Historia

Hilary Koprowski - wybitny wirusolog od szczepionki przeciw polio

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2022 05:30
106 lat temu, 5 grudnia 1916 roku, urodził się w Warszawie Hilary Koprowski. Wsławił się stworzeniem pierwszej w świecie skutecznej szczepionki przeciw wirusowi polio, wywołującego chorobę Heinego-Medina.
Amerykańsko-polski lekarz wirusolog i immunolog, członek PAN, profesor Hilary Koprowski. Warszawa, 28.11.2008 r.
Amerykańsko-polski lekarz wirusolog i immunolog, członek PAN, profesor Hilary Koprowski. Warszawa, 28.11.2008 r.Foto: PAP/Paweł Kula

Studia muzyczne i medyczne

Oprócz prac badawczych był również nauczycielem akademickim w dziedzinie wirusologii i immunologii oraz profesorem znanej amerykańskiej uczelni Thomas Jefferson University.

Koprowski urodził się w rodzinie o korzeniach żydowskich, ojciec był producentem i sprzedawcą tekstyliów. Rodziców stać było na właściwe kształceni syna, młody Hilary skończył znane XI liceum im. Mikołaja Reja i studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Jakby tego było mało kontynuował też studia w konserwatorium muzycznym w Warszawie, a później w rzymskiej Akademii Artystycznej Św. Cecylii, specjalizującej się głównie w kierunkach muzycznych.

Traf chciał, że w 1939 roku przebywał poza granicami Polski. Fakt ten pozwolił przetrwać młodemu uczonemu okres wojny i od 1944 roku przebywał już na emigracji w Stanach Zjednoczonych.

Wirus polio 

Tam też prowadził badania szukając żywego, ale znacząco osłabionego wirusa polio, tak by organizm biorcy mógł się przed nim obronić i w ten sposób wytworzyć właściwe przeciwciała chroniące zdrowie przed chorobą Heinego-Medina. Do tego celu używał wirusa wzrastającego w bawełniaku i wszczepianego szczurom. Nie po raz pierwszy zwierzęta te przysłużyły się nauce i ludziom.

Pierwsze podanie szczepionki odbyło się 27 lutego 1950 roku, co jednak jeszcze nie doprowadziło do masowych szczepień. Wymagane czasem testy i ich wyniki pozwoliły na takie masowe profilaktyczne działanie dopiero osiem lat później. Dokonano tego w Kongo na próbie ponad 250 tysięcy dzieci i niemowląt. Szczepienie to uznane zostało za wysoce skuteczne i w ten sposób otworzyło drogę do szczepienia w innych częściach świata.


Posłuchaj
04:31 06-08-18 Stulecie Wynalazców - Hilary Koprowski 4.mp3 Historia Hilarego Koprowskiego (Stulecie wynalazców/Trójka)

 

Szczepionka w Polsce

Trzeba przyznać, że w tamtym okresie epidemia polio dotykała wiele dzieci i niemowląt, także w Polsce. Forma podawania tej szczepionki - doustna - jeszcze bardziej sprzyjała powszechnym szczepieniom. W Polsce epidemia polio datuje się szczególnie uciążliwą od 1951 roku -rocznie na tę chorobę zapadało od 2 do 3 tysięcy dzieci, co było liczbą znaczącą. Eskalacja epidemii dała w roku 1958 już 6 tysięcy dzieci porażonych chorobą. Wtedy wkroczył do walki Hilary Koprowski, na stałe przebywający w USA. Dzięki swoim wpływom dostał od firmy farmaceutycznej produkującej szczepionkę aż dziewięć milionów dawek, co pozwoliło na ośmiomiesięczne szczepienia. Okres taki pozwala w praktyce zdusić wirus i zapobiec rozpowszechnianiu się epidemii.

Działanie te pozwoliły w następnym roku, 1959, zmniejszyć liczbę zachorowań do mniej niż 1000, a już cztery lata później było jedynie 30 przy tylko dwu zgonach w wyniku choroby rocznie. Dzieci polskie zawdzięczają Koprowskiemu normalne życie.

Poparcie światowych naukowców

Profesor Koprowski resztę życia spędził na obczyźnie - w Stanach Zjednoczonych. Tam też pracował naukowo i publikował wyniki swoich badań. Dość powiedzieć, że na koncie ma ponad 850 publikacji naukowych. Część z nich jednak musiał poświęcić obronie swojego dobrego imienia i odrzucić zarzuty spowodowania swoją szczepionką pierwszego etapu rozpowszechniania się wirusa HIV.

Kilku niezorientowanych badaczy zaczęło publikować informacje, że zespół badawczy Koprowskiego korzystał przy produkcji szczepionki z materiału pozyskiwanego od szympansów. Te niedorzeczne tezy wysnuto między innymi z faktu pierwszego masowego szczepienia w Kongo. Profesor Koprowski odrzucił oskarżenia, dowodząc, że nigdy nie korzystał z materiału od szympansów. Stwierdzenia profesora potwierdził cały naukowy świat. 

