Prezentacja książki Filipa Gańczaka „Jan Sehn. Tropiciel nazistów” i dyskusja w Instytucie Polskim w Wiedniu

Jan Sehn jako tropiciel nazistów oraz porównanie sytuacji prawnej w Polsce, Niemczech i Austrii po II wojnie światowej były głównymi tematami dyskusji towarzyszącej prezentacji książki Filipa Gańczaka „Jan Sehn. Tropiciel nazistów”, która odbyła się w Instytucie Polskim w Wiedniu w dniu 26 września.

Prezentacja książki Filipa Gańczaka „Jan Sehn. Tropiciel nazistów” i dyskusja w Instytucie Polskim w Wiedniu

Foto: Twitter/PLInst_Wien

Niemieckie tłumaczenie książki ukazało się w Wallstein Verlag w 2022. Wydarzenie zostało zorganizowane we współpracy Instytutu Polskiego oraz wiedeńskiego Instytutu Studiów nad Holokaustem im. Wiesenthala i Centrum Dokumentacyjnego Austriackiego Ruchu Oporu.

Autor zaprezentował sylwetkę Jana Sehna, który nie był więźniem obozów koncentracyjnych i nie doświadczył osobiście niemieckich represji. A jednak to właśnie on, potomek niemieckich kolonistów osiadłych w Galicji, po roku 1945 stał się wybitnym ekspertem od Auschwitz i motorem polskich rozliczeń z brutalną okupacją. Jako przewodniczący Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Krakowie przesłuchiwał czołowych zbrodniarzy nazistowskich wydanych Polsce: Amona Götha, Rudolfa Hössa, Marię Mandl (czyli zbrodniarzy pochodzących m.in. z Austrii). W niekonwencjonalny sposób zbierał obciążające materiały, szukał świadków, którzy przeżyli obozy koncentracyjne i negocjował z władzami komunistycznymi RP, amerykańskimi wojskowymi i prokuratorami z Republiki Federalnej Niemiec. We frankfurckim procesie Auschwitz Sehn odegrał ważną rolę, ponieważ za jego pośrednictwem odbyła się wizyta w Oświęcimiu, a delegacja sądowa mogła udać się na miejsce zbrodni – zdumiewające w klimacie politycznym zimnej wojny.

„Jan Sehn und die Ahndung der Verbrechen von Auschwitz“- Buchpräsentation von Filip Gańczak und Diskussion in Kooperation mit @doew_at & Wiener Wiesenthal Instituts für Holocaust-Studien (VWI), heute im Polnischen Institut Wien. pic.twitter.com/iYdOcgExEv

— Polnisches Institut Wien (@PLInst_Wien) September 26, 2023

Filip Gańczak w pasjonujący sposób przedstawił wątki austriackie w działalności Sehna, co zostało pogłębione w dyskusji.  Pojawiły się także odniesienia do sytuacji Polski pod niemiecką okupacją. Uczestnikami debaty byli: Jochen Böhler, dyrektor wiedeńskiego Instytutu Studiów nad Holokaustem Wiesenthala, Claudia Kuretsidis-Haider i Filip Gańczak (Oddział IPN w Warszawie), moderacja Andreas Kranebitter, dyrektor naukowy Centrum Dokumentacyjnego Austriackiego Ruchu Oporu. Po dyskusji publiczność zadawala autorowi książki pytania związane, m.in. z austriackim kontekstem działalności Jana Sehna.

Filip Gańczak jest doktorem nauk politycznych, wiele lat pracował w dziale zagranicznym Newsweek Polska. Pracuje w Biura Rzecznika Prasowego IPN. Jest autorem książek Filmowcy w matni bezpieki (2011), Polski nie oddamy. Władze NRD wobec wydarzeń w PRL 1980–1981 (2017), Gryf, młot i cyrkiel. Szczecin w polityce władz NRD 1970–1990 (2022) i in.

Instytut Polski w Wiedniu