Obrona Lwowa. "Poszli do walki jak w taniec"

Walki polsko-ukraińskie o Lwów rozpoczęły się 31 października 1918 roku. Bohaterską kartą zapisała się ochotnicza młodzież gimnazjalna, tzw. "Orlęta lwowskie".

Fragment obrazu Wojciecha Kossaka z 1926 roku "Orlęta - obrona cmentarza"

Foto: Wikimedia Commons

– Moi żołnierze lwowiacy, a wśród nich i krakowiacy, poszli do walki jak w taniec, ale walka była ciężka – mówił gen. Michał Tadeusz Karaszewicz-Tokarzewski, ówczesny podpułkownik. – Walczyliśmy całą noc do 6. rano następnego dnia. O świcie zajęliśmy Łyczków. Ponieśliśmy ciężkie straty.

Wojska, które przybyły do Lwowa pod dowództwem ówczesnego ppłk Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego, liczyły około tysiąca żołnierzy. Wyruszyli oni z Krakowa do Przemyśla.

Oblężenie Lwowa

19 listopada 1918 roku na trasie do Lwowa wojska polskie stoczyły pierwszą zwycięską potyczkę z Ukraińcami pod Gródkiem Jagiellońskim. Potem dotarły do Lwowa. Przy wsparciu małoletnich powstańców, nazywanych Orlętami Lwowskimi, pokonano armię ukraińską, całkowicie wypierając ją z miasta następnego dnia.

22 maja 1919 roku wojska ukraińskie zakończyły oblężenie Lwowa i wycofały się na wschód. – Były to bohaterskie dni, ale jednocześnie bardzo tragiczne – mówił o odsieczy Lwowa w 1918 roku gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski, dowódca polskich oddziałów na antenie Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. 

Posłuchaj

02:15 odsiecz Lwowa 1918, RWE.mp3 Gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski, dowódca polskiego wojska, opowiada o walkach w obronie Lwowa w listopadzie 1918 roku. Archiwum Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

 

Bitwa o Lwów 1918-1919, w polskiej historiografii określana jako Obrona Lwowa, był to szereg walk  polsko-ukraińskich trwający od 1 listopada 1918 do 22 maja 1919, zakończony zniesieniem ukraińskiego okrążenia.

Walki rozpoczęły się od opanowania 1 listopada przez żołnierzy austro-węgierskich pochodzenia ukraińskiego większości gmachów publicznych we Lwowie oraz proklamacji utworzenia Zachodnio-ukraińskiej Republiki Ludowej. Przeciw temu wystąpiły polskie organizacje konspiracyjne, polscy mieszkańcy Lwowa, w tym młodzież, nazwana później Orlętami Lwowskimi. Pomocy udzieliło im wojsko polskie, m.in. oddziały z Krakowa pod dowództwem gen. Karaszewicza-Tokarzewskiego.

Pierwszy etap konfliktu 1918-1919 roku zakończył się w nocy z 22 na 23 listopada 1918, gdy oddziały ukraińskiej Armii Halickiej wycofały się ze Lwowa, rozpoczynając równocześnie jego oblężenie. Wobec ofensywy Wojska Polskiego wojska ukraińskie zakończyły oblężenie Lwowa i wycofały się 22 maja 1919 roku.

Posłuchaj

32:44 Wspomnienia uczestników walk o Lwów.mp3 Wspomnienia świadków i uczestników walk o Lwów w listopadzie 1918 roku - płk Mieczysław Lisiewicz, dr Stanisław Ostrowski, gen Roman Odzieżyński, dr Zdzisław Stahl

Polsko-ukraiński konflikt o Lwów w 1918 roku był jednym z frontów wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919.

Kliknij w obrazek i dowiedz się więcej o wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1920:

W listopadzie 1920 roku do Lwowa przyjechał marszałek Józef Piłsudski. W uznaniu zasług odznaczył Lwów - jako jedyne polskie miasto - krzyżem Virtuti Militari. Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie znajdują się groby Orląt Lwowskich.

"Zawsze wierni"

- Tych kilkadziesiąt dni walki uczyniły ze Lwowa dzielnego żołnierza, dlatego ja, jako Naczelny Wódz, który ma za zadanie odznaczać najdzielniejszych wśród dzielnych, najwaleczniejszych wśród walecznych z całą sumiennością, a zarazem z uczuciem szczęścia rozstrzygnąłem, że mogę dać zbiorowemu żołnierzowi, miastu waszemu, najwyższą odznakę wojskową. Jako najstarszy kawaler orderu Virtuti Militari wznoszę toast – miasto Lwów, kawaler orderu Virtuti Militari niech żyje! - przemawiał 22 listopada 1920 roku Józef Piłsudski.

im