Historia

Jaskinia Raj. Archeolodzy natrafili na kolejne prehistoryczne znaleziska

Ostatnia aktualizacja: 09.07.2024 05:40
Archeolodzy wrócili do Jaskini Raj po około 60 latach od jej odkrycia. Jednym z założeń ich badań jest weryfikacja hipotezy dotyczącej poroży reniferów, które w dużej liczbie znaleziono w jaskini. 
Jaskinia Raj w Górach Świętokrzyskich
Jaskinia Raj w Górach ŚwiętokrzyskichFoto: Albin Marciniak/East News

Artefakty w Jaskini Raj

W Jaskini Raj w Górach Świętokrzyskich wznowiono badania archeologiczne. Ich celem jest rekonstrukcja zmian klimatycznych w pradziejach oraz badanie życia neandertalczyków.

Już po kilku dniach odkryto pierwsze artefakty, w tym poroża reniferów i kości niedźwiedzia jaskiniowego.

Dr hab. Małgorzata Kot z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, która nadzoruje obecne prace, poinformowała PAP, że badania trwają od kilku dni i powinny zakończyć się do końca lipca.

- Skuliśmy ścianę przy trasie turystycznej, otworzyliśmy wykop o wielkości około dwóch metrów kwadratowych i powoli badamy wszystkie warstwy. Chcielibyśmy także przebadać miejsce przed wejściem do jaskini. Zobaczymy, czy nam się to uda, ponieważ już teraz natrafiliśmy na bardzo dużo kości – zaznaczyła badaczka.

Archeolodzy wrócili do Jaskini Raj po około 60 latach od jej odkrycia. Jednym z założeń badań jest weryfikacja hipotezy dotyczącej poroży reniferów, które w dużej liczbie znaleziono w jaskini. Według postawionej wówczas hipotezy neandertalczycy z zebranych poroży tworzyli swego rodzaju barykady i zabezpieczenia wejść do jaskiń.

Czytaj także:

Jaskinia Raj – dom neandertalczyków i człowieka współczesnego

Lew, mamut, renifer i neandertalczycy

 – Poroży reniferów jest naprawdę bardzo dużo, co nas bardzo cieszy – zaznaczyła kierowniczka badań. - Poza tym odkrywamy klasyczną faunę jaskiniową, np. kości niedźwiedzia jaskiniowego i pojedyncze zęby drobniejszych drapieżników, które będą wymagały dodatkowych analiz – dodała.

Pierwszą część badań prowadzono w lutym 2024 roku. Odnaleziono wtedy około 200 dużych i dobrze zachowanych kości, m.in. lwa jaskiniowego, mamuta, niedźwiedzia i nosorożca oraz fragmenty poroży reniferów. Wstępne badania pozwoliły także ustalić, że na przestrzeni tysięcy lat w Jaskini Raj żyli nie tylko neandertalczycy, ale także człowiek współczesny, co wcześniej nie było notowane.

Jaskinia Raj utworzyła się w skałach wapiennych, które powstały na dnie płytkiego morza ok. 360 mln lat temu. Została odkryta przez uczniów krakowskiego technikum geologicznego w 1964 roku podczas ćwiczeń terenowych w Górach Świętokrzyskich. Wyróżnia się wyjątkowo bogatą, różnorodną i dobrze zachowaną szatą naciekową z ponad 47 tys. stalaktytów. Najwyższa kolumna naciekowa ma prawie dwa metry wysokości. Jaskinia od 1972 roku jest udostępniona do zwiedzania.

Badania pradziejów

Podobnie jak pięć miesięcy temu naukowcy jako bazę naukową obrali Europejskie Centrum Edukacji Geologicznej, ośrodek naukowo-badawczy Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, który znajduje się w Korzecku w gminie Chęciny. Tam trafiają kolejne warstwy ziemi i prehistorycznych artefaktów, gdzie są segregowane i oczyszczane w laboratoriach. Zespół badawczy składa się z kilkunastu osób.

