Zmiana czasu. "Jest uciążliwa, ale to przejściowe"

Ostatnia aktualizacja: 28.10.2023 13:50
Po zmianie czasu wielu z nas narzeka na bóle głowy i problemy ze snem. - Wystarczy jedna godzina, żeby nasz zegar biologiczny rozregulował się i wpłynął na nasze funkcjonowanie - podkreśla dr nauk med. Wojciech Kuczyński.
W Polsce zmieniamy czas na letni i zimowy od 1877 roku. (zdj. ilustracyjne)
W Polsce zmieniamy czas na letni i zimowy od 1877 roku. (zdj. ilustracyjne)Foto: Shutterstock.com/antoniodia
  • Pierwsza zmiana czasu oficjalnie została wprowadzona w Austro-Węgrzech w czasie I wojny światowej. W Polsce obowiązuje od 1877 roku. 
  • Zmiana czasu na zimowy wiąże się w większymi problemami niż przejście na czas letni, ale te problemy są przejściowe.
  • Najbardziej uciążliwa jest zmiana stref czasowych w podróży. Są jednak sposoby, które pozwalają poradzić sobie z jet lagiem.
  • Nie ma normy określającej, ile snu potrzebuje człowiek w ciągu doby. Wiadomo jednak, że statystycznie przesypiamy 30 proc. swojego życia.
  • Warto dbać o higienę snu, a w przypadku problemów z zasypianiem lepiej od razu zwrócić się do specjalisty niż samemu leczyć się specyfikami z apteki.  

- Nie lubimy zmian, a każda zmiana czasu wiąże się ze zmianami naszego zegara biologicznego - wyjaśnia specjalista medycyny snu, dr Wojciech Kuczyński. - Przejście z trybu letniego na zimowy powoduje większe problemy. Nie sprzyja nam aura, skraca się dzień, przez co czujemy się bardziej senni i budzimy się mniej efektywnie i mniej chętnie.

Jak przygotować się do zmiany czasu?

  • pójść wcześniej spać
  • nie stosować leków ułatwiających zasypianie

- Zmianę godzinową da się wyprostować w ciągu tygodnia, kiedy tylko wejdziemy w rutynę: pójdziemy do pracy, rozpoczniemy szkołę, zaczniemy zajęcia na uczelni. Wówczas wszystko wróci do normy - uspokaja gość Czwórki. - Należy tylko dbać o higienę snu i dobrze się wysypiać.

Posłuchaj
12:49 CZWÓRKA Pasjonauci - sen 28.10.2023.mp3 Jak przygotować organizm do zmiany czasu? (Pasjonauci/Czwórka)

Weekednowy jet lag

Nie ma normy określającej, ile snu potrzebuje człowiek w ciągu doby. Przyjmuje się, że każdy z nas śpi średnio 8 godz. Dla jednych jest to wystarczający czas, inni potrzebują więcej. - Jesteśmy też przyzwyczajeni do społecznego jet lagu, którego doświadczamy w weekend - mówi gość Czwórki. - Wtedy to pozwalamy sobie dłużej posiedzieć w nocy, a potem pospać dwie, trzy godziny dłużej. Potwierdzają to amerykańskie badania aktywności w mediach społecznościowych. Okazuje się, że w weekend następuje dwugodzinne przesunięcie względem naszej tygodniowej normy, kiedy pracujemy lub uczymy się. Zmiana czasu, która następuje dwa razy w roku - nie jest jet lagiem, tylko zaburzeniem przejściowym, które pojawia się w naszej rutynie i szybko odchodzi. 

Kim jesteś - "skowronkiem" czy "sową"?

W nauce istnieje pojęcie "chronotypu", który jest definiowany jako cecha osobnicza mająca związek z preferencją czasu aktywności. Mamy więc "poranne skowronki" i "nocne sowy". - To jest biologia, z którą nie należy walczyć, tylko spróbować się do niej przystosować - przekonuje dr Kuczyński. - Nasza "poranność" i "wieczorność" jest też efektem przyzwyczajeń, które nabyliśmy w dzieciństwie lub wczesnej młodości. Im bardziej je pielęgnujemy, tym szybciej stają się one naturalne. A im bardziej z nimi walczymy, tym szybciej się irytujemy. 

Sprawdź też:

Jak radzić sobie z jet lagiem w podróży?

- Istnieje terapia, która możemy rozpocząć samodzielnie i która polega na suplementacji melatoniny - radzi rozmówca Martyny Matwiejuk. - Warto jednak podejść do tego z rozwagą. Jeśli lecimy na tydzień lub dwa, kilkudniowe stosowanie preparatu może być pomocne. Jeśli wybieramy się na dłużej, to melatonina nie jest konieczna, bo nasz organizm przestawi się w sposób naturalny.

Sen to magia. O pomoc zwróc się do specjalistów

Człowiek przesypia średnio 30 proc. swojego życia, a za każdym razem, kiedy zapada w sen, przenosi się do świata, o którym nadal niewiele wiemy. Dlatego nie warto samodzielnie leczyć problemów ze snem. Lepiej skonsultować się z lekarzem i zacząć o ustalenia diagnozy - podkreśla dr. Wojciech Kuczyński. - Tymczasem w Polsce co piąty lek wydawany w aptece, jest preparatem, który ma ułatwiać zasypianie. Ale tylko celowana terapia może skutecznie nam pomóc. 

***

Tytuł audycji: Pasjonauci

Prowadzi: Martyna Matwiejuk

Gość: dr. nauk med. Wojciech Kuczyński (lekarz specjalista medycyny snu)

Data emisji: 28.10.2023

Godzina emisji: 9.15

kul

Czytaj także

Kolor ma moc. Jak wpływają na nas barwy ubrań, jedzenia czy ścian?

Ostatnia aktualizacja: 06.09.2023 16:54
Kolory mają niezwykłą moc. Czerwony daje energię, zielony - uspokaja, relaksuje, wycisza. Większość z nas lubi niebieski, a czarny wybieramy, gdy chcemy zwrócić na siebie uwagę albo się ukryć. Tajemnice barw zdradza nam Marek Borowiński. 
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jak być szczęśliwym? Bierz przykład z mieszkańców Skandynawii

Ostatnia aktualizacja: 24.10.2023 20:20
- Jesienią i zimą dla Duńczyków i Norwegów ważne jest poczucie komfortu. Czasami jest to książka, czasami cynamonowe bułeczki, Coś, co ociepla zimny, ciemny i nieprzyjemny czas - mówi Kamil Chmielarz z bloga "Wzdłuż Drogi".  
rozwiń zwiń