- 10 grudnia rozstrzygnięto 81. Konkurs Szopek Krakowskich. W tym roku zgłoszono 229 szopek w różnych kategoriach.
- Można je podziwiać w Pałacu Krzysztofory przy krakowskim Rynku Głównym, gdzie trwa wystawa pokonkursowa.
- Kiedy zaczęły powstawać pierwsze szopki krakowskie?
Szopki krakowskie ukazują nie tylko klasyczne sceny z Bożego Narodzenia. Artyści nawiązują też do lokalnej architektury oraz legend. Pochylają się również nad aktualnymi wydarzeniami i czczą ważne rocznice. Małgorzata Niechaj wyjaśnia, że szopka krakowska rozwijała się przez setki lat.
- Od szopki jasełkowej, budowli noszonej przez kolędników, którzy przedstawiali misterium Bożego Narodzenia. Ta budowla, która towarzyszyła przedstawieniu, w Krakowie zyskiwała elementy architektury Krakowa. Budowali ją i najczęściej wystawiali murarze, cieśle, stolarze, którzy kiedyś zimą nie mogli pracować, a trzeba było zarobkować na utrzymanie rodziny - tłumaczy.
Gość Jedynki dodaje: - Ta budowla musiała być lekka i jednocześnie reprezentatywna, barwna. Zanim ktoś zatrudnił grupę jasełkową, to widział tę budowlę. Ona musiała zachwycać i przyciągać. Tak też rozwijała się wraz z tradycją kolędniczą szopka w Krakowie, gdzie przy Rynku Głównym stały trupy jasełkowe do wynajęcia do przedstawień w domach mieszczańskich czy szlacheckich.
10:47 Jedynka/Kulturalna Jedynka - 20.12.2023 szopki Szopka krakowska - ewenement na światową skalę (Kulturalna Jedynka)
Doktor Jerzy Dobrzycki - pomysłodawca konkursu
Zwyczaj ten trwał do wybuchu I wojny światowej, a ponownie odrodził się w okresie dwudziestolecia międzywojennego.
- Doktor Jerzy Dobrzycki, etnograf, historyk i wielbiciel tradycji, wymyślił Dni Krakowa, a także festiwale szopek i przedstawień jasełkowych. Gdy te budyneczki tak sobie stały, czekając na przedstawienia, uznał, że one same w sobie są interesujące i piękne. Stąd wpadł na pomysł związany z konkursem na najpiękniejszą szopkę krakowską. Pierwszy odbył się w 1937 roku na Rynku Głównym pod pomnikiem Adama Mickiewicza - opisuje Małgorzata Niechaj.
Konkurs powtórzono w 1938 roku, następnie wojna przerwała go na sześć lat. - Po II wojnie światowej Jerzy Dobrzycki wznowił konkurs w 1945 roku. Kiedy rok później został dyrektorem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, to od tego czasu ta instytucja przejęła tradycje i organizację konkursu na najpiękniejszą szopkę krakowską - twierdzi przedstawicielka Muzeum Krakowa.
W tym roku wydarzenie odbywa się po raz 81. 29 listopada 2018 roku tradycja budowy wyjątkowych w skali świata szopek krakowskich została wpisana na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
Zobacz także:
***
Gość: Małgorzata Niechaj (kustosz Muzeum Krakowa i kuratorka pokonkursowej wystawy szopek krakowskich w Pałacu Krzysztofory)
Data emisji: 20.12.2023 r.
