"Upały do 60 stopni Celsjusza w słońcu". Gorące lata w dawnej Polsce Pod koniec XVII wieku "ziemia została spalona przez gwałtowny żar słońca". W rekordowym lipcu 1921 roku Kraków był "w piekle upałów". Tym, co łączy relacje z przeszłości o wysokich letnich temperaturach z newsami o upałach 2024 roku, może być jedno: alarmujący, gorączkowy, czasem i apokaliptyczny ton. Zobacz więcej na temat: upały lato rekordy susza dokumenty
Aleksander Gieysztor. Polski historyk klasy światowej – Jak zetknąłem się po raz pierwszy z historią? W domu był ocalały przypadkiem, z wędrówek ojcowskich w czasie I wojny, spory stos papierów. Wertowanie ich dostarczało mi szczególnych przeżyć – mówił w archiwalnym nagraniu Polskiego Radia prof. Aleksander Gieysztor, wybitny polski naukowiec, znawca średniowiecza. Zobacz więcej na temat: Aleksander Gieysztor średniowiecze II wojna światowa Powstanie Warszawskie Zamek Królewski edukacja Warszawa
Nie żyje prof. Jan Tomkowski, znawca literatury. "Wyspa umarłych" to ostatnia jego książka Jak poinformował Instytut Badań Literackich PAN, 15 lipca 2024 roku w wieku niespełna 70 lat zmarł prof. Jan Tomkowski, wieloletni pracownik Instytutu, historyk literatury, eseista i prozaik. Ten znakomity literaturoznawca gościł również w audycjach Polskiego Radia – przypominamy archiwalne nagrania z jego udziałem. Zobacz więcej na temat: Jan Tomkowski literatura Warszawa eseistyka
Irena Krzywicka. Przedwojenna "gorszycielka" – o prawach kobiet, Boyu i nieszczęśliwym życiu – Nade wszystko boję się zakłamania i najwyżej cenię szczerość – mówiła w 1962 roku w Polskim Radiu Irena Krzywicka. W radiowych archiwach zachowało się dużo nagrań związanych z tą słynną przed wojną, dla wielu kontrowersyjną, publicystką i pisarką, autorką wydanych pod koniec jej długiego życia wspomnień "Wyznania gorszycielki". Zobacz więcej na temat: Irena Krzywicka Tadeusz Boy-Żeleński Dwudziestolecie międzywojenne II wojna światowa literatura feminizm
Powstaniec styczniowy, zarządca w Zakopanem. Historie rodzinne Wisławy Szymborskiej – Groźna teściowa była chyba przeciwna małżeństwu mojego dziadka. On prawie nie widywał syna, dlatego postanowił napisać dla niego pamiętnik – opowiadała w Polskim Radiu Wisława Szymborska o swoich przodkach. 2 lipca mija 101. rocznica urodzin tej znakomitej poetki, laureatki Literackiej Nagrody Nobla. Zobacz więcej na temat: Wisława Szymborska biografia Zakopane Dwudziestolecie międzywojenne Powstanie Styczniowe literatura poezja rodzina
"Rysowałem mapy idealnego kraju". Czesław Miłosz o swoim dzieciństwie – Szczęśliwe wydarzenia w dzieciństwie pomagają nam w życiu późniejszym. Moje było "dość urozmaicone" ze względu na I wojnę światową i rewolucję w Rosji. Ale szczęśliwe momenty też były: kiedy w Szetejniach sobie hasałem. To było bardzo szczęśliwe – opowiadał przed mikrofonem Radia Wolna Europa w 1997 roku Czesław Miłosz. Zobacz więcej na temat: Czesław Miłosz Litwa II RP Kresy literatura poezja dzieciństwo
Księżna Daisy. Dziesięć faktów z życia pani na zamku Książ – W historii Daisy jest wszystko: miłość i wojna, ogromna fortuna i jej utrata, zdrada i problemy z dziećmi. Dlatego jej postać tak fascynuje – podkreślał w Polskim Radiu Mateusz Mykytyszyn, prezes Fundacji Księżnej Daisy von Pless, opowiadając o tej jednej z najpiękniejszych i najbardziej adorowanych kobiet przełomu XIX i XX wieku. Zobacz więcej na temat: Zamek Książ Niemcy Anglia Wałbrzych I wojna światowa II wojna światowa księżna Daisy
Zmarła Halina Bortnowska – ceniona filozofka, teolożka, działaczka społeczna. "Piękny i mądry człowiek" W wieku 92 lat zmarła Halina Bortnowska – publicystka i myślicielka, współtwórczyni ruchu hospicyjnego w Polsce, a także współzałożycielka Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Zobacz więcej na temat: Halina Bortnowska filozofia chrześcijaństwo teologia
Przeganianie złodziei, oswajanie blokowiska. Posłuchaj radiowych opowieści Mirona Białoszewskiego - "Panie, pan tu pilnuje?" Mówię, że nie. "Bo trzeba milicję zawołać!" Po co? "Bo tam sklep okradają!" Nasłuchuję i słyszę, ktoś piłuje… - opowiadał Miron Białoszewski o swoim nocnym spacerze w okolicach Konstancina pod Warszawą. Takich barwnych, z aktorską swadą przedstawionych historii znakomitego poety zachowało się w archiwum Polskiego Radia znacznie więcej. Zobacz więcej na temat: Miron Białoszewski Warszawa literatura poezja HISTORIA
