Kazimierz Feliks Kumaniecki zwany "polskim Cyceronem"

118 lat temu, 18 maja 1905 roku, urodził się w Krakowie jeden z najwybitniejszych polskich filologów klasycznych Kazimierz Feliks Kumaniecki.

Kazimierz Kumaniecki, filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, czlonek PAN, w swoim mieszkaniu. Warszawa, 1972 r.

Foto: Forum

Pochodził z zacnej rodziny, jego ojciec Kazimierz Władysław Kumaniecki był profesorem prawa administracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości,  w rządzie Juliana Nowaka w 1922 roku był ministrem wyznań religijnych i oświecenia publicznego.

Kazimierz Feliks też doszedł do godności profesorskich, a początki naukowej kariery miały miejsce w Krakowie na słynnym Uniwersytecie Jagiellońskim. W późniejszych latach, jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, przeniósł się jednak do Warszawy, gdzie na Uniwersytecie Warszawskim objął Katedrę Filologii Klasycznej. Dość powiedzieć, że jego prace doktorska i habilitacyjna napisane zostały w języku łacińskim. Znawcy twierdzą, że wręcz z mistrzowską biegłością posługiwał się tym językiem. Nie dziwi też fakt, że w późniejszym czasie, już po wojnie, został członkiem PAN i od 1957 roku kierował Zakładem Nauk o Kulturze Antycznej. Zmarł w roku 1977, niedługo po przejściu na emeryturę (niecały rok) i pochowany jest na warszawskich Powązkach.

W służbie Polsce

W domu wychowywany był w miłości i oddaniu dla Polski. Ojciec był oficerem piechoty Wojska Polskiego. Nie inaczej uczony był patriotyzmu w gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie, a później studiował filologię klasyczną. Ten kręgosłup moralny pomógł mu działać w zbrojnym podziemiu w Armii Krajowej w czasie II wojny. W konspiracji miał dwa pseudonimy - "Jutro" i "Kozakiewicz". Co niezwykle ciekawe, był on autorem hymnu Polski Podziemnej, którego słowa pierwotnie nosiły tytuł "Naprzód do boju żołnierze", a melodię skomponował nieznany autor o pseudonimie "Pochmurny". Różne źródła jednak odnajdują także innego autora tego wiersza... teraz trudno dociec bezwzględnie kto go napisał. 

Dość powiedzieć, że Kumaniecki pełnił w podziemnym państwie ważne funkcje i działał w organizacji chrześcijańskiej "Znak". Co ważne, był członkiem kierownictwa Wydziału Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej Armii Krajowej. Dodatkowo wchodził także w skład redakcji konspiracyjnego pisma Znak, a w końcu wojny był ostatnim redaktorem "Biuletynu Informacyjnego". Po wojnie zaś, co ciekawe, został posłem do Krajowej Rady Narodowej z ramienia przedwojennej chadeckiej partii Stronnictwo Ludowe (w skrócie SP). Co ciekawe też, został sygnatariuszem "Listu 34" złożonego w marcu 1964 roku przez Antoniego Słonimskiego na ręce premiera Józefa Cyrankiewicza. W liście tym właśnie 34 wybitnych polskich uczonych i intelektualistów podpisało się pod protestem przeciwko cenzurze i propagandzie ukierunkowanych na zubożenie intelektualne narodu.

"Polski Cyceron"

W zakresie powojennych osiągnięć naukowych na plan pierwszy wybijają się członkostwa w PAN, w TNW - Towarzystwo Naukowe Warszawskie oraz PAU - Polska Akademia Umiejętności. W latach 70. zasiadał także w Prezydium PAN, co wiązało się też z przewodniczeniem Komitetowi Nauk o Kulturze Antycznej PAN oraz Komitetowi Nauk Filologicznych PAN. Co istotne, do końca życia pełnił funkcję prezesa Polskiego Towarzystwa Filologicznego. Warto także dodać, że otrzymał kilka tytułów doktora honoris causa. Co jednak znamienne, wielu filologów, z racji na jego biegłość w posługiwaniu się łaciną, określało go "polskim Cyceronem". Nie dziwi więc fakt, że z upodobaniem badał życie i działalność Cycerona właśnie, a w sferze literatury klasycznej sięgał po dzieła Homera, Horacego, Hezjoda i Arystofanesa. Nie mogło być inaczej skoro w doktoracie odnosił się do "Eneidy" Wergiliusza, a w habilitacji do dzieł Eurypidesa.

Warto zatem wspomnieć dzisiaj tego wielkiego uczonego i filologa.

PP