Historia

Adam Ferdynand Adamowicz dał początek polskiej weterynarii

Ostatnia aktualizacja: 06.12.2023 05:30
221 lat temu, 6 grudnia 1802 roku, urodził się w Wilnie Adam Ferdynand Adamowicz, lekarz uznawany za twórcę polskiej weterynarii. To jego zasługą było stworzenie polskiego słownictwa weterynaryjnego.
Adam Fredynand Adamowicz, fotografia z wydanego w XIX wieku Albumu Wybitnych Medyków Polskich
Adam Fredynand Adamowicz, fotografia z wydanego w XIX wieku "Albumu Wybitnych Medyków Polskich"Foto: Wikipedia/domena publiczna

Praca naukowa

Prace swoje, drukowane w liczbie niespełna 90, tworzył nie tylko dla tej dziedziny, ale też w ramach wydawnictw encyklopedycznych, anatomicznych i medycznych ogólnych i botanicznych. Wchodził także w poczet naukowców archeologii. Do najważniejszych należą trzy z nich: "Nauka utrzymania i ulepszania zwierząt domowych" z 1836 roku, "O poznawaniu i leczeniu chorób zwierząt domowych" z 1838 roku i "Zoonomia weterynaryjna" z 1841 roku. Profesor Uniwersytetu Wileńskiego i wykładowca na pierwszej w Polsce szkole weterynaryjnej przy Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, pozostał po jej zamknięciu w 1842 roku w Wilnie, pracując jako naczelny lekarz szpitala żydowskiego i poświęcając się pracom naukowym. Zmarł w  kwietniu w 1881 roku tamże i początkowo pochowany na cmentarzu ewangelickim w Wilnie, a po likwidacji cmentarza przeniesiono jego nagrobek w 1962 na słynną wileńską Rossę.

Profesor weterynarii

Lata młodości spędził w swoim rodzinnym mieście, któremu był wierny aż do śmierci. Tam właśnie uczęszczał do gimnazjum i w latach 1818–1822 studiował przyrodę i medycynę na Wileńskim Uniwersytecie, gdzie w 1824 roku uzyskał tytuł doktora medycyny. Tam też od roku 1828 był adiunktem po odbyciu studiów uzupełniających. W latach tych współtworzył również pierwszą w Polsce szkołę weterynarii przy Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim. W konsekwencji tego, w latach 1832–1842 wykładał również na Oddziale Weterynarii Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie, gdzie w roku 1834 otrzymał tam tytuł profesora. Uznanie naukowca zwieńczył tytułem prezesa Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego w 1841 roku.

Lata edukacji


Archiwa Wileńskiej Rossy notują kilka znaczących faktów z jego biografii, a czytamy tam, że "początkowo uczył się w domu rodzinnym pod kierunkiem Tomasza Zana i Krystyny Lacha Szyrmy, potem uczęszczał do gimnazjum wileńskiego. W 1818 r. wstąpił na wydział Filozoficzny Uniwersytetu Wileńskiego, gdzie zyskał stopień kandydata filozofii i rozpoczął studia medyczne. Przez krótki czas pełnił obowiązki asystenta prof. Józefa Franka, później został pomocnikiem słynnego prof. Ludwika Henryka Bojanusa. W 1824 r. obronił pracę doktorską i odbył podróż naukową do Petersburga, Moskwy oraz Dorpatu. W 1828 r. został adiunktem w Uniwersytetu Wileńskiego. Przez trzy lata podróżował po Europie, gdzie odbywał staże naukowe. W 1834 r. został profesorem anatomii porównawczej w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Wilnie. Od 1838 r. wykładał historię".

W dalszej części wymienia liczne zasługi naukowe i uczestnictwo w kolejnych towarzystwach naukowych: "Był członkiem wielu towarzystw naukowych krajowych i zagranicznych. Przewodniczył Towarzystwu Lekarskiemu Wileńskiemu. Po likwidacji Akademii Medyko-Chirurgicznej (1844) borykając się z trudnościami lokalowymi, zaktywizował i na nowo zaangażował Towarzystwo Lekarskie jako samodzielną instytucję. W 1842 r. zaangażował na pierwszego bibliotekarza Anicetego Renigera, który uporządkował liczącą 5 tysięcy tomów bibliotekę towarzystwa. Materiały naukowe towarzystwa Adamowicz wydał w serii "Praktyczne najnowsze postrzeżenia niektórych lekarzy". Był członkiem Komisji Archeologicznej od początku do jej likwidacji. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Wilnie (dziś nieistniejącym)".

PP

Czytaj także

Ludwik Hirszfeld: nauka może uczynić człowieka lepszym

Ostatnia aktualizacja: 07.03.2024 05:45
Odkrycia grup krwi dokonał austriacki uczony Karl Landsteiner w 1901 roku. Mało kto wie jednak, że autorem ich ustalenia jest polski lekarz i wybitny naukowiec – Ludwik Hirszfeld. Dziś 70. rocznica jego śmierci.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rewolucja pod szkiełkiem. Robert Koch i jego bakterie

Ostatnia aktualizacja: 27.05.2024 05:45
Zarazki wywołujące choroby? W XIX wieku większość lekarzy odrzucało taką możliwość. Bardziej atrakcyjna wydawała się teoria samorództwa sprzed 2200 lat. Ideę tę obalił Ludwik Pasteur, ale dopiero Robert Koch w naukowy sposób udowodnił chorobotwórczość niektórych drobnoustrojów.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Medycyna jest jak sztuka". Andrzej Szczeklik – lekarz i humanista

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2024 05:50
- Gdybym miał powiedzieć, co wydaje mi się najważniejszą cechą u lekarza, to na pierwszym miejscu postawiłbym nie inteligencję, ale wytrwałość w zmaganiu się z chorobą - podkreślał w jednym z radiowych wywiadów Andrzej Szczeklik. Wybitny lekarz, naukowiec, a przy tym pisarz, przyjaciel ludzi kultury, człowiek wielu talentów, urodził się dokładnie 86 lat temu, 29 lipca 1938 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Profesor Lucjan Rydel. Lekarz krakowskich "ócz", wymyślacz słów, zatroskany tata Lutka

Ostatnia aktualizacja: 17.11.2024 05:55
Był taki czas w Krakowie, że chodziło po nim dwóch Lucjanów Rydlów. Pierwszy z nich, sławny okulista, był ojcem drugiego, przyszłego sławnego poety. Postać drugiego już niebawem przyćmiła pamięć o pierwszym. A przecież to starszy Lucjan Rydel sprawił, choć trochę wbrew sobie, że jego syn został artystą.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jędrzej Śniadecki - to on wymyślił polski słownik chemiczny

Ostatnia aktualizacja: 30.11.2023 05:30
255 lat temu, 30 listopada 1768 roku, w Rydlewie pod Żninem (20 kilometrów na południe od Bydgoszczy) urodził się chemik i lekarz Jędrzej Śniadecki. Polskie słownictwo chemiczne było jego zasługą, jak i pierwszy podręcznik chemii w języku polskim.
rozwiń zwiń