Oriana Fallaci. Mistrzyni zadawania celnych pytań

- Każdy wywiad jest moim portretem, rodzajem debaty, w której nie ma miejsca na obiektywizm. Robię dwa lub trzy wywiady rocznie i tylko z ludźmi, którzy mnie naprawdę interesują z historycznego albo ludzkiego punktu widzenia - mówiła jedna z najbardziej znanych dziennikarek na świecie.

Na zdjęciu archiwalnym z dnia 5 lipca 1963 roku kontrowersyjna włoska dziennikarka i pisarka Oriana Fallaci.

Foto: PAP/EPA

95 lat temu urodziła się Florencji Oriana Fallaci - wybitna włoska intelektualistka, która rozmawiała z najważniejszymi ludźmi ze świata polityki XX wieku. Jedna z najbardziej znanych dziennikarek. Jej wielką pasją było wyprowadzanie z równowagi swoich rozmówców.

Posłuchaj audycji z cyklu "Biografie niezwykłe", w której w pierwszą rocznicę śmierci dziennikarki Ewa Szałkowska rozmawiała w Polskim Radiu z dr Ewą Pietrzyk-Zieniewicz z Uniwersytetu Warszawskiego.

Posłuchaj

24:16 oriana fallaci.mp3 "Biografie niezwykłe" - Oriana Fallaci. Posłuchaj o życiu i twórczości dziennikarskiej, o fascynacji włoską kulturą, o wywiadzie z Lechem Wałęsą, o spotkaniach z cesarzem Etiopii Haile Selassie, z Henrym Kissingerem, z ajatollahem Chomeinim, krytyce islamu, twórczości powieściopisarskiej, życiu osobistym i stosunku do mężczyzn.

 

Cesarz Hajle Selasje zaczął krzyczeć i kazał ją wyprowadzić, bo zadała mu pytanie, co myśli o własnej śmierci. W wywiadzie-rzece przyznała, że ten wywiad z 1972 był najtrudniejszy. Hajle Selasje "był zgrzybiały, nieinteligentny, arogancki i pogardzał kobietami".

Cała Ameryka śmiała się przez wiele miesięcy z Henry’ego Kissingera, amerykańskiego polityka i dyplomaty, który w rozmowie z Fallaci powiedział, że na scenie politycznej czuje się jak samotny kowboj, który wychodzi, żeby robić porządek. Sam Kissinger mówił potem, że ten wywiad był jego straszną klęską.

Lech Wałęsa i Chomeini, islamski przywódca religijny, przerwali wywiady. Fallaci zabiegała też o rozmowę z prezydentem USA Geraldem Fordem, ale ten nie chciał z nią się spotkać. Na wywiad nie zgodził się też przywódca jugosłowiańskich komunistów, dyktator Tito. Kiedy miała okazję spotkać się z Franco, hiszpańskim dyktatorem wojskowym, odmówiła - powiedziała, że jemu ręki nie poda.

Przeprowadziła wywiady z postaciami takimi jak Henry Kissinger, szach Iranu, ajatollah Chomeini, Willy Brandt, Deng Xiaoping, Ariel Szaron, Lech Wałęsa, Muammar al-Kadafi, Federico Fellini, Sammy Davis Jr, Zulfikar Ali Bhutto, Jaser Arafat, Indira Gandhi, arcybiskup Makarios III, Golda Meir, Haile Selassie i Sean Connery.

- Była mistrzynią uzyskiwania dostępu do osób, z którymi mało kto miał okazję się spotkać i rozmawiać - podkreśliła dr Ewa Pietrzyk-Zieniewicz.

Była zafascynowana kulturą Włoch, włoskim odrodzeniem, humanizmem, który narodził się w tym kraju. Islamski system wartości jest tak odmienny, że Fallaci powiedziała mu "nie".

- Nie zgadzała się, że z islamem da się prowadzić dialog, że może on być demokratyczny po europejsku - mówiła dr Ewa Pietrzyk-Zieniewicz.

Po najtragiczniejszym w historii świata ataku terrorystycznym - 11 września 2001 roku w Nowym Jorku - Oriana Fallaci napisała esej w najpoczytniejszej włoskiej gazecie "Corriere della Sera" i wydała książkę pod jednym tytułem "Wściekłość i duma". Podjęła kwestię stosunków między Zachodem a światem muzułmańskim, wyrażając opinie o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą islam, który uznawała za religię z natury swej wyjątkowo agresywną, niebezpieczną i reakcyjną.

Odrzucała tezy o istnieniu umiarkowanego islamu, uznając dialog Zachodu ze społecznościami muzułmańskimi za niemożliwy. Występowała przeciw środowiskom imigranckim w Europie, uznając je za nieasymilowalne. Według Oriany Fallaci racja jest po stronie kultury Zachodu, a nie - jak pisała - po stronie "wojującego, okrutnego, barbarzyńskiego" islamu.

Posłuchaj w audycji, co Oriana Fallaci powiedziała o ściganiu jej przez sąd za obrazę islamu, i dowiedz się, co naprawdę myślała o Lechu Wałęsie.

im