgruzowywaniu i poszerzaniu ul. Marszałkowskiej pracowali junacy brygad Powszechnej Organizacji Służba Polsce i grupy młodzieży komunistycznej z Danii, Norwegii, Węgier i Finlandii. Nz. odgruzowywanie ulic Marszałkowskiej i Zielnej na odcinku od ul. Królewskiej do ul. Świętokrzyskiej, ochotniczka z Danii
Warszawa, lipiec 1948 r. Przy odgruzowywaniu i poszerzaniu ul. Marszałkowskiej pracowali junacy brygad Powszechnej Organizacji Służba Polsce i grupy młodzieży komunistycznej z Danii, Norwegii, Węgier i Finlandii. Nz. odgruzowywanie ulic Marszałkowskiej i Zielnej na odcinku od ul. Królewskiej do ul. Świętokrzyskiej, ochotniczka z DaniiFoto: PAP/CAF

Jak dodała Magdalena Antoszewska, wystawione na licytacji archiwalne zdjęcie jest "częścią większej serii zdjęć wykonanych latem 1948 roku i przedstawia duńską ochotniczkę pomagającą przy odgruzowywaniu Warszawy".

- W tych pracach brała udział nie tylko polska młodzież, ale również wolontariusze z kilku krajów m.in. Danii, Norwegii i Węgier. Na furażerce [czapce - przyp. red.] kobiety widoczna jest duńska flaga - wyjaśniła Magdalena Antoszewska.

Zaproszenia dla zagranicznych gości

Na innych zdjęciach tego cyklu młodzi goście, m.in. z Danii, są widoczni w Obozie II Brygady Powszechnej Organizacji Służba Polsce w stołecznym parku Traugutta. Na jednej z fotografii (noszącej datę 17 sierpnia 1948) fotograf uwiecznił na Dworcu Głównym pożegnanie międzynarodowych brygad biorących udział w akcji odgruzowania polskiej stolicy.

– Po wojnie polskie władze bardzo często zapraszały zagraniczne grupy młodzieży, dyplomatów czy wybitnych twórców z Zachodu, by za ich pośrednictwem pokazać światu ogromną skalę zniszczeń Warszawy. Po powrocie do swoich krajów faktycznie relacjonowali tam, co zobaczyli w Polsce - mówił Polskiej Agencji Prasowej varsavianista Janusz Owsiany. Znawca przypomniał, że w 1948 roku do Warszawy zaproszono malarza Pabla Picassa i uczestników Pierwszego Światowego Kongresu Intelektualistów. - Jednocześnie był to 1948, ostatni moment, kiedy w Polsce rozważano jeszcze skorzystanie z Planu Marshalla – dodał Janusz Owsiany.

Duńczycy pospieszyli z pomocą

Dania jako jeden z pierwszych krajów zachodnich, bo już 7 lipca 1945 roku, uznała Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej i nawiązała oficjalne relacje dyplomatyczne oraz kontakty handlowe.

"Ten kraj bardzo intensywnie zaangażował się w pomoc charytatywną dla ludności polskiej, czym zapewnił sobie ogromną przychylność i sympatię Polaków. Duńczycy dożywiali dzieci i osoby starsze, organizowali zbiórkę ubrań, a co najważniejsze: zagwarantowali ludności polskiej fachową opiekę medyczną", pisała Magda Gawinecka-Woźniak w 2010 roku na łamach "Zapisów Historycznych".

W latach 1946-1948 działała w Polsce kierowana przez prof. med. Johannesa Thyssena misja Duńskiego Czerwonego Krzyża, która m.in. sfinansowała budowę i wyposażenie szpitala w Makowie Mazowieckim. Duńscy lekarze pomagali organizować pracę nowej placówki.

Młodzieżowa przybudówka Komunistycznej Partii Danii

Polsko-duńskie relacje zostały zerwane na przełomie 1948-1949, gdy Stalin wymusił na polskich władzach rezygnację z Planu Marshalla i anulowanie umów handlowych ze wszystkimi krajami kapitalistycznymi.

- Na 99 procent kobieta widoczna na zdjęciu należała do młodzieżowej przybudówki Komunistycznej Partii Danii. Inne organizacje kompletnie izolowały się od PRL-u, na Światowy Festiwal Młodzieży w 1955 roku też przyjechali tylko młodzi komuniści - powiedziała PAP historyczka Skandynawii i wykładowczyni UW prof. Grażyna Szelągowska.

Emocje zamknięte w kadrze

Poza archiwalną fotografią PAP przekazała na licytację dwa współczesne zdjęcia sportowe autorstwa Adama Warżawy. Na pierwszym siatkarze reprezentacji Polski Bartosz Kurek i Aleksander Śliwka cieszą się ze zwycięstwa po meczu o 1. miejsce turnieju finałowego Ligi Narodów siatkarzy z USA w lipcu ubiegłego roku w Gdańsku.

Druga fotografia została zrobiona podczas lekkoatletycznych mistrzostw świata w Budapeszcie ubiegłego roku. Polki Pia Skrzyszowska, Kryscina Cimanouska, Magdalena Stefanowicz i Ewa Swoboda cieszą się z awansu do finału sztafet 4x100 m.

***

Czytaj także:

***

- W relacjach Polskiej Agencji Prasowej staramy się oddać tę niesamowitą energię, jaka zawsze towarzyszy finałowi Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Jednocześnie z dumą włączamy się w to wydarzenie, uruchamiając na rzecz Orkiestry aukcję znakomitych zdjęć wykonanych przez fotoreporterów PAP. Wybraliśmy dwie nasycone emocjami fotografie naszych sportowych mistrzyń i mistrzów oraz unikatowe archiwalne zdjęcie z okresu odbudowy Warszawy" – mówił pełniący obowiązki redaktora naczelnego PAP Marek Błoński.

Maciej Replewicz/PAP/jp

Czytaj także

Zdzisław Stroiński. Młody poeta Warszawy mierzy się z "krwawą legendą"

Ostatnia aktualizacja: 29.11.2023 05:45
Miał 23 lata, kiedy zginął w powstaniu warszawskim. Jego skromna - w porównaniu choćby z jego przyjacielem Tadeuszem Gajcym - twórczość jest wciąż niedoceniona, a z pewnością warta przypomnienia. Tak jak i jego intensywne życie. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Obrócone w popiół. Straty bibliotek Warszawy w wyniku niemieckiej okupacji

Ostatnia aktualizacja: 01.09.2022 03:41
Szacunkowe dane są zatrważające: około 70 procent polskich zasobów bibliotecznych, które po wrześniu 1939 roku zostały przejęte przez Niemców, uległo bezpowrotnemu zniszczeniu. Największe skarby przechowywane były w bibliotekach Warszawy – podczas wojny dotknęła je hekatomba.    
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Szkoły należy zamknąć". Polska oświata w czasie niemieckiej okupacji

Ostatnia aktualizacja: 08.09.2023 05:58
Nie bez przyczyny już w pierwszym rozdziale "Raportu o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945", przedstawionego w 2022 roku, pojawia się temat systemu edukacji. Niszczenie polskiej szkoły było jednym z głównych elementów zaplanowanej przez Niemców walki z polską kulturą. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Znaleziska archeologiczne na Westerplatte. "Możemy dotknąć historii z 1939 roku"

Ostatnia aktualizacja: 03.11.2022 05:53
W trakcie zakończonego IX etapu badań archeologicznych na gdańskim Westerplatte odkryto 1500 przedmiotów związanych m.in. ze służbą polskich żołnierzy. Najcenniejsze eksponaty zaprezentowano 2 listopada br. w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
rozwiń zwiń