Hitler już nie straszy. Dziś byłby celebrytą

Ostatnia aktualizacja: 30.01.2014 09:30
– W kwestii pokazywania Hitlera zostały twórcom tylko dwie drogi: jedna z nich to parodia, a druga to podkreślanie banalności tej osoby - mówiła w Dwójce Adriana Prodeus, która wzięła udział w dyskusji na temat współczesnych wizerunków Adolfa Hitlera w popkulturze.
Audio
  • Czy wolno śmiać się z Hitlera? (Rozmowy por zmroku/Dwójka)
Charlie Chaplin w filmie Dyktator
Charlie Chaplin w filmie "Dyktator"Foto: Wikipedia/domena publiczna

Pretekstem do rozmowy była ukazująca się właśnie w Polsce, a głośna za Odrą, książka "On wrócił" Timura Vermesa. To przewrotna, komiczna opowieść o Hitlerze, który budzi się w Berlinie w 2011 roku i zderza z nowoczesnością. Skąd się bierze fenomen książki, która w Niemczech sprzedała się już w ponad 700 tys. egzemplarzy? Dlaczego śmiejemy się z Hitlera teraz, gdy "Mein Kampf" jest bestsellerem sieci Amazon?

Wojciech Szymański, korespondent w Berlinie, opowiadał, że za sukcesem "On wrócił" nie stoi dobre pisarstwo, gdyż krytycy nie zostawili na powieści Vermesa suchej nitki. - Komentatorzy wyjaśniają, że jej popularność może się wiązać z ogromną fascynacją Niemców Adolfem Hitlerem. Mam na myśli to, z jaką ciekawością są przyjmowane wszystkie nowe opowieści na jego temat. Niemal co tydzień pojawia się jakiś artykuł o Trzeciej Rzeszy, znajdowani są świadkowie, którzy Hitlerowi służyli.
Gość "Rozmów po zmroku" zwracał uwagę, że Hitler w jakimś stopniu stał się dziś celebrytą. Podobnie rzecz ma się z nazistowskim przywódcą w książce Vermesa, gdzie zostaje on gwiazdą telewizji i YouTube.

- Myślę, że autor w przewrotny sposób chciał zasygnalizować, że poglądy Hitlera mogą dziś paść na podatny grunt. W ten sposób jest ta książka broniona, że to nie jest tylko zbiór głupawych gagów - podkreślał Szymański.

W podobnym tonie wypowiadał się historyk Bogdan Musiał, który zwracał uwagę, że "On wrócił" jest w większym stopniu krytyką współczesnych Niemiec niż rozliczeniem z przeszłością. - Jest to też forma odreagowania przesytu Hitlerem jako postacią demoniczną. Nowe pokolenie ma już tego dość i nie czuje się odpowiedzialne za wybory swoich dziadków.

Jak komediowe wcielenie Adolfa Hitlera zostanie przyjęte w Polsce? I czy komediowe interpretacje historii są potrzebnym oswajaniem traum czy też niebezpiecznym zabiegiem, mogącym prowadzić do nowych interpretacji zdarzeń? Czy popularne fabuły historyczne, jak kontrowersyjny serial "Nasze matki, nasi ojcowie" czy film  "Upadek", mogą napisać historię na nowo i zmienić postrzeganie postaci Hitlera?

O tym w audycji Pauliny Wilk dyskutowali: Wojciech Szymański - korespondent w Berlinie; prof. Bogdan Musiał - historyk; Adriana Prodeus - historyk sztuki i krytyk filmowy.

bch/jp

Zobacz więcej na temat: Adolf Hitler
Czytaj także

Barbarka – las, który był świadkiem zbrodni

Ostatnia aktualizacja: 10.01.2015 06:00
10 stycznia 1940 Fort VII w Toruniu opustoszał. Tego dnia członkowie Selbstschutz dokonali ostatniej masowej egzekucji na toruńskiej ludności w pobliskim lesie Barbarka. W ciągu kilku miesięcy życie straciło tam co najmniej 600 osób.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostentacyjny konserwatyzm Pawła Huellego

Ostatnia aktualizacja: 26.01.2014 16:00
– To książka stricte modernistyczna. Mogłaby równie dobrze zostać napisana w latach 20. ubiegłego wieku – mówił w Dwójce Piotr Kofta w dyskusji o najnowszej powieści Pawła Huellego pt. "Śpiewaj ogrody".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wyborcze zwycięstwa Adolfa Hitlera

Ostatnia aktualizacja: 09.05.2023 05:41
"78 lat temu Niemcy i świat zostały wyzwolone spod tyranii narodowego socjalizmu. Zawsze będziemy za to wdzięczni" – napisał na Twitterze kanclerz Olaf Scholz w rocznicę kapitulacji Niemiec w II wojnie światowej. Przypominamy historię dojścia Hitlera do władzy i narodziny III Rzeszy.
rozwiń zwiń