Historia

"Solidarność" u Jana Pawła II. "Gdy na lotnisku ukazał się Wałęsa, zapanował chaos"

Ostatnia aktualizacja: 13.01.2024 05:40
- Włoska służba bezpieczeństwa w teatralnych mundurach udawała, że utrzymuje porządek, ale z chwilą, gdy ukazał się Wałęsa, niosąc bukiet czerwonych goździków, na lotnisku zapanował zupełny chaos. Fotografowie zaczęli skandować "Walesa, Walesa", żeby tylko się do nich odwrócił – relacjonował Józef Biliński na antenie radia BBC. 
Watykan 15.01.1981. Delegacja NSZZ Solidarność podczas wizyty we Włoszech została przyjęta na audiencji przez papieża Jana Pawła II
Watykan 15.01.1981. Delegacja NSZZ Solidarność podczas wizyty we Włoszech została przyjęta na audiencji przez papieża Jana Pawła IIFoto: Jan Morek/PAP

13 stycznia 1981 roku delegacja NSZZ "Solidarność" na czele z Lechem Wałęsą przybyła do Rzymu. Ich wizyta we Włoszech trwała kilka dni, a jej kulminacyjnym momentem było spotkanie z papieżem Janem Pawłem II. 

40.rocznica wyboru papieża Polaka - zobacz serwis historyczny

Przygotowania do wizyty

Wybór krakowskiego arcybiskupa Karola Wojtyły na papieża w 1978 roku i jego pierwsza pielgrzymka do Polski w czerwcu 1979 roku wpłynęły na rozbudzenie w Polakach aspiracji wolnościowych. Podczas wizyty w Ojczyźnie (warto podkreślić, że odbyła się ona w 900. rocznicę śmierci św. Stanisława - biskupa, który zginął za nieposłuszeństwo wobec władzy świeckiej), Jan Paweł II wygłosił kilkanaście kazań, w których wezwał rodaków do pokonania lęku i obalenia komunizmu. Nic więc dziwnego, że w czasie sierpniowego strajku 1980 roku na bramie Stoczni Gdańskiej, obok wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej, zawisł właśnie portret papieża Polaka.

Zobacz także: 

Wkrótce po rejestracji związku, w środowisku "Solidarności" pojawił się pomysł zorganizowania spotkania się z Janem Pawłem II. Stosowna ku temu okazja nadarzyła się na początku 1981 roku, gdy organizacja otrzymała propozycję wyjazdu do Włoch od trzech centrali związkowych - Włoskiej Powszechnej Konfederacji Pracy, Włoskiej Konfederacji Pracowniczych Związków Zawodowych i Włoskiej Unii Pracy.

niepodległa.jpg
Powstania Śląskie. Serwis specjalny

Samolot z polską delegacją na pokładzie wylądował na lotnisku im. Leonarda da Vinci w Rzymie 13 stycznia 1981 roku kilka minut po godzinie 11 rano. W skład reprezentacji wchodziło osiemnaście osób, w tym przewodniczący "Solidarności" Lech Wałęsa, współzałożycielka Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża Anna WalentynowiczTadeusz Mazowiecki (pełniący wówczas funkcję głównego doradcy Lecha Wałęsy). Na miejscu działaczy powitali przestawiciele włoskich centrali związkowych, wysłannik Ojca Świętego Jana Pawła II arcybiskup Giovanni Coppa oraz tłum reporterów.

Posłuchaj
04:21 delegacja 'solidarności' (z lechem wałęsą) w rzymie (1)___22181a_tr_1-1_8e415111[00].mp3 Relacja reporterska Józefa Bilińskiego z przybycia "Solidarności" do Rzymu. Autor opisuje atmosferę, jaka panowała wówczas na lotnisku i przedstawia ramowy plan wizyty delegacji. (BBC, 13.01.1981)

Wizyta na Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino

Delegaci zamieszkali w Domu Polskim (obecnie noszącym imię Jana Pawła II) na przedmieściach Rzymu. We Włoszech spędzili zaledwie kilka dni, jednak ich kalendarz po brzegi wypełniony był wizytami - wkrótce po przyjeździe spotkali się m.in. z włoską Polonią. Działaczami przez cały okres ich pobytu opiekowali się przedstawiciele Ojca Świętego – biskup Szczepan Wesoły, ksiądz Xawery Sokołowski i ksiądz Kazimierz Przydatek. 

