Nahuatl znaczy "język prosty". Czy wkrótce także martwy?

Ostatnia aktualizacja: 08.03.2014 18:00
Awokado, kakao, chilli, czekolada - gdyby nie nahuatl - nie znalibyśmy tych słów. Dr Justyna Olko walczy o przetrwanie i rewitalizację języka, którym na świecie posługuje się milion osób.
Audio
  • O wyjątkowości języka nahuatl opowiada dr Justyna Olko (Dwójka/Skarbiec Nauki Polskiej)
Eksponat kultury azteckiej w British Museum
Eksponat kultury azteckiej w British MuseumFoto: Wikipedia/Z-m-k

- Będąc dzieckiem zainteresowałam się kulturami prekolumbijskiej Mezoameryki, w tym Azteków, a nahuatl był ich językiem. Ale oczywiście nie tylko - wyjaśniała rozmówczyni Katarzyny Kobyleckiej. - Okres jego rozkwitu przypadł na czasy dominacji hiszpańskiej w czasie kolonialnym, sam zaś język przetrwał do dziś.

Tyle, że dziś nahuatl zagrożony jest wymarciem ze względu na dyskryminację Indian posługujących się tym językiem, a także wszechobecną supremację języka hiszpańskiego.

- O wyjątkowości nahuatl świadczy korpus zapisanych alfabetycznie tekstów, bo plemię Nahuatl, najszybciej ze wszystkich grup indiańskiej Ameryki, opanowało pismo alfabetyczne. I to już w latach 30. XVI wieku - tłumaczył gość "Skarbca Nauki Polskiej". -  W żadnym innym tubylczym języku Ameryki nie powstał tak olbrzymi zespół tekstów, obejmujący w zasadzie wszystkie gatunki literackie - w tym sztuki teatralne, poezję, poematy, opowiadania oraz kazania i testamenty.

Dla naukowców z Pracowni Spotkań Starego i Nowego Świata na wydziale Artes Liberales UW, którą kieruje dr Justyna Olko, te teksty to klucz do poznania przemian zachodzących w kulturze Indian. - Przed przybyciem Hiszpanów w samej Dolinie Meksyku tym językiem władało przynajmniej 1,5 miliona osób. Natomiast większość innych grup używała go jako drugiego języka. Na przykład w celach handlowych czy dyplomatycznych - mówiła. - Ja określam go mianem "łaciny Nowego Świata". Jednak w odróżnieniu od łaciny, nahuatl jest nadal językiem żywym. W świecie naukowym jego status jest dość wysoki. Mnie zależy, żeby podniósł się także u użytkowników.

W Polsce języka nahuatl można nauczyć się na kursach organizowanych na Uniwersytecie Warszawskim. Od 12 lat prowadzi je dr Justyna Olko.

(kul/mc)

Zobacz więcej na temat: Ameryka Południowa
Czytaj także

Tatuaż - sztuka cywilizowania ciała

Ostatnia aktualizacja: 10.01.2014 19:00
- W społeczeństwach przedpiśmiennych ciało niezmodyfikowane było traktowane jako pewnego rodzaju byt niedokończony. Dopiero tatuaż je cywilizował - mówiła w Dwójce dr Agata Dziuban autorka książki "Gry z tożsamością" poświęconej kulturowemu kontekstowi tatuowania ludzkiego ciała.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Kalendarz jako narzędzie polityki

Ostatnia aktualizacja: 27.01.2014 17:00
W "Skarbcu nauki polskiej" spotkaliśmy się z drem Michałem Choptianym, autorem projektu naukowego - finalisty konkursu Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, którego celem jest doskonalenie umiejętności młodych badaczy w zakresie popularyzowania nauki.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Sensacyjne odkrycie w ośrodku kultury Majów

Ostatnia aktualizacja: 09.02.2014 17:45
W "Skarbcu nauki polskiej" gościliśmy archeologów z Uniwersytetu Jagiellońskiego - dr Jarosława Źrałkę i Wiesława Koszkula, których odkrycia w gwatemalskim Nakum rzucają nowe światło na historię cywilizacji Majów.
rozwiń zwiń