W Salonikach, drugim co do wielkości mieście Grecji, miały rozpocząć się pracę przy budowie metra. Przed przystąpieniem do kopania tuneli dla podziemnych pociągów, teren, przez który miały przechodzić linie metra, musieli zbadać archeolodzy. W czasie prowadzonych prac naukowcy natrafili na bezcenne pozostałości dawnych zabudowań miejskich.
Według planów linia metra w Salonikach ma zbiegać się ze starożytną główną arterią miasta. Do wyjątkowego odkrycia doszło w czasie prac przy budowie stacji metra Venizelos i Hagia Sophia, które znajdują się w granicach historycznego centrum miasta oraz stacji Dimokratia, położonej nieco dalej.
Droga z marmuru, wodociągi, kościół
Przy stacji Hagia Sophia archeolodzy odkryli cały kompleks antycznych zabudowań, użytkowanych do początków VII wieku. Naukowcy odsłonili ponad 70-metrowy odcinek drogi pokrytej płytami z marmuru, wzdłuż której ciągną się krawężniki z tego samego budulca. Droga ta przechodzi w plac, na którym niegdyś stała fontanna. Cały ten kompleks ozdobiony był kolumnadami. Podstawy siedmiu kolumn, które przetrwały do naszych czasów, datuje się na IV-VI wiek.
Naukowcy odkryli również łaźnię oraz gliniane i ołowiane rury, które tworzyły część miejskiej sieci wodociągowej.
Tam, gdzie ma powstać stacja Venizelos, badacze odsłonili dalszy ciąg wspomnianej antycznej arterii, która krzyżowała się z innymi drogami. W tej okolicy znajdował się rynek z czasów cesarstwa bizantyjskiego oraz liczne sklepy i warsztaty. Zdaniem badaczy artefakty znalezione w tym miejscu - krzyżyki, naszyjniki, szklane i miedziane bransolety, pierścienie - świadczą o handlowym charakterze tego obszaru.
Na terenie przyszłej stacji Demokratia odnalezione zostały pozostałości wczesnochrześcijańskiej świątyni oraz cmentarza. Przypuszcza się, że kościół został zniszczony na początku VII wieku podczas najazdu Słowian.
Wykopaliska prowadzone w Salonikach są jednymi z największych, jakie prowadzono na terenie kraju od lat. Greckie ministerstwo kultury przeznaczyło na nie 132 miliony euro. W ich trakcie odkryto 130 tysięcy artefaktów.
Od Macedonii do Turcji
Saloniki zostały założone około 315 roku p.n.e. przez macedońskiego króla Kassandra. Władca nazwał miasto na cześć swojej żony Tessaloniki, przyrodniej siostry Aleksandra Wielkiego.
W połowie II wieku przed Chrystusem Saloniki zostały podbite przez rosnący w siłę Rzym i wkrótce stały się jednym z najważniejszym ośrodków miejskich imperium. Miasto leżało na kluczowej dla Rzymu drodze Via Egnatia, łączącej Dyrrachium (ob. w Albanii) z Bizancjum (późniejszy Konstantynopol, dzisiaj Stambuł).
Po podziale imperium rzymskiego dokonanym w 293 roku przez cesarza Dioklecjana, Saloniki stały się stolicą regionu rządzonego przez Galeriusza. Cesarz ten przyczynił się do rozbudowy miasta. Za jego czasów powstały m.in. pałac cesarski, łuk triumfalny i mauzoleum.
W czasach cesarstwa bizantyjskiego Saloniki były drugim co do wielkości, po Konstantynopolu, miastem imperium. W połowie XII wieku zamieszkiwało je 150 tys. ludzi. W 1430 roku miasto zostało podbite przez Turków i aż do XX wieku stanowiło część Imperium Osmańskiego.
Attiko Metro/Heritage Daily/National Geographic/th