Polskie Radio
Section05

Dorota Gacek

Wszelkie wypadki Wisławy Szymborskiej: Homo legens czyli czytanie czyni wolnym

"Homo ludens tańczy, śpiewa, przybiera pozy, stroi się, ucztuje i odprawia wyszukane ceremonie. Nie lekceważę doniosłości tych zabaw. Są to jednak działania kolektywne, nad którymi unosi się mniej lub więcej wyczuwalny zapaszek zbiorowej musztry. Homo ludens z książką jest wolny. Wolno mu zachichotać w miejscu do tego nieprzewidzianym albo nagle zatrzymać się przy słowach, które zapamięta na całe życie. Wolno mu wreszcie – czego żadna inna zabawa ofiarować mu nie może – posłuchać, o czym rozprawia Montaigne, albo dać chwilowego nurka w mezozoik" – we wstępie do jednego z tomów "Lektur nadobowiązkowych" napisała Wisława Szymborska.
Zobacz więcej na temat:  Wisława Szymborska poezja pisarze i poeci Rok Wisławy Szymborskiej Dwójka

Czułe momenty istnienia. Paweł Huelle o dzieciństwie, radiu, muzyce i sztuce pisania

"Pojechaliśmy z moim ojcem nad San. Czekaliśmy na prom. I tam były konie, zapach potu końskiego, była machorka, którą palili miejscowi, i ta rzeka, a po drugiej stronie były łąki. To był dla mnie czuły moment, dlatego, że był momentem zachwytu istnieniem. A bez tego nie ma dobrej literatury" - tak w jednej z Dwójkowych audycji opowiadał Paweł Huelle. Poeta, prozaik, autor słuchowisk i dramatów zmarł kilka dni temu w Gdańsku. Miał 66 lat.
Zobacz więcej na temat:  Paweł Huelle literatura książki opowiadanie Dwójka

Wisława Szymborska na wesoło. "Każda okazja jest dobra, by napisać coś zabawnego"

- Nikt się nie obrażał. Wymyślaliśmy różne rzeczy, które także w sensie literackim miały pewną wartość. To były fantastyczne, zabawne, absurdalne, groteskowe koncepty. Do zabaw literackich Wisławy Szymborskiej nikt nie zmuszał. Ona po prostu uwielbiała bawić się słowem, tak jak muzyk uwielbia dźwięki, a malarz kształty i kolory. Każda okazja jest dobra, by napisać coś zabawnego - mówił w Dwójce Bronisław Maj.
Zobacz więcej na temat:  Wisława Szymborska zabawa literatura Bronisław Maj Dwójka Joanna Szczęsna

Stanisława Przybyszewska i Aniela Pająkówna - bohaterki biografii córki i matki

- Mając w planie napisanie biografii Stanisławy Przybyszewskiej odnalazłam nigdy niepublikowane listy Anieli Pająkówny. One bardzo mnie zaciekawiły, chciałam również pokazać tę postać. Właściwie jest to biografia dwóch kobiet, matki i córki, konfrontuję te dwie postawy dorastania do sztuki i własnych wyborów artystycznych - mówiła w Dwójce Anna Kaszuba-Dębska.
Zobacz więcej na temat:  literatura Dwójka Stanisław Przybyszewski Młoda Polska

Prof. Michał Głowiński: wszędzie panowało straszne zakłamanie [POSŁUCHAJ]

- Maturę zdałem w roku pańskim 1951. Zrobiłem to dość młodo, nie miałem jeszcze 17 lat. Zdecydowałem, że pójdę na polonistykę. Zawsze interesowałem się literaturą, lubiłem czytać i sądziłem, że te studia właśnie na tym będą polegały - opowiadał w jednej z archiwalnych audycji profesor Michał Głowiński, znakomity literaturoznawca i językoznawca, historyk i teoretyk literatury i edytor. Pisarz zmarł 29 września br. w wieku 88 lat. W Dwójkowym cyklu przypomnieliśmy opowieści profesora nagrane w 1999 roku.
Zobacz więcej na temat:  Michał Głowiński Dwójka KULTURA literatura

Czapski i Giedroyc. "W ich listach widać poczucie odpowiedzialności za polskie sprawy"

- Józef Czapski i Jerzy Giedroyc mieli poczucie ogromnej odpowiedzialności, to przebrzmiewa w ich listach. Według nich żołnierz powinien być wyposażony w coś, co pozwoli mu zmierzyć się z rzeczywistością. Obaj byli pesymistyczni co do przyszłości Polski, powstała między nimi unikalna relacja międzyludzka, oparta na zaufaniu, wzajemnej pomocy i bezwarunkowej współpracy - mówił w Dwójce prof. Rafał Habielski.
Zobacz więcej na temat:  Józef Czapski Jerzy Giedroyc listy Rafał Habielski Dwójka historia Polski

Zmarł Ireneusz Kania, wybitny tłumacz. "Był fenomenem, mędrcem obdarzonym fantastycznym poczuciem humoru"

- Ireneusz Kania był zjawiskiem, jakiego kula ziemska nigdy wcześniej nie nosiła. Tłumaczył z dwudziestu kilku języków, wszystkich europejskich oczywiście, ale również był to sanskryt, tybetański, chiński, hebrajski, starogrecki, nowogrecki, te języki nie miały przed nim tajemnic. Jego dorobek liczy blisko 200 pozycji, to w naszej kulturze coś absolutnie niebywałego - mówił w Dwójce Jerzy Illg.
Zobacz więcej na temat:  Ireneusz Kania tłumacz tłumaczenie Bartosz Szydłowski Dwójka Jakub Jamrozek Jerzy Illg

Szymborska w obcych językach. "150 tłumaczy przełożyło poezję noblistki na 50 języków"

- Sama wykładam polską poezję, ludzie w Stanach Zjednoczonych reagują na nią świetnie. Rozumieją, że poezja ma coś wspólnego z życiem, nie jest sztuką elitarną dla profesorów. Polscy poeci i ich twórczość to najlepszy sposób, aby nakłonić amerykańskich odbiorców do czytania poezji w ogóle - mówiła Clare Cavanagh, tłumaczka wierszy Wisławy Szymborskiej.
Zobacz więcej na temat:  Wisława Szymborska Rok Wisławy Szymborskiej tłumacz Dwójka

W podzielonym mieście - Berlin Herberta

"Rozkokosiłem się nad Wansee. Mój pokój już zaczyna śmierdzieć papierosami" - tak w liście do Karla Dedeciusa Zbigniew Herbert pisze w styczniu 1968 roku, a dwa miesiące później wyznaje zaprzyjaźnionemu tłumaczowi: "Bardzo jakoś do Berlina przylgnąłem". W kolejnym odcinku z naszego wakacyjnego cyklu opowiedzieliśmy o związkach poety z tym miastem.
Zobacz więcej na temat:  Zbigniew Herbert Berlin Berlin Zachodni Dwójka Marek Zagańczyk Karl Dedecius