Historia

Cenne znalezisko w Legionowie. Prawdopodobnie pochodzi z dzisiejszej Białorusi

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2024 05:40
Neolityczna siekierka znaleziona przypadkowo podczas prac ogrodowych w Józefowie niedaleko Legionowa została prawdopodobnie wykonana na terenie dzisiejszej Białorusi. Trafiła do Muzeum Historycznego w Legionowie, gdzie będzie można ją zobaczyć na wystawie od września.
W Eurece wraz z ekspertami omówimy listę najistotniejszych wydarzeń archeologii 2023 roku.
W "Eurece" wraz z ekspertami omówimy listę najistotniejszych wydarzeń archeologii 2023 roku.Foto: shutterstock/Microgen

Siekierka została znaleziona przypadkowo na terenie posesji w Józefowie niedaleko Legionowa.

- Jest to obszar nisko położony i trzeba tam było nawieźć ziemię. Siekierka została znaleziona właśnie w tej nawiezionej ziemi, więc prawdopodobnie pochodzi ona z innego obszaru. Nie wiadomo dokładnie z jakiej miejscowości została przywieziona ta ziemia, ale przypuszczam, że z jakichś niedalekich terenów. Mamy nadzieję, że uda nam się dowiedzieć, skąd  ta ziemia znalazła się w Józefowie - powiedział PAP kierownik działu archeologicznego Muzeum w Legionowie kustosz Wawrzyniec Orliński.

Podkreślił, że ludzie, którzy ją znaleźli zareagowali tak jak powinno się reagować, gdy znajduje się przedmioty archeologiczne, czyli zgłosili się do mazowieckiego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Konserwator o znalezisku poinformował w mediach społecznościowych, a legionowskie Muzeum Historyczne postanowiło się nim zaopiekować. Fizycznie do muzeum siekierka trafiła na początku czerwca, oficjalnie przekazano ją na początku lipca.

Czytaj także:

Zabytek związany z kulturą ceramiki sznurowej

- Siekierka wykonana jest z krzemienia, który był gładzony. Więc wstępnie możemy ją datować na okres neolitu, czyli młodszej epoki kamienia - kiedyś nazwanej epoką kamienia gładzonego - mówi kustosz. - Jest nieduża, ma około 10 centymetrów, ale cechy stylistyczne pozwalają ją łączyć z kręgiem kulturowym ceramiki sznurowej.

Wyjaśnił, że jest to krąg kultur, który obejmował swoim zasięgiem głównie Europę Środkową i Wschodnią - od Renu aż po środkową Wołgę, od północy - Skandynawię a od południa - podnóże Alp i Karpat.

- Co ciekawe, z terenów Mazowsza zabytków, które można wiązać z tą kulturą jest stosunkowo niedużo, dlatego dla nas jest to tym bardziej cenne znalezisko i bardzo ważna przesłanka do dalszych badań nad tą epoką - wyjaśnił Orliński.

Czy przywędrowała z Białorusi?

Kultura ceramiki sznurowej jest jedną w pierwszych kultur, które można wiązać z ludami indoeuropejskimi. Cechą charakterystyczną dla tej kultury jest ceramika, która była zdobiona odciskami sznura. Kiedyś nazywaną ją kulturą toporów bojowych dlatego, że w grobach znajdowano bardzo charakterystyczne topory z przedłużonym w dół ostrzem.

- Zabytków z tego okresu najwięcej jest na Śląsku, Kujawach i co ciekawe, na terenach na wschód od Mazowsza - w północnej Ukrainie i dzisiejszej Białorusi. Właśnie na terenach dzisiejszej Białorusi, wokół rzeki Roś, w okolicy miejscowości Nowe Sioło, znane były już od jakiegoś czasu, kopalnie krzemienia, które funkcjonowały w okresie neolitu. I prawdopodobnie ta nasza siekierka została wykonana z krzemienia kredowego, wydobywanego właśnie tam i przywędrowała stamtąd na Mazowsze - powiedział kustosz.

Dodał, że oczywiście to trzeba jeszcze wyjaśnić i poddać siekierkę specjalistycznym badaniom, które ustalą dokładne miejsce pochodzenia surowca.

Czytaj także:

Siekierka trafi na wystawę

Znaleziona na Mazowszu siekierka służyła jako narzędzie - do ścinania i obróbki drewna, być może do celów rolniczych, a w ostateczności jako broń. 

Siekierka trafi na wystawę "De Profundis… Archeologia ziem powiatu legionowskiego", która dotyczy przeszłości obszaru dzisiejszego powiatu legionowskiego - wideł Wisły i Narwi. Będzie umieszczona w jednej z gablot dotyczącej epoki neolitu i historii osadnictwa na tym terenie. Zobaczyć będzie ją można po wakacjach, najprawdopodobniej we wrześniu.

Wstęp do Muzeum Historycznego w Legionowie jest bezpłatny.

PAP/Marta Stańczyk/bm

Czytaj także

Najstarszy chleb na świecie. Niezwykłe odkrycie w Turcji

Ostatnia aktualizacja: 06.03.2024 05:40
Podczas wykopalisk archeologicznych w starożytnej osadzie Çatalhöyük w środkowej Turcji odnaleziono najstarszy chleb na świecie. Eksperci oceniają wiek bochenka na 8600 lat - podała we wtorek agencja Anatolia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Nad rozwiązaniem tej zagadki głowiono się 60 lat. Kto spoczywa pod starożytnym mostem w Szwajcarii?

Ostatnia aktualizacja: 01.07.2024 05:40
Pod koniec lat 60. nad rzeką Thielle w zachodniej Szwajcarii odkryto pozostałości mostu sprzed 2000 lat, a pod elementami jego konstrukcji - szczątki około 20 osób. Do dziś archeolodzy spierali się, czy ciała należały osób złożonych tu w ofierze, czy do nieszczęśników, którzy zginęli w katastrofie budowlanej. Najnowsze badania sugerują, że być może obie te hipotezy są prawidłowe. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Cahokia i jej tajemnica. Badania rzucają nowe światło na zagadkę opustoszenia najstarszej metropolii Ameryki Północnej

Ostatnia aktualizacja: 08.07.2024 05:40
Dziewięćset lat temu miasto Cohokia nad rzeką Missisipi, na obszarze dzisiejszych Stanów Zjednoczonych, tętniło życiem. Mieszkało tu być może nawet 50 tys. ludzi. Była to wówczas jedna z największych aglomeracji na świecie. Jednak około roku 1400 ta metropolia opustoszała. Do tej pory uważano, że winna temu była przedłużająca się susza. Nowe odkrycia naukowców zdają się przeczyć tej tezie. 
rozwiń zwiń