Moment, na który wszyscy czekali
- Tak, widziałem podpisanie kapitulacji. Widziałem, jak niemieccy dowódcy wojskowi oficjalnie wyrazili zgodę na bezwarunkową kapitulację po klęsce, jaką siły zbrojne Rzeszy poniosły na lądzie, morzu i w powietrzu. Generał Jodl podpisał akt kapitulacji spokojnie, na zimno, jakby to był zwykły kontrakt handlowy. Obecni byli liczni przedstawiciele prasy i fotoreporterzy. Co chwila błyskały flesze, co nadawało temu momentowi specjalny charakter. Nie była to zwykła kapitulacja militarna: było to coś znacznie ważniejszego. Alianci uwalniali Europę od cierpień i nieszczęścia okupacji. Przywracali jej wolność – relacjonował korespondent BBC.
02:04 relacja korespondenta bbc z kapitulacji niemiec___3361_tr_14-14_999207593077a5d[00].mp3 Relacja dziennikarza BBC z kapitulacji III Rzeszy. Audycja w języku angielskim. (BBC, 07.05.1945)
Akt podpisany 7 maja 1945 roku mówił o zaprzestaniu wszystkich działań morskich, lądowych i powietrznych prowadzonych przez siły niemieckie. Pod dokumentem podpisy złożył szef sztabu Naczelnego Dowództwa Wermachtu i przedstawiciel naczelnego Dowództwa Wojsk Lądowych generał-pułkownik Alfred Jodl, major Wilhelm Oxenius – przedstawiciel Naczelnego Dowództwa Lotnictwa – oraz reprezentant Naczelnego Dowództwa Marynarki Wojennej admirał Hans-Georg von Friedeburg.
Siły alianckie reprezentowali: Amerykanin generał Walter Bedell Smith z Naczelnego Dowództwa Alianckich Sił Ekspedycyjnych oraz generał-major Iwan Susłoparow z sowieckiej Stawki Najwyższego Naczelnego Dowództwa. W spotkaniu wziął również udział generał korpusu armii Francois Sevez reprezentujący Francję. Co ciekawe, mimo iż był gospodarzem wydarzenia, to pełnił jedynie rolę obserwatora, a nie uczestnika zdarzeń.
Kapitulacja z 7 maja jest określana, jako "wstępna", ponieważ Józef Stalin kategorycznie zażądał podpisanie 8 maja drugiej, ostatecznej kapitulacji.
Początek końca III Rzeszy
- W styczniu 1945 roku nastąpił moment, gdy okazało się, że los państwa niemieckiego w Europie jest policzony. Wielka ofensywa radziecka rozpoczęta 12 stycznia 1945 roku szła jak burza w stronę Berlina. Wojna weszła w decydującą, końcową fazę. Wszystkich nurtowało jedno pytanie: "Kiedy to się skończy?" – tłumaczył historyk wojskowości profesor Tadeusz Panecki.
16:40 zakończenie ii wojny światowej na frontach europy i afryki___v2015004742_tr_0-0_12164041930a2f7a[00].mp3 Prof. Tadeusz Panecki opowiada o ostatnich etapach II wojny światowej. Audycja Katarzyny Janowskiej "Zakończenie II wojny światowej na frontach Europy i Afryki" z cyklu "Naukowy zawrót głowy". (PR, 06.05.2015)
Celem operacji sowieckiej było wyparcie Niemców z terenów Polski i przeniesienie frontu na ziemie III Rzeszy. Rosyjscy dowódcy planowali błyskawiczne uderzenie oraz zdobycie Berlina w nie więcej niż 60 dni. Projektu nie dało się wcielić w życie z dwóch powodów: po pierwsze wojska niemieckie stawiały zacięty opór, a po drugie ofensywa została – w związku z zabiegami wojsk alianckich zmagających się z armią III Rzeszy w Ardenach – znacząco przyśpieszona.
12 stycznia Armia Czerwona licząca ponad dwa miliony żołnierzy przekroczyła linię frontu usadowioną na Wiśle oraz Narwi i zaczęła przeć naprzód. Sowieci mieli przewagę liczebną i z łatwością oskrzydlali zgrupowania przeciwnika, odcinając go od dostaw jedzenia, broni i amunicji. Długie i wyniszczające oblężenia miast nie były konieczne, ponieważ miejskie ośrodki szybko poddawały się pod rosyjskim naporem. Kielce zostały zdobyte 15 stycznia, Radom i Częstochowa 16, Warszawa 17, a Kraków i Łódź 18 oraz 19. W ostatnim tygodniu miesiąca Armia Czerwona dotarła do Poznania i niedługo później zaczęła forsować linię Odry.
Szczególnie zaciekle Niemcy bronili się na swoich terenach. Zmęczeni i sfrustrowani żołnierze rosyjscy odpowiadali brutalnymi atakami na ludność cywilną, gwałtami i grabieżami. Wojska radzieckie wciąż jednak posuwały się w stronę stolicy III Rzeszy – dotarły tam już w połowie kwietnia.
O samobójstwie austriackiego wąsacza
Tak zwana "Operacja berlińska" rozpoczęła się 16 kwietnia i trwała aż do kapitulacji miasta 2 maja 1945 roku. Sowieci zaatakowali z trzech stron – oddziały 1. Frontu Białoruskiego pod dowództwem marszałka Gieorgija Żukowa uderzyły na centrum Berlina, 1. Front Ukraiński marszałka Iwana Koniewa osłaniał południowe rejony miasta, a północne 2. Front Białoruski pod dowództwem marszałka Konstantego Rokossowskiego. W ten sposób Rosjanie odcięli Niemców od wsparcia, które było masowo ściągane do stolicy ze wszystkich frontów. Armia Czerwona górowała nad nazistami zarówno liczebnie, jak i pod względem ilości i jakości sprzętu wojskowego. Zdobycie miasta było tylko kwestią czasu.
I tak 30 kwietnia 1945 roku doszło do wydarzenia, które przesądziło o załamaniu się defensywy niemieckiej.
- Podaje się do wiadomości, że dziś po południu w swojej kwaterze dowódcy w kancelarii Rzeszy nasz wódz Adolf Hitler padł za Niemcy – ogłaszano przez radio.
02:44 z kraju i ze świata___1_ rocznica zakończenia ii wojny światowej - nagrania archiw___4108_tr_5-5_9859834930aa258[00].mp3 "Rocznica zakończenia II wojny światowej - nagrania archiwalne".
Samobójstwo przywódcy niemieckiego było symbolem klęski III Rzeszy. Jeszcze tego samego dnia flaga radziecka zawisła nad Reichstagiem. Opór stawiały jeszcze tylko nieliczne oddziały ufortyfikowane w twierdzy Spandau i w gmachu Kancelarii Rzeszy, jednak i one zrezygnowały z walki kolejno 1 i 2 maja. Niedługo później generał Helmut Weidling podpisał rozkaz kapitulacji wszystkich jednostek garnizonu berlińskiego. Miasto zostało zdobyte, a niedługo później oficjalnie zakończyła się II wojna światowa.
Jb
Bibliografia:
1. Renata Chrzanowska, 70 lat temu rozpoczęła się operacja berlińska, dzieje.pl, https://dzieje.pl/aktualnosci/70-lat-temu rozpoczela-sie-operacja-berlinska.
2. 70 lat temu rozpoczęła się ofensywa styczniowa Armii Czerwonej, dzieje.pl, https://dzieje.pl/aktualnosci/70-lat-temu-rozpoczela-sie-ofensywa-styczniowa-armii-czerwonej