Grudzień 1970 - zobacz serwis historyczny

14 stycznia związkowcy przybyli złożyć hołd polskim żołnierzom na cmentarzu Monte Cassino. - W otoczeniu tłumu fotografów delegacja weszła na teren Polskiego Cmentarza Wojennego. Zapalono znicz, odmówiono modlitwę za poległych i za ofiary strajków z grudnia 1970 roku, a następnie odśpiewano hymn narodowy i "Rotę" – relacjonował dziennikarz Józef Biliński na antenie radia BBC. - Twarz Lecha Wałęsy nie zdradzała jego uczuć, tylko stojąc bardzo blisko można było zauważyć, jak zaciska mięśnie szczęk. Pani Walentynowicz też zamgliły się jakoś oczy – dodał.

Posłuchaj
03:24 delegacja 'solidarności' (z lechem wałęsą) w rzymie (2)___22181a_tr_2-2_8e4160f0[00].mp3 Relacja reporterska Józefa Bilińskiego z drugiego dnia wizyty "Solidarności" we Włoszech. Tego dnia delegacja przybyła na Polski Cmentarz Wojenny na Monte Cassino. (BBC, 14.01.1981)
Spotkanie z Janek Pawłem II

Najważniejszym punktem programu wizyty polskich związkowców w Rzymie było jednak spotkanie z Ojcem Świętym, które miało miejsce 15 stycznia. Jako pierwszy rozmawiał z papieżem na osobności Lech Wałęsa, pozostali działacze dołączyli dopiero kilkanaście minut później. Około godziny jedenastej wszyscy udali się do sali ogólnej, gdzie czekali już zaproszeni przedstawiciele polskiej emigracji, duchowni oraz dziennikarze z całego świata. Lech Wałęsa wygłosił wówczas improwizowane przemówienie, w którym odwołał się do napiętej sytuacji panującej w Polsce i dodał, że jej unormowanie wymaga wprowadzenia w państwie licznych zmian. Z naciskiem pokreślił również, że "Solidarność" nie jest grupą polityczną, a organizacją, której zależy na "prawie człowieka, prawie do człowieczeństwa, prawie do wiary, do swobodnego głoszenia jej i wyznawania". 

Na zakończenie głos zabrał Jan Paweł II, dziękując działaczom za prezenty, które od nich otrzymał - wśród nich była m.in. statuetka gdańskiego Pomnika Poległych Stoczniowców 1970. Wygłosił również krótkie przemówienie, ubarwione licznymi żartami. Jak relacjonował dziennikarz Józef Biliński, papież na wstępie przeprosił zgromadzonych, że będzie czytał z kartki, a nie improwizował. Stwierdził jednak, że może sobie na to pozwolić, bo w końcu "jest starszy od pana Wałęsy".

Posłuchaj
05:39 delegacja 'solidarności' (z lechem wałęsą) w rzymie (3)___22181a_tr_3-3_8e41717a[00].mp3 Relacja reporterska Józefa Bilińskiego z trzeciego dnia wizyty "Solidarności" we Włoszech. Tego dnia delegacja spotkała się z papieżem Janem Pawłem II. (BBC, 15.01.1981) 

Trzeciego dnia pobytu związkowców we Włoszech odbyła się konferencja prasowa. - Lech Wałęsa stanął dziś rano oko w oko z prasą światową i wyszedł z tej ogniowej próby zwycięsko, bez zadraśnięcia – mówił Józef Biliński na antenie radia BBC. – Na przykład na pytanie, jak osobiście skorzystał z wizyty w Rzymie, podniósł do góry fajkę i powiedział: "Dostałem nową fajkę". A na pytanie o konflikt z polskimi władzami komunistycznymi odparł: "No, życie byłoby nudne bez konfliktów" i dodał: "Najwięcej konfliktów to mam z żoną w domu". Włoscy dziennikarze byli nim zachwyceni - dodał dziennikarz.

