- Międzynarodowa Nagroda Literacka imienia Zbigniewa Herberta jest przyznawana od dziesięciu lat.
- Wręczana jest za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości polskiego poety.
- Tegorocznym laureatem Międzynarodowej Nagrody Literackiej imienia Zbigniewa Herberta został Tomas Venclova.
- Tomas Venclova to litewski poeta i tłumacz, obrońca praw człowieka, znany dysydent z czasów sowieckich.
Międzynarodowa Nagroda Literacka imienia Zbigniewa Herberta przyznawana jest od dziesięciu lat za wybitne dokonania artystyczne i intelektualne nawiązujące do idei, które przyświecały twórczości polskiego poety.
Tomas Venclova: Herbert był nauczycielem
W tym roku otrzymał ją litewski poeta i tłumacz, obrońca praw człowieka, znany dysydent z czasów sowieckich - Tomas Venclova. Uroczystość odbyła się w Teatrze Polskim w Warszawie.
Laureat powiedział, że nagroda imienia Zbigniewa Herberta to dla niego wielki zaszczyt i honor. - Zbigniew Herbert dla mnie i całego mojego pokolenia i to nie tylko na Litwie, ale także na Ukrainie, w Białorusi (…) zawsze był nauczycielem, jednym z tych, na których patrzyliśmy z wielką czcią - powiedział Tomas Venclova. - Nie miałem szczęścia się z nim spotkać, ale wymieniliśmy kilka listów.
Tomas Venclova przyjaciel polskiej poezji
Poeta Tomasz Różycki, wręczając nagrodę Tomasovi Venclovie, podziękował za jego zasługi dla kultury i literatury polskiej. - Nagrodę imienia Zbigniewa Herberta otrzymuje legendarna dla mnie zupełnie postać. Tomas Venclova, to wielki przyjaciel polskiej poezji, tłumacz, dysydent, eseista - mówił Różycki. - Historia wdzięczności polskiej literatury dla Tomasa Venclova jest bardzo długa. Jeśli ktokolwiek czytał poezję Zbigniewa Herberta i poezję Tomasa Venclovy wie, że są to poezje, które są niezwykle duchowo spokrewnione.
Venclova - jednym z ostatnich poetów pokolenia wielkiej tradycji europejskiej
Laureata wskazało międzynarodowe jury, w skład którego weszli poeci, eseiści, tłumacze i wydawcy. Przewodniczący jury amerykański poeta Edward Hirsch podkreślił, że Tomas Venclova jest najwybitniejszym żyjącym litewskim poetą, który w czasach ZSRR, jako dysydent walczył o prawa człowieka w Litwie.
- Tomasa Venclovę cechuje wielka godność i powaga. Jest czołowym pisarzem wschodnioeuropejskim, jednym z ostatnich ogniw łańcucha łączącego Herberta, Miłosza i Brodskiego. Venclova jest jednym z ostatnich poetów pokolenia wielkiej tradycji europejskiej - powiedział Edward Hirsch. - To człowiek szlachetny, który poświęcił się literaturze i walce z autorytaryzmem.
02:27 Czwórka/Stacja Kultura - nagroda literacka im. Zbigniewa Herberta 14.09.2023.mp3 Tomas Venclova, odebrał Międzynarodową Nagrodą Literacką im. Zbigniewa Herberta (Stacja Kultura/Czwórka)
__
Tomas Venclova urodził się w 1937 r. na Litwie. Pierwszy tom wierszy opublikował w drugim obiegu wydawniczym w 1958 r. Był blisko związany z kręgiem żyjących w ZSRR pisarzy-dysydentów m.in. z Anną Achmatową, Borysem Pasternakiem i Josifem Brodskim. W 1977 r. jako dysydent i współzałożyciel Litewskiej Grupy Helsińskiej wybrał życie na emigracji. Wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie przez wiele lat wykładał literaturę słowiańską na Uniwersytecie Yale.
Jest laureatem wielu nagród literackich i tytułów doktora honoris causa. Jego poezję wprowadził do języka polskiego Czesław Miłosz publikując w 1973 r. na łamach paryskiej "Kultury" przekład wiersza "Rozmowa w zimie". Utwory Venclovy tłumaczyli następnie m.in. Stanisław Barańczak, Beata Kalęba, Alina Kuzborska i Adam Pomorski. Po polsku ukazały się liczne zbiory wierszy, a także esejów i tom korespondencji z Czesławem Miłoszem. Jego wiersze były ponadto tłumaczone m.in. na angielski, chiński, niemiecki, włoski, szwedzki i ukraiński.
***
Tytuł audycji: Stacja Kultura
Prowadzi: Kasia Dydo
Data emisji: 14.09.2022
Godzina emisji: 11.48
IAR/AW
