22 maja 334 p.n.e. Aleksander Macedoński rozpoczął podbój Persji i odniósł zwycięstwo w bitwie nad Granikiem.
Pierwsze sukcesy
Sylwetkę jednego z najwybitniejszych wodzów wszechczasów przedstawiła Elżbieta Kollat w audycji z cyklu ”Akademia młodych” w październiku 1993 r. Gościem programu był dr Jan Trynkowski.
- Podbił państwo perskie, które było monarchią światową na ówczesne czasy – powiedział dr Trynkowski. - Dotarł aż do Indii, opanował Egipt, na zachód Europy jednak nie wyruszył.
Ale w IV w. p.n.e. ekspansja młodego Macedończyka na pewno robiła wrażenie. Gdy umierał w Babilonie miał zaledwie 33 lata. Rozpiętość jego imperium ze wschodu na zachód wynosiła wówczas 5 tys. km.
Węzeł gordyjski i inne opowiadania
Czyny Aleksandra szybko obrastały w legendę. Z jego postacią związanych jest mnóstwo anegdot. Jedna z najbardziej znanych dotyczy węzła gordyjskiego.
- We Frygii, było miasto Gordion, założone przez ojca słynnego króla Midasa – wyjaśniał gość programu. – W świątyni Zeusa, wybudowanej w mieście znajdował się wóz, przywiązany bardzo skomplikowanym węzłem. Wyrocznia przepowiedziała, że jeśli komuś się uda rozwiązać ten węzeł, zdobędzie panowanie nad światem.
Co zrobił Aleksander? Obejrzał węzeł, wyjął miecz i po prostu go przeciął. Do dziś mówimy o ”przecięciu węzła gordyjskiego” w sytuacjach, gdy jakąś bardzo skomplikowaną sprawę rozwiązujemy w sposób radykalny – jednym cięciem.
Uczeń wielkiego filozofa
Wychowywał go Arystoteles. Wystarczyły 4 lata, aby nauczył chłopca geometrii, geografii, astronomii, etyki, prawa, fizyki, medycyny, historii i filozofii, tak, że w szesnastym roku życia Aleksander posiadał krzepę Spartanina, kulturę Ateńczyka, wiedzę egipskiego kapłana no i ambicje zdobywcy. Był gotowy do podboju świata. Wszędzie wzbudzał powszechny podziw.
Najwierniejszy przyjaciel
Opowiadano, że na 18. urodziny Aleksandra, jego ojcu Filipowi II zaoferowano konia z Tesalii imieniem Bucefał (”bycza głowa”). Koń jednak był na tyle dziki i na tyle nieokiełznany, że ojciec, chciał z tego podarunku zrezygnować. Uproszony przez syna, pozwolił mu go ujeździć.
”Synu, gdzie indziej będziesz musiał szukać godnego Ciebie królestwa, bo nie wystarczy Ci Macedonia, za mała jest dla Ciebie” – miał powiedzieć wówczas Filip.
Bucefał towarzyszył Aleksandrowi przez następne 12 lat. Władca traktował zwierzę jak najlepszego przyjaciela. Dotarł z nim aż do Indii. W 326 p.n.e. koń padł w bitwie nad Hydaspesem i tam został pochowany. Na pamiątkę, jedno z miast, które Aleksander Macedoński wzniósł nad Hydaspesem, nazwał na cześć swego ukochanego wierzchowca - Bukefalą.
Na zdjęciu.:Aleksander Wielki. Wikimedia Commons/dp. Zbiory Muzeum Brytyjskiego. Fot.: Andrew Dunn
Tyran o twarzy anioła
- Był człowiekiem ogromnie gwałtownym, wybuchowym, wymordował większość swoich przyjaciół, swoich najbliższych towarzyszy - mówił dr Jan Trynkowski. - Nie jest bohaterem z mojej bajki. Uważam, że jego mit jest przesadzony. Aleksander przysłonił postać wybitniejszą od siebie, czyli swego ojca Filipa II.
Czy zachował się jakiś wizerunek Aleksandra Wielkiego? – pytała autorka audycji. – Zachowało się sporo, ale ich wiarygodność jest rozmaita, ponieważ większość pochodzi z czasów późniejszych – powiedziała prof. Anna Sadurska , która również była gościem Elżbiety Kollat.
- Z opisów wiemy, że miał na pewno piękne, bujne włosy, bardzo ciemne, prawie czarne i czarne błyszczące oczy - dodała.
Aleksandria
Ta, która leży na terenie Egiptu, nad Morzem Śródziemnym, była pierwsza. Macedończyk nazwał swoim imieniem jeszcze 30 innych miast. Wszystkie znajdowały się na trasie jego podboju. Ocalała ta jedna - egipska. Polscy archeolodzy prowadzili przez wiele lat prace wykopaliskowe w Aleksandrii. Miasto kryje podobno wielka tajemnicę – grób swego założyciela. Czy można mieć nadzieję, że to miejsce uda się kiedyś odnaleźć? – Właściwie chyba tylko cud mógłby sprawić, że ten grób się znajdzie – stwierdziła dr Barbara Tkaczow . – To miejsce pozostaje nieuchwytne.
Aleksandria, teatr z czasów rzymskich. Wikimedia Commons/cc. Fot.: Loise
Historia zatoczyła koło
To z Aleksandrii wielki władca wyruszył na podbój świata. I tu powrócił po swej śmierci. Czy kiedykolwiek dowiemy się, gdzie dokładnie został pochowany?
Zmarł w 323 p.n.e. Miał wtedy 33 lata. Imperium, które zbudował w tak krótkim czasie rozpadło się po jego śmierci, ale zakładane przez niego greckie kolonie przyczyniły się do rozprzestrzenienia kultury helleńskiej. Hellenizacja wielkich obszarów starożytnego świata trwała całe stulecia.
Anegdoty i fakty – posłuchaj historii Aleksandra Macedońskiego zwanego Wielkim.
