Uczony, misjonarz, mandatariusz. Trzy oblicza Michała Boyma Niedawno minęła 365. rocznica śmierci Michała Boyma. Służył on m.in. na skatolicyzowanym chińskim dworze i był wysłannikiem cesarza do papieża. Jego barwne życie przypomniał w "Eurece" prof. Marcin Jacoby - sinolog, tłumacz, literaturoznawca, kierownik Zakładu Studiów Azjatyckich na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu SWPS w Warszawie. Zobacz więcej na temat: Michał Boym Marcin Jacoby Chiny podróże medycyna
Anna Jagiellonka. Ostatni król z dynastii Jagiellonów Pewien skandynawski kronikarz nazwał Annę Jagiellonkę "Katarzyną Medycejską Wschodu". To wielka pochwała, jeśli pamięta się o tym, że żona i matka królów Francji przez wiele lat z powodzeniem kierowała polityką swojego kraju. Jaka naprawdę była Anna Jagiellonka? Zobacz więcej na temat: HISTORIA historia Polski Stefan Batory renesans królowie Polski Paweł Wieczorkiewicz
Ziarno kakaowca. Dlaczego zajęło tak wyjątkowe miejsce w kulturze ludów Mezoameryki? Z dużym prawdopodobieństwem to Olmekowie - przedstawiciele najstarszej cywilizacji Ameryki Środkowej - już na początku I tys. p.n.e. "udomowili" kakaowiec i odkryli proces wytwarzania płynnej czekolady, bo w takiej formie była ona spożywana przez większość swej historii. Zobacz więcej na temat: kakao czekolada archeologia Aztekowie
Jak powstawały cztery Ewangelie kanoniczne? Czy tzw. Źródło Q rzeczywiście istniało? Od niemal dwóch tysięcy lat trwają próby odpowiedzi na pytanie, kiedy zostały zredagowane cztery Ewangelie kanoniczne, czyli te, które zostały włączone w skład Nowego Testamentu. Kompletne teksty pochodzą dopiero z początku IV wieku. Z wcześniejszych czasów zachowały się tylko fragmentaryczne urywki. Czym zatem dysponujemy i czy możemy liczyć na jakieś nowe znaleziska? Zobacz więcej na temat: religia wiara ewangelia
Pathyris - polscy archeolodzy próbują odtworzyć starożytne miasto Polscy archeolodzy chcą zrekonstruować urbanistyczną tkankę miasta, wpisując w nią "codzienność życia" mieszkańców Pathyris. Zobacz więcej na temat: Egipt starożytność archeologia
ORP "Orzeł". Co stało się z najsłynniejszym polskim okrętem podwodnym? ORP "Orzeł" to najsłynniejszy polski okręt podwodny, który zaginął wiosną 1940 roku i od kilku dekad jest bezskutecznie poszukiwany przez wyprawy badawcze. Kolejna polska ekspedycja spędziła niedawno na Morzu Północnym 7 tygodni, podczas których przeczesała 350 kilometrów kwadratowych dna. Jakie były efekty tej wyprawy? Zobacz więcej na temat: ORP Orzeł Morze Północne Piotr Wytykowski Marcin Jamkowski
Stefan Ossowiecki - najsłynniejszy jasnowidz II Rzeczpospolitej 80 lat temu, w czasie powstania warszawskiego, został rozstrzelany Stefan Ossowiecki - inżynier chemik, technolog, a jednocześnie... najsłynniejszy jasnowidz II Rzeczpospolitej. Pod wrażeniem jego fenomenu byli najważniejsi politycy i ludzie kultury 20-lecia międzywojennego, którzy mieli szansę przekonać się o jego wyjątkowych umiejętnościach w czasie prywatnych seansów i eksperymentów. Zobacz więcej na temat: Stefan Ossowiecki II RP II Rzeczpospolita
Odkrycia w Delcie Nilu. Jakie tajemnice odsłoniło stanowisko Tell el Farcha? Dwa złote posążki liczące sobie ponad 5 tys. lat otwierają najsłynniejszą na świecie kolekcję sztuki starożytności w Muzeum Egipskim w Kairze. Te unikatowe dzieła sztuki pochodzą z polskich wykopalisk w Tell el Farcha, w Dolinie Nilu. Współkierownikiem misji jest prof. Krzysztof Ciałowicz z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zobacz więcej na temat: Krzysztof Ciałowicz starożytny Egipt NAUKA archeologia
Kto zamieszkiwał starożytną Kartaginę? Polska badaczka dogłębnie to sprawdziła Gościem kolejnej audycji z cyklu "Skarbiec nauki polskiej" była dr Martyna Świerk, tegoroczna laureatka Programu START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, a także badaczka struktury społecznej rzymskiej Kartaginy. Zobacz więcej na temat: Kartagina Fundacja na rzecz Nauki Polskiej starożytny Rzym starożytność