Posłuchaj
06:01 delegacja 'solidarności' (z lechem wałęsą) w rzymie (5)___22181a_tr_5-5_8e4198c9[00].mp3 Relacja reporterska Józefa Bilińskiego z trzeciego dnia wizyty "Solidarności" we Włoszech. Tego dnia odbyła się konferencja prasowa, w której wzięli udział przedstawiciele światowej prasy, radia i telewizji oraz delegaci (BBC, 17.01.1981)

jb

Czytaj także

Beatyfikacje, Tatry i komunizm. Druga pielgrzymka Jana Pawła II do Polski

Ostatnia aktualizacja: 16.06.2023 05:50
W dniach 16-23 czerwca 1983 roku papież Jan Paweł II po raz drugi odwiedził Polskę. W ojczyźnie spędził ponad tydzień. W tym czasie spotykał się z młodzieżą, rozmawiał z Lechem Wałęsą, a także z premierem Wojciechem Jaruzelskim.  
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Bez papieża Solidarność by nie przetrwała". Piotr Dmitrowicz o Janie Pawle II w czasach PRL

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2021 07:18
- Zapominamy trochę jaką rolę papież odegrał w powstaniu Solidarności. Bez tej pierwszej pielgrzymki nie byłoby Solidarności. To jeszcze trochę się pamięta, ale to co zdarzyło się w latach 80-tych nie jest tak pamiętane. Bez papieża Solidarność by nie przetrwała - powiedział w Polskim Radiu 24 Piotr Dmitrowicz, historyk.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Spotkanie Jaruzelski-Wałęsa-Glemp przed stanem wojennym. Prof. Dudek: miało wymiar propagandowy

Ostatnia aktualizacja: 07.11.2021 09:08
- Wojciech Jaruzelski już w III RP niezwykle często wracał do tego spotkania, twierdząc, że właśnie odrzucenie jego "koncyliacyjnej propozycji" powołania Rady Porozumienia Narodowego przez Lecha Wałęsę było tym momentem, który ostatecznie pchnął go do wprowadzenia stanu wojennego. Moim zdaniem nie mówił prawdy - mówił w Polskim Radiu 24 prof. Antoni Dudek, historyk i politolog z UKSW, o poprzedzającym stan wojenny spotkaniu gen. Jaruzelskiego z szefem Solidarności i prymasem Józefem Glempem.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jan Józef Kasprzyk: mimo tragedii stanu wojennego rewolucja Solidarności zwyciężyła

Ostatnia aktualizacja: 12.12.2021 14:39
Ruch Solidarności, mimo tego tragicznego czasu, jakim był stan wojenny, był bezorężną walką o niepodległość, która jednak na przełomie lat 80. i 90. zakończyła się sukcesem - mówił w Polskim Radiu 24 Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Stan wojenny na Podkarpaciu. Internowania i polityczne morderstwa

Ostatnia aktualizacja: 19.12.2021 13:00
- Mieliśmy cztery ośrodki odosobnienia, trzy dla mężczyzn i jeden dla kobiet. W tym najsłynniejszym, w Załężu, internowano ponad 800 osób. Łącznie na Podkarpaciu znajdowało się 15 procent internowanych w całej Polsce - powiedział na antenie Polskiego Radia 24 dr Marcin Bukała z Instytutu Pamięci Narodowej.
rozwiń zwiń
Czytaj także

42 lata temu wojsko i milicja spacyfikowały strajk w Hucie Katowice

Ostatnia aktualizacja: 23.12.2023 05:50
23 grudnia 1981 roku oddziały wojska i ZOMO spacyfikowały strajk w Hucie Katowice, zlokalizowanej w Dąbrowie Górniczej. Protest rozpoczął się kilkanaście dni wcześniej, wywołany aresztowaniem przez komunistów działaczy "Solidarności" i wprowadzeniem w kraju stanu wojennego. 
rozwiń zwiń