Badania są prowadzone w ramach grantu z Narodowego Centrum Nauki. Projekt ma na celu szczegółową rekonstrukcję zmian klimatyczno-środowiskowych, jakie zaszły w pradziejach Polski południowej oraz odniesienie ich do strategii osadniczych od późnego środkowego paleolitu do górnego paleolitu, między ok. 60 000 a 14 500 lat temu. Jest to okres migracji do Europy człowieka współczesnego i powolnego wymierania neandertalczyków, a także zanikania gatunków tzw. fauny plejstoceńskiej.

W ramach projektu badacze zamierzają przeanalizować materiał kopalny pochodzący z kilku jaskiń znajdujących się w południowej Polsce. Oprócz Jaskini Raj w Górach Świętokrzyskich to także m.in. Jaskinie Deszczowa na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej oraz Jaskinia Obłazowa w Karpatach Zachodnich.

Wiktor Dziarmaga/naukawpolsce.pl

Czytaj także

Jaskinia Raj. Dom neandertalczyków i człowieka współczesnego?

Ostatnia aktualizacja: 20.02.2024 21:25
Po blisko 60 latach od jej odkrycia archeolodzy wrócili do Jaskini Raj w Górach Świętokrzyskich. Odnaleźli żuchwę konia i kości lwa jaskiniowego, mamuta, niedźwiedzia i nosorożca. Czy między 60 a 30 tysiącami lat temu przebywali tam neandertalczycy i człowiek współczesny?
rozwiń zwiń
Czytaj także

Legendarny skarb pustelnika odkryty w Górach Świętokrzyskich

Ostatnia aktualizacja: 10.05.2024 05:40
Świętokrzyska Grupa Eksploracyjna odnalazła w Górach Świętokrzyskich skarb monet z XVII i XVIII wieku, który najprawdopodobniej należał do eremity Antoniego Jaczewicza. Według legend osiemnastowieczny kaznodzieja zdobył fortunę, przekonując miejscową ludność o swoich nadprzyrodzonych zdolnościach uzdrawiania.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Odkryto najstarsze wino na świecie. Leżakowało 2000 lat w grobowcu!

Ostatnia aktualizacja: 20.06.2024 07:40
W rzymskim grobowcu sprzed 2000 lat, znajdującym się w Carmonie na południu Hiszpanii, odnaleziono naczynie zawierające najstarsze wino w postaci płynnej – poinformowali naukowcy z Uniwersytetu w Kordobie. Z analizy chemicznej wynika, że jest to wino białe.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nad rozwiązaniem tej zagadki głowiono się 60 lat. Kto spoczywa pod starożytnym mostem w Szwajcarii?

Ostatnia aktualizacja: 01.07.2024 05:40
Pod koniec lat 60. nad rzeką Thielle w zachodniej Szwajcarii odkryto pozostałości mostu sprzed 2000 lat, a pod elementami jego konstrukcji - szczątki około 20 osób. Do dziś archeolodzy spierali się, czy ciała należały osób złożonych tu w ofierze, czy do nieszczęśników, którzy zginęli w katastrofie budowlanej. Najnowsze badania sugerują, że być może obie te hipotezy są prawidłowe. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Cahokia i jej tajemnica. Badania rzucają nowe światło na zagadkę opustoszenia najstarszej metropolii Ameryki Północnej

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2024 05:40
Dziewięćset lat temu miasto Cohokia nad rzeką Missisipi, na obszarze dzisiejszych Stanów Zjednoczonych, tętniło życiem. Mieszkało tu być może nawet 50 tys. ludzi. Była to wówczas jedna z największych aglomeracji na świecie. Jednak około roku 1400 ta metropolia opustoszała. Do tej pory uważano, że winna temu była przedłużająca się susza. Nowe odkrycia naukowców zdają się przeczyć tej tezie. 
rozwiń zwiń