"Ludzkie gadanie" o wojnie? Miron Białoszewski i "Pamiętnik z powstania warszawskiego" - Dziwiło mnie, jak ktoś mówił, że z powstania tak niewiele pamięta. Nie bardzo mogłem to zrozumieć - przyznawał przed mikrofonem Polskiego Radia Miron Białoszewski. Mimo tego potrzebował aż 23 lat, by "znaleźć język" i opowiedzieć - w znakomity i oryginalny sposób - o wydarzeniach z 1944 roku. Zobacz więcej na temat: Miron Białoszewski Powstanie Warszawskie II wojna światowa literatura Stanisław Barańczak poezja Warszawa HISTORIA
"Siara", "Misiek" i prezes Nowak. Janusz Rewiński we wspomnieniach Janusz Rewiński stworzył wiele kultowych ról komediowych i kabaretowych. Cytaty z granych przez niego postaci na stałe weszły do naszego życia. "Kiler", "Tygrysy Europy", Kabaret Olgi Lipińskiej - to tylko część bogatego dorobku. W związku ze śmiercią artysty przypomnieliśmy jego sylwetkę. Zobacz więcej na temat: Janusz Rewiński aktorzy Juliusz Machulski Marek Siudym kabaret
"Siara to był on". Wspomnienia o Januszu Rewińskim Przez lata jego role na scenie kabaretowej oraz srebrnym i wielkim ekranie bawiły nas do łez. Nie żyje Janusz Rewiński. Aktor, satyryk i poseł na Sejm pierwszej kadencji zmarł 1 czerwca w wieku 74 lat. Wspominają go przyjaciele i współpracownicy. Zobacz więcej na temat: POLSKA Janusz Rewiński aktor odeszli 2024 KULTURA
Juliusz Mieroszewski - pióro epoki i bohater premierowego słuchowiska - Do 1939 roku mamy młodego, znanego, ale może nie jakoś szeroko rozpoznawalnego publicystę, żyjącego na przyzwoitym poziomie i dobrze się odnajdującego w polskiej rzeczywistości. Tak naprawdę dla mnie osobiście Mieroszewski pojawia się jako postać i figura dopiero po okresie II wojny światowej, gdy jego myśl się krystalizuje - mówił w Dwójce Ernest Wyciszkiewicz z Centrum im. Juliusza Mieroszewskiego. Patron instytucji będzie bohaterem słuchowiska "Serce", którego premiera w niedzielę (2.06) na antenie Dwójki. Zobacz więcej na temat: Dwójka Juliusz Mieroszewski dziennikarze Wacław Holewiński Rafał Habielski Centrum im. Juliusza Mieroszewskiego Ernest Wyciszkiewicz KULTURA Jerzy Giedroyc
Festiwal Piosenki Polskiej w Opolu. "Początkowo wiele gwiazd odmówiło udziału" – Za nasze pieniądze kupiliśmy koniaki i czekolady i przyjmowaliśmy wykonawców w hotelu, w najdroższym apartamencie. To upewniło studentów z Piwnicy pod Baranami i innych artystów, że rzeczywiście jesteśmy menadżerami festiwalu – opowiadał w 1976 roku Mateusz Święcicki, dziennikarz Programu III Polskiego Radia, o szalonych początkach I Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. Zobacz więcej na temat: Opole Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki w Opolu Piwnica pod Baranami Marcin Święcicki Jerzy Grygolunas muzyka rozrywkowa
"Szczęście nie jest dostępne". Radiowy alfabet Jerzego Pilcha [POSŁUCHAJ] 4 lata temu zmarł Jerzy Pilch. Przypominamy fragmenty przeprowadzonych na antenach Polskiego Radia z nim rozmów. Ceniony pisarz mówił o literaturze, o polszczyźnie, o piłce nożnej, ale i nie stronił od spraw trudnych. Takich choćby jak doświadczenie choroby czy możliwość szczęścia. Zobacz więcej na temat: Jerzy Pilch literatura HISTORIA
Moda, próżniactwo i spacery. Dawny Ogród Saski według "Pamiętników wampira" Przenosimy się do Warszawy połowy XIX wieku, spacerujemy alejami Ogrodu Saskiego, oglądamy ludzi ubranych zgodnie najnowszą modą, spotkamy "próżnych elegantów" i "panie z pieskami". Dzięki dokumentom i literaturze podróż w przeszłość Pałacu Saskiego i jego otoczenia jest na wyciągnięcie ręki. Zobacz więcej na temat: Pałac Saski Warszawa ogród satyra literatura HISTORIA
"Świat pierwszych elementów". Rocznica urodzin Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Jeden z największych twórców XX-wiecznej polskiej literatury, Gustaw Herling-Grudziński, urodził się 20 maja 1919 roku. – Mój kraj lat dziecinnych muszę nosić w sercu, bo w rzeczywistości jego już prawie nie ma – opowiadał pisarz w archiwalnym radiowym nagraniu. Zobacz więcej na temat: Gustaw Herling-Grudziński dzieciństwo Kielce Kielecczyzna świętokrzyskie Włodzimierz Bolecki literatura
"Czerwone maki na Monte Cassino". O legendarnej pieśni mówią jej twórcy – Wszyscy zaśpiewaliśmy refren. I rozległ się szalony płacz, bo żołnierze, którzy bitwę przeżyli, byli niezmiernie wzruszeni – wspominał Gwidon Borucki, pierwszy wykonawca słynnej pieśni spod Monte Cassino. Jak wśród wojennej pożogi powstały "Czerwone maki"? I czy tytułowe kwiaty naprawdę rosły wtedy na zboczu włoskiego wzgórza? Posłuchaj opowieści świadków. Zobacz więcej na temat: Monte Cassino Władysław Anders II wojna światowa FILM kino Włochy piosenka