Coraz częstsze turbulencje podczas lotów. Przyczyną zmiany klimatyczne

Naukowcy zauważyli, że podczas lotów zdarza się coraz więcej turbulencji - w ciągu ostatnich 40 lat ich liczba się podwoiła. Wini się za to zmiany klimatyczne.

Są dwa rodzaje turbulencji. Jedna z nich powstają podczas startu lub lądowania - raczej nie są groźne dla samolotów pasażerskich.

Foto: Shutterstock/Guido Benedetto

• Badacze z Reading University w Wielkiej Brytanii ostrzegają przed nasilającym się zjawiskiem turbulencji.
• Damian Śmigielski, mechanik samolotowy, wyjaśnia, jak powstają turbulencje. 
• Czym jest jet stream i jak wykorzystują go piloci.
• Jak na bezpieczeństwo lotów wpływa emisja CO2.

Badacze z Reading University w Wielkiej Brytanii ostrzegają przed nasilającym się zjawiskiem turbulencji podczas lotów samolotowych. Przeanalizowali zmiany klimatyczne i atmosferyczne z ostatnich czterech dekad, aby określić, jaki ma na to wpływ ocieplenie klimatu. 

Skąd się biorą turbulencje?

Turbulencje podczas lotów mogą wynikać z dwóch czynników. - Pierwszy z nich to termika, czyli ruch powietrza zimnego i gorącego w pionie - mówi Damian Śmigielski, mechanik samochodowy. - Mogą też wynikać z przesuwania się mas powietrza wokół Ziemi, czyli frontów atmosferycznych i tego typu zjawisk. Drugi powód powstawania turbulencji, bardzo niebezpieczny, to turbulencje wywoływane przez sam samolot. Mogą powstające na podejściu albo zaraz po starcie. Każdy samolot tworzy za sobą turbulencje, przez nie możemy stracić panowanie nad maszyną - dodaje. 

Posłuchaj

04:27 czwórka pierwsze słyszę 27.06.2023.mp3 Jak powstają turbulencje i co wypływa na to zjawisko? (Pierwsze słyszę/Czwórka)

 

Ten drugi rodzaj turbulencji szczególne groźny może być dla małych maszyn. Piloci dużych samolotów pasażerskich raczej się tym nie przejmują. - Każdy samolot pasażerski ma nadawany indeks, który informuje, jak bardzo ta maszyna zawirowuje powietrze za sobą. Na podstawie tego określa się, jaka musi być separacja miedzy samolotami, tak żeby jeden nie leciał zbyt blisko za drugim, żeby powietrze mogło się uspokoić i żeby nie było zagrożenia bezpieczeństwa - tłumaczy rozmówca Weroniki Puszkar. 

Jet stream - sprawi, że polecisz szybciej

Zmiany pogody także mogą mieć wpływ na powstawanie turbulencji, silnych prądów powietrznych. Damian Śmigielski przywołuje przykład prądu, który nazywa się jet stream. - Bardzo często na długich trasach kapitanowie maszyn proszą kontrolę obszaru o to, żeby pozwoliła im wejść na wyższy poziom. Chcą lecieć wyżej, w rzadszych masach powietrza, i wskoczyć w jet stream, bo on działa jak zastrzyk energii. Wiatr w plecy wiejący z prędkością 250 km/h pozwala na oszczędność paliwa i czasu. Dzięki temu zabiegowi na trasie atlantyckiej możemy lecieć 30-40 minut krócej - wyjaśnia. 

Więcej emisji CO2 - więcej turbulencji

Naukowcy z Reading University ustalili, że wraz ze wzrostem temperatur na Ziemi wzrosła liczba turbulencji, na jednej z najbardziej uczęszczanych północnoatlantyckich tras aż o 55 procent między rokiem 1979 a 2020. Badacze sądzą, że ma to związek ze zmianami prędkości wiatru na dużych wysokościach, które powoduje ocieplenie powietrza wywołane emisją dwutlenku węgla.

- W czasie gwałtownych zmian pogodowych, sytuacji, w których mamy do czynienia z przepływającymi bardzo dużymi masami gorącego i ziemnego powietrza, ścieraniem się tych mas, na ich połączeniu powstają turbulencje - opowiada mechanik samolotowy. - Ścieranie się mas powietrza powoduje też powstanie bardzo niebezpiecznych zjawisk: burz, nawet lokalnych tornad. To naturalna kolej rzeczy. Należy jednak pamiętać, że samoloty wyposażone są w radary pogodowe i służba meteo pilnuje, by latały w warunkach bezpiecznych - podkreśla. 

Badacze twierdzą, że zwiększone prawdopodobieństwo wystąpienia turbulencji ma także dalsze negatywne konsekwencje dla klimatu. Aby ominąć zagrożone turbulencjami obszary, piloci często wybierają dłuższe trasy, czego skutkiem jest wzrost emisji CO2. 

***

Tytuł audycji: Pierwsze słyszę

Prowadzi: Kamil Jasieński

Materiał: Weronika Puszkar

Data emisji: 27.06.2023

Godzina emisji: 07.14

pj