„Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80.” – wystawa w Zamku Ujazdowskim

Polską sztukę niezależną lat 80-tych od 8 kwietnia można oglądać na wystawie przygotowanej przez Centrum Sztuki Współczesnej w Warszawie.

Wystawa „Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80.” w Zamku Ujazdowskim

Foto: Materiały prasowe

Wystawa „Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80-tych” ukazuje szeroką panoramę zjawisk artystycznych, w których twórcy w różnorakich formach manifestowali swoją niezależność wobec komunistycznej władzy PRL, próbującej przy użyciu aparatu represji, milicji i wojska zabić wolnościowe aspiracje społeczeństwa.

Pierwsze próby upubliczniania powstałych dzieł artystycznych miały charakter kameralny. Odbywały się w mieszkaniach, na strychach lub bezpośrednio w pracowniach twórców. Jedną z pierwszych form tworzenia niezależnego obiegu kultury były „wystawy walizkowe”, nazwane tak, zgodnie z intencją pomysłodawcy, malarza Marka Sapetty. Część artystów, broniąc swej artystycznej niezależności, przez całe lata 80. pozostawała przy efemerycznych formach działania i prezentacji. Jednak większość twórców, mając poczucie solidarności ze społeczeństwem, szukała miejsc wystawienniczych otwartych dla każdego. Niezależny ruch wystawienniczy szybko znalazł takie miejsce w Kościele, który otworzył się na twórców, nie pytając ich o konfesję i formę prezentowanych dzieł.

Wystawa „Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80.” jest próbą ukazania zjawiska ruchu kultury niezależnej lat 80. w kontekście twórczego dialogu artystów ze społeczeństwem po wprowadzeniu stanu wojennego.
Otwarcie wystawy dziś o 19:00!
Więcej 👉🏻 https://t.co/qpE08piLYU pic.twitter.com/Qr3b91bThC

— U-jazdowski (@u_jazdowski) April 8, 2022

Zbliżenie artystów z Kościołem niewątpliwie odcisnęło piętno zarówno na twórczości poszczególnych osób, jak i na charakterze całego ruchu kultury niezależnej; zaowocowało olbrzymią liczbą niezależnych wystaw, w których uczestniczyło ok. 1700 twórców. Niezależny ruchu wystawienniczy miał charakter masowy i wielopokoleniowy. Był zjawiskiem artystyczno-kulturowo-politycznym, które łączyło w jedno polityczny protest i religijno-społeczne odniesienie z twórczym poszukiwaniem formy plastycznej.

Kultura niezależna lat 80. była zjawiskiem różnorakim i wielowątkowym, obejmującym wszystkie dziedziny sztuki, a w tej skali niemającym precedensu w historii. Poza cenzurą powstawały niezliczone dzieła, których twórcy manifestowali swoją niezależność ze świadomością, że tylko niezależna kultura jest w stanie wyrazić fundamentalne doświadczenie człowieka, jakim jest pragnienie wolności.

Z kuratorem wystawy „Nie ocenzurowano. Polska sztuka niezależna lat 80-tych” Tadeuszem Borutą rozmawia Ewa Plisiecka.