Przełomowe odkrycie zostało opublikowane w czasopiśmie "Scientific Reports". Z artykułu dowiadujemy się, że jedna z przebadanych drewnianych tabliczek z Wyspy Wielkanocnej powstała między 1493 a 1509 rokiem. Natomiast pierwsi Europejczycy dotarli na Rapa Nui, jak w miejscowym języku nazywana jest wyspa, ponad 200 lat później, w latach 20. XVIII wieku.
Główna autorka badania, Silvia Ferrara z Uniwersytetu w Bolonii, stwierdziła w rozmowie z LiveScience, że odkrycie może potwierdzać tezę o tym, że mieszkańcy Rapa Nui stworzyli niezależne pismo. Za koncepcją tą przemawia fakt, że znaki (glify) w rongorongo w niczym nie przypominają liter używanych w językach europejskich.
- Z perspektywy historycznej, jeśli dokonujesz zapożyczenia z innego systemu pisma, starasz się zbliżyć do oryginału na tyle, na ile to możliwe - mówiła Silvia Ferrara.
Badania radiowęglowe
Europejczycy po raz pierwszy natrafili na pismo rongorongo w 1864 roku. Dotychczas odkryto 27 drewnianych tabliczek pokrytych napisami w tym języku. Cztery z nich jeszcze w XIX wieku trafiły do Europy i obecnie przechowywane są w Rzymie.
Fragmenty wszystkich czterech tabliczek zostały przebadane przez zespół Silvii Ferrary metodą radiowęglową. Analiza wykazała, że trzy spośród nich powstały w XVIII i XIX wieku, czwarta natomiast została wykonana z drzewa pozyskanego w XV wieku.
Istnieje możliwość, że tabliczka może być jednak dużo młodsza niż drzewo, którego użyto do jej powstania, ale Silvia Ferrara poddaje w wątpliwość taką ewentualność.
- Napis został prawdopodobnie wykonany w tym czasie, gdy pozyskano drewno. Alternatywne wyjaśnienie, że drewno było przechowywane przez 200 lat, zanim zostało użyte, wydaje się mało prawdopodobne - stwierdziła autorka badania.
Wyniki najnowszych badań sugerują, że najstarsza tabliczka została wykonana z drewna, które nie rosło na Rapa Nui. Zdaniem naukowców mogło to być drzewo wyrzucone na brzeg wyspy przez morskie fale.
Jedno z nielicznych niezależnych pism
Rafał Wieczorek, chemik z Uniwersytetu Warszawskiego, który zajmował się tabliczkami z Rapa Nui w poprzednich latach, określił najnowsze ustalenia badaczy jako "wspaniały postęp" w badaniach. Polski naukowiec stwierdził w rozmowie z LiveScience, że wyniki analizy wprawdzie nie są rozstrzygające, ale jasno wskazują, że rongorongo jest wytworem niezależnym.
- Wierzę, że rongorongo jest jednym z nielicznych pism, które powstały bez znajomości innych typów alfabetów, tak jak pismo Sumerów, Egipcjan i Chińczyków - mówił Rafał Wieczorek. Dodał jednak, że od wiary ważniejsze są twarde dane.
- Dlatego byłoby idealnie, gdyby udało się przebadać wszystkie tabliczki - zaznaczył naukowiec.
***
Położona na środku Pacyfiku, ok. 3800 km od wybrzeży Chile, Rapa Nui została zasiedlona przez ludzi między 1150 a 1280 rokiem. Wyspa kojarzona jest przede wszystkim z tajemniczymi, potężnymi, wykonanymi z kamienia posągami moai. Równie tajemnicze jest odkryte na wyspie pismo ringoringo. Do tej pory udało się zidentyfikować około 400 znaków używanych w tym piśmie, jednak nadal nikt nie zdołał go rozszyfrować.
LiveScience/th
