Historia

Pocztowa Kasa Oszczędności historycznie początkiem działania PKO BP

Ostatnia aktualizacja: 08.02.2023 05:30
104 lata temu, 8 lutego 1919 roku, rozpoczęła swoje działanie Pocztowa Kasa Oszczędności, powołana do życia dekretem Naczelnika Józefa Piłsudskiego.
Pocztowa Kasa Oszczędności, siedziba w Krakowie.  Przed gmachem widoczny samochód Polski Fiat 508 z napisem PKO, na elewacji gmachu transparent Subskrypcja pożyczki obrony przeciwlotniczej. 1939 r.
Pocztowa Kasa Oszczędności, siedziba w Krakowie. Przed gmachem widoczny samochód Polski Fiat 508 z napisem PKO, na elewacji gmachu transparent "Subskrypcja pożyczki obrony przeciwlotniczej". 1939 r.Foto: NAC

Odbudowanie państwa

Był to kolejny element budowania struktur młodego państwa polskiego po odzyskaniu niepodległości. O ile polskość mieliśmy w sercach, o tyle struktury administracyjne trzeba było budować od nowa, bądź zmieniać z tych zastanych po zaborcach. Nie inaczej było z zakładaniem narodowej instytucji bankowej, którą stała się Pocztowa Kasa Oszczędności. Co było oczywiste, to istniejąca już Poczta Polska i jej placówki miały gwarantować szeroki dostęp do usług bankowych. Plan, jak widać historycznie, powiódł się w całości.

Czytaj także:

NIKP - Najwyższa Izba Kontroli Państwa powołana przez Józefa Piłsudskiego

Niejako drugim ważnym planem dla tej nowo powstałej instytucji bankowej było wprowadzenie do obiegu polskiego złotego, który miał zastąpić zdewaluowaną już markę polską, bo ta choćby historycznie była pochodną marki niemieckiej, co niosło ze sobą niezbyt miłe konotacje.

Oficjalnie marka polska stała się walutą obowiązującą od 9 grudnia 1916 roku. Najpierw na terenach Królestwa Polskiego okupowanych przez Cesarstwo Niemieckie, trwała wtedy I wojna światowa, by później po jej zakończeniu obowiązywać w całej Rzeczypospolitej Polskiej. Dopiero reforma pieniężna przeprowadzona przez ministra finansów Władysława Grabskiego wprowadził do obiegu z dniem 29 kwietnia 1924 roku polskiego złotego. Co ważne, nazwa nowej polskiej waluty nie była niczym nowym, bo pierwsze monety złotego były bite już od 1663 roku... choć już wcześniej nazywano tak zagraniczne złote dukaty.

Czytaj także:

Polski złoty zamiast marki, czyli historia złotówki

Reforma monetarna Władysława Grabskiego

Centrala z siedzibą w Warszawie

Pocztowa Kasa Oszczędności, jako instytucja państwowa i posiadająca już swoją sieć placówek, była niezwykle ważnym czynnikiem właściwego dbania i regulowania finansów państwa i publicznych zasobów indywidualnych. Co ciekawe, jako instytucja państwowa, bank funkcjonuje od 1920 roku, a jeszcze wcześniej, bo 28 grudnia 1919 mianował dekretem pierwszego dyrektora, którym został Hubert Linde, minister poczty i telegrafów oraz skarbu w II RP.

Została też utworzona centrala banku z siedzibą w Warszawie przy ulicy Świętokrzyskiej 31/33. Co ciekawe, również w obecnych czasach mieści się w tamtym miejscu Bak Pocztowy. Jednak w pierwszym roku działania Pocztowej Kasy Oszczędności posiadała ona jedynie kilka oddziałów regionalnych w Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Katowicach. Oczywiste było też, że wszystkie placówki pocztowe prowadziły także obsługę rachunków Kasy Oszczędności.

Skrzyżowanie ulic Świętokrzyskiej i Marszałkowskiej przy gmachu PKO. Warszawa, lata 30. XX wieku. Źr. Wikipedia/ domena publiczna Skrzyżowanie ulic Świętokrzyskiej i Marszałkowskiej przy gmachu PKO. Warszawa, lata 30. XX wieku. Źr. Wikipedia/ domena publiczna

3,5 miliona książeczek oszczędnościowych

Podstawowym zadaniem tego banku były obrót oszczędnościowy, czekowy i papierami wartościowymi, udzielanie pożyczek i wynajem skrytek bankowych. Nie pominięto również prowadzenie rachunków ubezpieczenia na życie, które wprowadzono rozporządzeniem w 1928 roku. Co ciekawe, bank ten prowadził aż 3,5 miliona książeczek oszczędnościowych, na których wkłady w 1938 roku wyniosły 789 milionów złotych. Rachunki czekowe z tego okresu sięgnęły 305 milionów złotych. Jak na owe czasy były to sumy zawrotne.

Propagandowy plakat Pocztowej Kasy Oszczędności z 1933 r. Źr. NAC Propagandowy plakat Pocztowej Kasy Oszczędności z 1933 r. Źr. NAC

Po wybuchu II wojny światowej okupacyjne władze niemieckie zaanektowały system pocztowy, a więc też i strukturę Kasy Oszczędności, ustanawiając swój zarząd niemiecki.