Profesor Koprowski zmarł w kwietniu 2013 roku w Filadelfii, w USA. Zapamiętajmy tego wybitnego uczonego wspomnijmy go dzisiaj, bo jest tego prawdziwie wart!

PP

Czytaj także

Wynalezienie penicyliny odmieniło medycynę

Ostatnia aktualizacja: 11.03.2022 05:45
"To natura wyprodukowała penicylinę, ja ją tylko odkryłem" - mawiał Alexander Fleming. Podczas pracy w laboratorium zauważył, że przypadkowe zanieczyszczenie podłoża pleśnią powstrzymuje wzrost rozwoju bakterii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Historia chorób zakaźnych. Najtragiczniejsza była dżuma, czyli "czarna śmierć"

Ostatnia aktualizacja: 17.03.2020 06:00
Historia epidemii zna wiele przypadków, w których możliwe byłoby ograniczenie liczby ofiar. Przykład grypy "hiszpanki" sprzed stu lat pokazuje, że gdyby ludzie solidarnie stosowali się do zaleceń i unikali dużych skupisk, możliwe byłoby zmniejszenie ofiar pandemii.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Zaraza Justyniana. Czy epidemia zniszczyła antyczną cywilizację?

Ostatnia aktualizacja: 20.03.2020 06:05
W połowie VI wieku cesarz Justynian Wielki był bliski przywrócenia blasku imperium rzymskiemu. Dotychczas wśród wielu historyków panowało przekonanie, że te ambitne plany pokrzyżowała mu pandemia, która miała zabić nawet jedną trzecią mieszkańców basenu Morza Śródziemnego. Badania prowadzone przez zespół, którego członkiem był polski naukowiec, każą spojrzeć na nowo na historię tej choroby.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szczepienia. Historia odkrycia, które zmieniło świat

Ostatnia aktualizacja: 29.12.2020 08:05
Polska zajmuje poczesne miejsce wśród państw, które zapisały się w dziejach wakcynologii. Pierwsze szczepienia przeprowadzono nad Wisłą zaledwie pięć lat po wynalezieniu metody. Na ziemiach polskich powstała druga na świecie stacja szczepień przeciwko wściekliźnie, a dwóch Polaków należy do zaszczytnego grona odkrywców szczepionek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Medycyna jest jak sztuka". Andrzej Szczeklik – lekarz i humanista

Ostatnia aktualizacja: 29.07.2024 05:50
- Gdybym miał powiedzieć, co wydaje mi się najważniejszą cechą u lekarza, to na pierwszym miejscu postawiłbym nie inteligencję, ale wytrwałość w zmaganiu się z chorobą - podkreślał w jednym z radiowych wywiadów Andrzej Szczeklik. Wybitny lekarz, naukowiec, a przy tym pisarz, przyjaciel ludzi kultury, człowiek wielu talentów, urodził się dokładnie 86 lat temu, 29 lipca 1938 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Aspiryna. Historia jednego z najbardziej rozpoznawalnych leków na świecie

Ostatnia aktualizacja: 06.03.2024 05:35
Nazwę tego popularnego leku opatentowano 6 marca 1899 roku. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że aspiryna odniosła sukces dzięki sprytnemu marketingowi, a oficjalna historia jej powstania nie jest do końca prawdziwa. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Szczepienia są skuteczne - potwierdza to historia. Triumf medycyny nad chorobami

Ostatnia aktualizacja: 14.05.2024 06:01
Czy prowincjonalny lekarz może mieć większy wpływ na historię niż Napoleon Bonaparte? I jaki jest związek tego drugiego ze szczepionkami? Odpowiedzi na te i inne pytania udziela historyk prof. Michał Kopczyński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

61 lat temu Wrocław zaatakowała czarna ospa

Ostatnia aktualizacja: 15.07.2024 05:52
15 lipca 1963 roku wybuchła we Wrocławiu epidemia czarnej ospy. Miasto zostało na kilka tygodni odcięte od reszty kraju. Blokada Wrocławia trwała 95 dni. Był to ostatni przypadek czarnej ospy, jaki odnotowano w Polsce. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Michiaki Takahashi - autor opracowania szczepionki przeciw ospie wietrznej - w Google Doodle

Ostatnia aktualizacja: 17.02.2022 05:45
17 lutego 2022 roku japoński wirusolog Michiaki Takahashi, dzięki któremu współczesna nauka może korzystać ze szczepionki przeciw ospie wietrznej, obchodziłby swoje 94. urodziny. Z tej okazji Google Doodle uhonorowało badacza specjalną grafiką.
rozwiń zwiń