Prof. Barbara Skarga - wielka humanistka i fundatorka stypendium dla młodych badaczy W tym roku przypada 15. rocznica śmierci prof. Barbary Skargi. O przejmującym życiu tej wielkiej humanistki, jej dorobku filozoficznym, a także wieloletniej współpracy z Fundacją na rzecz Nauki Polskiej mówiliśmy w audycji z cyklu "Skarbiec nauki polskiej" (24.07). Zobacz więcej na temat: Fundacja na rzecz Nauki Polskiej filozofia Jacek Migasiński Maciej Żylicz Barbara Skarga stypendium Dwójka
"Zwyczajni 44". Agnieszka Cubała: mieszkańcy stolicy byli potężnym wsparciem dla powstańców W powstaniu warszawskim zginęło kilkanaście uczestników zrywu i ponad sto tysięcy mieszkańców miasta. Ludność cywilna była potężnym wsparciem i zapleczem dla walczących. Poniosła też najwyższe ofiary, tracąc domy, rodziny i własne życie. Zobacz więcej na temat: Powstanie Warszawskie Warszawa Agnieszka Cubała
Odciski łap i ogona płaza sprzed 300 milionów lat. Ważne odkrycie na Dolnym Śląsku Podczas prac w czynnym kamieniołomie koło Nowej Rudy na Dolnym Śląsku natrafiono na odciski łap i ogona płaza sprzed 300 milionów lat. Odciśnięte w piaskowcu ślady ogona to historycznie pierwszy dowód na występowanie rogowych łusek u płazów blisko spokrewnionych z owodniowcami (organizmy, u których w rozwoju zarodkowym pojawiają się błony płodowe). Zobacz więcej na temat: archeologia Dolny Śląsk
Polscy archeolodzy będą prowadzić niezwykłe wykopaliska w grobowcu królewskim w Egipcie To ogromne wyróżnienie i prestiż, bo stanowisko, na jakie otrzymali koncesję, widnieje na liście UNESCO. Faraon Szepseskaf, którego miejsce ostatecznego spoczynku jest przedmiotem projektu – to syn Mykerinosa ("właściciela" najmniejszej spośród trzech słynnych piramid w Gizie). Zobacz więcej na temat: archeologia Egipt paleontologia piramidy Giza UNESCO
Świat Mykeńczyków w poezji Homera. Czy jest to obraz zgodny z wynikami naukowych odkryć? Bohater spotkania "Po drugiej stronie lustra" prof. Kazimierz Lewartowski jest badaczem cywilizacji egejskich z epoki brązu ze szczególnym uwzględnieniem kultury mykeńskiej, która rozwijała się między 1700 a 1100 r. p.n.e. Świat Mykeńczyków (Achajów) został na wieki utrwalony w poezji Homera, ale czy jest to obraz zgodny z wynikami naukowych odkryć? Zobacz więcej na temat: archeologia Grecja starożytna Grecja Kazimierz Lewartowski Homer
Kościół w Miseedzie. Jakie tajemnice skrywają stanowiska archeologiczne dawnej Nubii? Ogromny głaz z wyrytym przedstawieniem postaci dostojnika (może króla?) z czasów starożytnych został włączony w obręb chrześcijańskiego kościoła, który w tym miejscu zbudowano kilkaset lat później. Zobacz więcej na temat: archeologia Dobrochna Zielińska Nubia Sudan
W Wietnamie odnaleziono tysiące chińskich naczyń ceramicznych Dokładnie nie wiadomo, kiedy Chińczycy zaczęli produkować porcelanę, ale pierwsze, jeszcze niedoskonałe wyroby powstawały w początkach I tys. n.e. Niedługo później tego typu ceramika znana była także i na Bliskim Wschodzie. Zobacz więcej na temat: archeologia porcelana Wietnam Chiny Hanoi
Wyblakły papirus, spalony dokument, zamoczony papier. Jak odzyskać tekst? Jak uczytelnić wyblakły papirus, spalony dokument lub zamoczony papier, gdy linie tekstu są niewidoczne? Zajmuje się tym prof. Tomasz Łojewski - kierownik Laboratorium Badań Dziedzictwa na Wydziale Inżynierii Materiałowej i Ceramiki AGH w Krakowie - wykorzystując do odzyskania dawnych treści technikę obrazowania multispektralnego. Na czym ona polega? Zobacz więcej na temat: Tomasz Łojewski
"Dagome iudex" - wielka zagadka polskiej mediewistyki "Dagome iudex" to łaciński dokument z końca X wieku, wedle którego Mieszko I tuż przed śmiercią miał oddać pod papieską opiekę swoje państwo. Czy Dagome to normańska wersja imienia Mieszka, a może to imię, które władca otrzymał podczas chrztu? Co na ten temat uważa prof. Adam Łukaszewicz z Uniwersytetu Warszawskiego? Zobacz więcej na temat: Mieszko I mediewistyka początki państwa polskiego Dagome iudex dynastia Piastów Piastowie Adam Łukaszewicz Tomasz Łojewski