Po wojnie, po odzyskaniu niepodległości decyzją komunistycznych władz bank wznowił działalność bez obsługi przedwojennych rachunków, co można było uznać za okradzenie właścicieli kont z okresu II Rzeczypospolitej. Dość szybko też, bo Dekretem Rady Ministrów z 25 października 1948 roku, zmieniono nazwę Banku z Pocztowej na Powszechną Kasę Oszczędności, przejmując jednak majątek i tradycje wcześniejszego PKO.

Warto pamiętać pierwsze lata działania tego chyba najbardziej popularnego polskiego banku, którego tradycje sięgają jeszcze pierwszych lat niepodległości.

PP


Czytaj także

Centralny Okręg Przemysłowy. Wielka idea II RP

Ostatnia aktualizacja: 05.02.2024 05:50
- Pod względem rozległości i rozmachu była to największa koncepcja w naszej historii. Nikt przed Eugeniuszem Kwiatkowskim i jego współpracownikami takiej śmiałej koncepcji uprzemysłowienia Polski nie stworzył. Jest to rzecz ważna na skalę europejską – mówił były prezydent Stalowej Woli Andrzej Szlęzak.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Rząd Lubelski. Pierwszy polski rząd po 123 latach zaborów

Ostatnia aktualizacja: 06.11.2023 05:35
W nocy z 6 na 7 listopada 1918 roku w Lublinie został powołany do życia Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej. Jego premierem został przywódca Polskiej Partii Socjalistycznej Ignacy Daszyński.
rozwiń zwiń
Czytaj także

105 lat temu Polki otrzymały prawa wyborcze

Ostatnia aktualizacja: 28.11.2023 05:55
28 listopada 1918 roku Polki otrzymały równe z mężczyznami prawa wyborcze. Tego dnia Naczelnik Państwa Józef Piłsudski podpisał dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego. Pierwsze głosowanie w wolnej Polsce ustanowił na styczeń 1919 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

104 lata temu po raz pierwszy od odzyskania niepodległości Polacy poszli do urn

Ostatnia aktualizacja: 15.10.2023 05:55
Zorganizowanie wyborów parlamentarnych trzy miesiące od odzyskania niepodległości, w kraju scalonym z trzech obszarów o zupełnie odmiennej kulturze politycznej, w kraju, którego wszystkie granice płonęły, zakrawa na cud. A jednak ten cud administracyjny ziścił się 104 lata temu, 26 stycznia 1919 roku.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Walka z analfabetyzmem w II Rzeczpospolitej [INFOGRAFIKA]

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2023 05:45
Dzięki wysiłkom administracji i społeczników udało się w dużym stopniu wyeliminować analfabetyzm wśród najmłodszych, ale w 1939 roku wciąż wiele pozostawało do zrobienia.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Święto Niepodległości. 10 sukcesów II RP, o których mogłeś/-aś nie wiedzieć

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2023 05:55
Odzyskanie 105 lat temu niepodległości oznaczało dla Polaków nie tylko wielką radość, ale też wielką pracę. Polska nie miała lekkiego startu. Sąsiedzi nie byli zadowoleni z jej odrodzenia, lata zaborów i prowadzona na jej terenie I wojna światowa odcisnęły się mocno na społeczeństwie i gospodarce. Mimo to obywatele II RP zdobyli się na kilka spektakularnych sukcesów. Przedstawiamy wybór dziesięciu z nich.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Okna na świat II RP. Dokąd latały polskie samoloty, dokąd pływały polskie transatlantyki? [INFOGRAFIKA]

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2023 05:46
"Granice polskości zakreśli zasięg polskich samolotów" – to hasło przedwojennego LOT-u obrazuje doskonale, że połączenia lotnicze (a także oceaniczne) z Polski postrzegano w odrodzonej Niepodległej nie tylko w kategoriach prestiżu, ale także racji stanu.  
rozwiń zwiń
Czytaj także

Święto Niepodległości. 10 wyzwań stojących przed niepodległą Polską

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2023 05:50
Odzyskanie niepodległości było jedynie początkiem długiej i żmudnej pracy. II Rzeczpospolita musiała się zmierzyć z licznymi problemami, które należało przezwyciężyć, aby stworzyć wymarzoną ojczyznę. Dlatego tym bardziej należy docenić naszych rodaków sprzed stu lat.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Reforma jędrzejewiczowska. Nowoczesne spojrzenie na edukację w II RP

Ostatnia aktualizacja: 11.03.2024 05:35
11 marca 1932 roku Sejm II RP uchwalił ustawę, która miała na celu uporządkowanie i przebudowanie polskiego systemu szkolnictwa. Wprowadzała m.in. powszechny obowiązek szkolny na poziomie podstawowym.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Józef Piłsudski. Mówimy niepodległość, myślimy Piłsudski

Ostatnia aktualizacja: 05.12.2023 06:00
Wąsaty jegomość w wysłużonej maciejówce i bystrym spojrzeniem łypiącym spod krzaczastych brwi - żadna inna sylwetka nie zrosła się w zbiorowej pamięci Polaków z wydarzeniami z listopada 1918 roku bardziej niż on.
rozwiń zwiń