Alternatywne źródła białka. Po które z nich warto sięgnąć?

Ostatnia aktualizacja: 28.06.2024 11:23
Węglowodany, białka i tłuszcze to trzy makroskładniki, które są nam niezbędne do życia. Jednak białko jest tym składnikiem, który najtrudniej dostarczyć. Jego wzorcem jest białko jaja kurzego, ale alternatywne źródła białka możemy z powodzeniem wprowadzać do naszej diety. Podpowiadamy jak i które najlepiej. 
Białko odnajdziemy w wielu produktach - warto rozsądnie je wybierać
Białko odnajdziemy w wielu produktach - warto rozsądnie je wybieraćFoto: Shutterstock/margouillat photo
  • Europa jest wiodącym producentem APF - alternatywnych źródeł białka. 
  • Białko to nasz budulec - potrzebujemy go na każdym etapie życia. 
  • Wzorcowym źródłem białka jest jajo kurze, ma ono 100 procent dostępności. 
  • Dużo białka zawiera też mięso, ale z powodzeniem możemy je dostarczać do organizmu w postaci produktów roślinnych, ale też odżywek, produktów proteinowych czy owadów. 

Europa jest wiodącym producentem APF (Alternative Protein Food) – czyli alternatywnych źródeł białka. Na naszym kontynencie APF cieszy się największą akceptacją wśród Duńczyków, Hiszpanów i Brytyjczyków. Polacy i Czesi mają o APF mniejszą wiedzę, i mniejsze zainteresowanie konsumenckie. 

- Białko jest naszym budulcem. Energetycznie poradzimy sobie z węglowodanów i tłuszczy, ale nie poradzimy sobie bez białka - mówi Kuba Woźniak, dietetyk kliniczny, Centrum RESPO. - Przy niedoborach białka obserwujemy jednostki chorobowe. Jeśli chcemy się rozwijać, bo rośniemy - potrzebujemy białka.
Jeśli jesteśmy dorośli i chcemy zwiększyć masę mięśniową też potrzebujemy białka. Ono jest niezbędne. 

Węglowodany, białka i tłuszcze to trzy makroskładniki, które są nam niezbędne do życia. Jednak białko jest tym składnikiem, który najtrudniej dostarczyć. 

Białko kurzego jaja - wzorzec

- Pytanie o najlepsze źródło białka jest dobrym, ale też trudnym. Wydaje mi się, że aktualnie w przekonaniu większości upatruje się białko pochodzenia zwierzęcego jako wzorcowe - chodzi o białko jaja kurzego - wyjaśnia Radosław Bogusz, Instytut Nauk o Żywności SGGW. - Choć nie jest to jednoznaczne, bo dziś dążymy do tego, by łączyć różne białka, uzyskać kompleksowość. 

Posłuchaj
21:33 czwórka pierwsze słyszę 28.06.2024 białko 8.16.mp3 Alternatywne źródła białka - opowiadają o nich Kuba Woźniak i Radosław Bogusz (Pierwsze słyszę/Czwórka)

 

Białko jaja kurzego jest dziś uznawane za wzorcowe źródło białka, mimo że to żółtko zawiera więcej gramów tego składnika. - Białko jajka jest wzorcowym, bo ma ono 100 procent dostępności, organizm z niego korzysta - mówi naukowiec. - Ciekawostką jest że odżywka białka serwatkowego ma już 105 prcent dostępności - przewyższyła wzorzec. 

Zobacz także:

Mitem jest, że nie zbudujemy masy mięśniowej bez mięsa, ale prawdą, że nie zbudujemy jej bez białka. 

- Białko możemy dostarczać z produktów roślinnych, ale ważne jest to, co zaznaczył Kuba, żeby łączyć białka ze sobą np. białka zbożowe z białkiem strączków.

- Najbliższa mięsu jest soja - zdradza Kuba Woźniak. - Mamy jednak pewną trudność z bilansowaniem diet roślinnych, bo ma ona też węglowodany i tłuszcze, ale są sposoby, żeby sobie z tym radzić. Do kotleta z soji zjemy mniej ryżu niż do tego mięsnego.

Odżywki białkowe - co to jest i dla kogo? 


Na rynku w siłę rosną odżywki białkowe. Wielu z nas zastanawia się czy warto  po nie sięgnąć, cześć myśli, że to produkt jedynie dla tych, którzy są aktywni fizycznie. 

- Ja swoim podopiecznym mówię, że odżywka białkowa niczym się nie różni od twarogu czy piersi kurczaka - wyjaśnia dietetyk kliniczny w Czwórce. - Możemy jej używać i zbilansować sobie dietę. 

Taka odżywka ma postać proszku, jest produktem przetworzonym. - Idziemy w stronę produktów wygodnych. Rozpuszczamy proszek w napoju (woda, napój roślinny, mleko) i mamy z głowy posiłek - wyjaśnia Radosław Bogusz. 

Odżywki białkowe produkowane są zgodnie z obowiązującymi standardami i przepisami. Są dopuszczone do konsumpcji, nie są sterydami. - Żeby uzyskać taki proszek musimy z produktu białkowego wytrącić biało. To proces technologiczny. Musimy uzyskać czystą frakcję białkową. Następnie jest to suszone rozpyłowo i tak powstaje odżywka - opisuje ekspert. 

Produkty wysokoproteinowe - warto po nie sięgać?

Na sklepowych półkach obok odzywek, ale też w wielu innych działach znajdziemy produkty oznaczone jako wysokoproteinowe: batoniki, jogurty, czekolada, mleko etc. 

- One pojawiły się, bo taka była potrzeba konsumentów, a producenci dostrzegli lukę na rynku - wyjaśnia Kuba Woźniak. - Czasem są smaczne, są modne, ale nie zawsze są potrzebne. Jeśli się odchudzamy, to białka potrzebujemy więcej. Na pewno dla osób na takiej diecie istnienie takich produktów to dobra wiadomość. 

Należy jednak pamiętać, co podkreśla gość Czwórki, że produkty proteinowe czy fit nie zawsze będą miały mniej kalorii, nie zawsze też będą zdrowsze. 

Inne alternatywne źródła białka - owady

O jedzeniu owadów mówi się od dłuższego czasu. Produkty z nich przygotowywane są już dostępne, choć nie jest ten dostęp szeroki. - Mówiąc o jedzeniu owadów mówimy o konsumpcji pełnowartościowego białka. Ono ma wszystkie potrzebne nam aminokwasy - wyjaśnia Radosław Bogusz. 

Kuba Woźniak nie obawia się wprowadzenia produktów z owadów na nasz rynek, martwi go jednak to, że mogą być one wprowadzone w produktach wysokoprzetworzonych. 

Eksperci w Czwórce prorokują, że na polskim rynku owady mogą przyjąć się w postaci mączki dodawanej np. do wypieków. Odważniejsi konsumenci z pewnością sięgną też po owady w innych formach. Przypuszczają również, że w bliskiej przyszłości do alternatywnych źródeł białka dołączą: mięso komórkowe i białko mikrobiologiczne. 

***

Tytuł audycji: Pierwsze słyszę

Prowadzący: Kamil Jasieński

Goście: Radosław Bogusz (Instytut Nauk o Żywności SGGW), Kuba Woźniak (dietetyk kliniczny, Centrum RESPO)

Data emisji: 28.06.2024

Godzina emisji: 08.16

pj