"Energetyki" tylko dla dorosłych. W nowym roku - nowe przepisy

Od 1 stycznia 2024 roku dzieci i młodzież nie kupią tzw. napojów energetycznych. Nowe przepisy to m.in. odpowiedź na raport Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Instytutu Badawczego, z którego wynika, że "energetyki" piją nawet kilkulatki.

1 stycznia 2024 roku wejdą w życie nowe przepisy, zakazujące sprzedaży napojów energetycznych osobom, które nie ukończyły 18. roku życia. (zdj. ilustracyjne)

Foto: Milan Ilic Photographer/Shutterstock.com

• W nowym roku napoje energetyczne będą sprzedawane tylko osobom pełnoletnim. 
• Nie będzie tez można ich kupić na terenie szkół i innych placówek oświatowych oraz w automatach.  
• Ostatnie badania wskazują, że po takie produkty sięga 60 proc. polskich nastolatków, w tym ok. 10 proc. codziennie. 
• - Zbyt duża ilość stymulantów w "energetykach" może doprowadzić do odwodnienia, bezsenności i przyspieszenia akcji serca - ostrzega prof. Piotr Rzymski z Uniwersytetu Medycznego. 

Zakaz będzie dotyczyć osób, które nie ukończyły 18. roku życia, a napoje zawierające więcej kofeiny niż 150 mg/l będą traktowane podobnie jak papierosy i alkohol.

Stymulanty, które zagrażają zdrowiu 

Ostatnie badania wskazują, że po takie produkty sięga 60 proc. polskich nastolatków, w tym ok. 10 proc. codziennie. - Popularne "energetyki" charakteryzują się wysoką zawartością cukru, w zakresie 50-60 g na porcję, ale co najważniejsze - wysoką zawartością substancji pobudzających i to często w stężeniach wyższych niż w filiżance espresso - wyjaśnia prof. Piotr Rzymski z Uniwersytetu Medycznego. Z obszernych badań wynika także, że napoje energetyzujące są coraz częściej przyczyną przedawkowania kofeiny. - Zbyt duża ilość stymulantów może doprowadzić do odwodnienia, bezsenności i przyspieszenia akcji serca - dodaje rozmówca Szymona Majchrzaka.

Posłuchaj

03:14 CZWÓRKA Czwórka do piatej - energetyki 29.12.2023.mp3 Dla kogo napoje energetyczne? Nowe przepisy w 2024 roku (Czwórka do piątej/Czwórka)

Wśród młodzieży spożywającej takie napoje występują powikłania sercowo-naczyniowe i zaburzenia ze strony układu krążenia takie jak: zwiększony krótkotrwały wzrost ciśnienia krwi i częstości uderzeń serca oraz spadek mózgowego przepływu krwi.

"Energetyki" w Polsce - od kiedy są dostępne?

Początkowo puszki wypełnione słodkim, gazowanym i bezalkoholowym napojem przeznaczone były dla osób wykonujących wzmożony wysiłek psychiczny lub fizyczny. W Polsce po raz pierwszy pojawiły się w 1995 roku jako napoje "witalizujące organizm człowieka", a potem ich liczba systematycznie rosła.

Czy istnieje "bezpieczna" norma?

U osób dorosłych "bezpieczna" dawka kofeiny szacowana jest na 400 mg dziennie ze wszystkich "źródeł" jej pochodzenia, w tym także  z herbaty i gorzkiej czekolady. U dzieci ta dawka nie powinna przekraczać 3 mg na kilogram masy ciała, co u 10-letniego dziecka daje mniej więcej 100 mg kofeiny. - Łatwo wyliczyć, że u dzieci i u nastolatków jedno opakowanie napoju energetycznego już przekracza tę normę. Dodatkowo mała masa ciała dziecka powoduje, że stężenie składników aktywnych w organizmie jest zdecydowanie wyższe niż u osób dorosłych - tłumaczyła w Czwórce prof. dr hab. Regina Wierzejska.

Sprawdź też:

• Uwaga na napoje energetyczne. Psycholog: dzieci szybko się uzależniają
• Czy napój energetyczny i izotoniczny to to samo?

Nowy rok - nowe prepisy. Jakie?

Stąd też wziął się projekt ustawy zakazującej sprzedaży napojów energetycznych nieletnim, który na początku tego roku trafił do Sejmu. W uzasadnieniu autorzy noweli przepisów napisali, że "propozycje są wynikiem wielu konsultacji z ekspertami" i powstały w oparciu o raport Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Instytutu Badawczego, z którego wynika, że 2,1 proc. dzieci w Polsce w wieku 3-9 lat regularnie spożywało napoje energetyzujące, natomiast w przypadku młodzieży było to odpowiednio 35,7 proc. chłopców i 27,4 proc. dziewcząt.

Od 1 stycznia zaczyna obowiązywać zakaz sprzedaży napojów energetycznych osobom poniżej 18. roku życia

Dziś już wiadomo, że nowa ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2024 roku. Zakaz będzie dotyczył także sprzedaży energetyków na terenie szkół i innych placówek oświatowych oraz w automatach.

Polska nie będzie pierwszym państwem, w którym zaczną obowiązywać takie ograniczenia. Wśród krajów, które już wprowadziły zakaz sprzedaży "energetyków" dla młodzieży są m.in. Norwegia, Dania i Litwa. Za złamanie zakazu grozi kara grzywny do 2000 zł. Zapłaci ją sprzedający, a nie konsument. 

***

Tytuł audycji: Czwórka do piątej

Prowadząca: Weronika Puszkar

Materiał: Szymon Majchrzak

Data emisji: 29.12.2023

Godzina emisji: 15.15

kul/pg