Historia

Średniowieczny miecz z przełomu IX i X wieku w zbiorach Muzeum Wojska w Białymstoku

Ostatnia aktualizacja: 03.12.2024 05:40
- Miecz jest wyjątkowy ze względu na formę, kształt i stopień zachowania substancji organicznej, co możemy zobaczyć na rękojeści. Wszystko wskazuje na to, że jest to oręż wytworzony pod koniec IX bądź na początku X wieku, najprawdopodobniej związany z kulturą wikingów czy ludnością bałtyjską - mówił dr Ryszard Kazimierczak z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.  
Wczesnośredniowieczny miecz po konserwacji prezentowany w Muzeum Wojska w Białymstoku, 29.11.2024 r.
Wczesnośredniowieczny miecz po konserwacji prezentowany w Muzeum Wojska w Białymstoku, 29.11.2024 r.Foto: PAP/Artur Reszko

Wielomiesięczna konserwacja

Miecz znalazł pracownik Muzeum Wojska w Białymstoku. Zanim został on formalnie przekazany tej placówce, musiał przejść prawną procedurę prowadzoną przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dopiero gdy stał się własnością muzeum, trafił do konserwacji - do specjalistów z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Prace konserwacyjne trwały prawie pięć miesięcy.

Czytaj także:

Podlaskie. Podczas wypoczynku odnalazł średniowieczny miecz

Teraz cenny zabytek, już po przeprowadzonej renowacji, został pokazany dziennikarzom. Mogą go też oglądać zwiedzający Muzeum Wojska w Białymstoku.

- To bardzo nietypowy miecz. Z tego, co wiem, w kraju są tylko trzy lub cztery takie miecze - mówił dziennikarzom Robert Sadowski, dyrektor białostockiej placówki.

Unikatowy artefakt

Na odnowionym mieczu są zmineralizowane fragmenty.

- Na części środkowej miecza widać, jak zadziałał czas. Kiedy toczono walkę na te miecze, to ta środkowa część najczęściej przyjmowała uderzenia i siłą rzeczy powstawały jakieś mikropęknięcia, rysy, odpryski, co spowodowało taką, a nie inną reakcję materiału przez tysiąc lat - mówił Robert Sadowski.

Dodał, że konserwacja polegała m.in. na żmudnym usuwaniu zmineralizowanych powłok, żeby nie zniszczyć pierwotnej formy i kształtu miecza. Cały proces odbywał się "w środowisku mokrym", by nie doszło do przesuszenia. Historycy przypuszczają, że w miejscu, gdzie został odkryty, miecz przed wiekami zgubiono podczas przeprawy przez rzekę Supraśl albo podczas potyczki zbrojnej. Być może jego właściciel tam zginął.

Niezwykłe znalezisko

Latem 2022 roku na unikatowy artefakt trafił podczas nurkowania w Supraśli pracownik Muzeum Wojska w Białymstoku Szczepan Skibicki. Wcześniej w tym miejscu była łacha piachu, która została zmyta przez nurt rzeki. - Odnalezienie go można porównać do farta trafienia szóstki w totka - mówił dziennikarzom Szczepan Skibicki.

W sierpniu 2022 roku znalezisko zostało pokazane dziennikarzom w stanie po wydobyciu z rzeki.

W zbiorach białostockiej placówki jest też inny podobny miecz, odnaleziony w latach 70. ubiegłego wieku, przy melioracji rzeki Supraśli. To miecz wczesnośredniowieczny z XI wieku.

PAP/Nauka w Polsce

Czytaj także

W Gdańsku odnaleziono średniowieczny artefakt. "Symbol wiecznej miłości"

Ostatnia aktualizacja: 14.02.2024 05:40
Podczas prac archeologicznych przy remoncie gdańskiego Żurawia odkryto cynową plakietę w kształcie turkawki – poinformowało Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku. Pod sylwetką ptaka zachowała się również bardzo znacząca inskrypcja.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Niezwykłe odkrycie w fortecy zakonu rycerskiego. Co wśród mnichów robiła wojownicza kobieta?

Ostatnia aktualizacja: 06.06.2024 05:40
Wśród szczątków 25 osób pochowanych na przestrzeni trzystu lat w należącym do rycerskiego Zakonu Kalatrawy zamku Zorita de los Canes w Guadalajarze, w Kastylii, odnaleziono także kości należące do kobiety. Co ciekawe, nosiły one ślady walki. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Średniowieczna moneta arabska w starym dworze w Trzebieszewie

Ostatnia aktualizacja: 06.11.2024 05:40
Muzeum Historii Ziemi Kamieńskiej poinformowało, że podczas prac remontowych starego dworu w Trzebieszewie w woj. zachodniopomorskim znaleziono kawałek wczesnośredniowiecznego arabskiego dirhama. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Focaccia sprzed 9 tysięcy lat. Wypiek tego typu pojawił się już w późnym neolicie

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2024 05:30
Badania wskazują, że między 7000 a 5000 rokiem p.n.e. rolnicze społeczności w regionie Żyznego Półksiężyca na Bliskim Wschodzie wypiekały duże bochenki chleba i odpowiednik obecnej focaccii o różnych smakach na specjalnych tacach.
rozwiń zwiń